Diyarbakır’da  Buğday  Alanlarında  Bulunan  Kısır  Yabani  Yulaf  (Avena  sterilis  L.)  Biyotiplerinin  Clodinafop‐Propargyl  ve  Mesosulfuron‐ Methyl+Iodosulfuron‐Methyl‐Sodium’a Duyarlılıklarının Belirlenmesi

Yıl 2016, Cilt: 19 Sayı: 2, 10 - 19, 01.12.2016

Vedat Sizer İşık Tepe

Öz

Çalışma, Diyarbakır’da buğday alanlarında bulunan kısır yabani yulaf (Avena sterilis L.) biyotiplerinin yoğun olarak kullanılan bazı herbisitlere (clodinafop-propargyl ve mesosulfuron-methyl + iodosulfuron–methyl-sodium) duyarlılıklarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Denemeler 2010-2012 yılları arasında Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme alanında yürütülmüş olup, öncelikle Diyarbakır’da buğday üretimi yapılan alanlardan toplanan ve kısır yabani yulaf olduğu belirlenen tohumlara clodinafop-propargyl ve mesosulfuron-methyl+iodosulfuronmethyl-sodiumaktif maddeli herbisitlerin ruhsatlı dozları ve iki kat dozları uygulanmış ve ilaçsız kontrol ile karşılaştırılmıştır. Çalışma sonuçları değerlendirildiğinde, Diyarbakır’ın Çınar, Bismil, Silvan ve Sur ilçelerinde buğday ekim alanlarında bulunan bazı kısır yabani yulaf popülasyonlarının ACCase grubu herbisitlerden clodinafop-propargyl’e karşı dayanıklı olduğu belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Buğday, Avena sterilis, herbisit, duyarlılık, dayanıklılık

Determination of Susceptibility of Winter Wild Oat (Avena sterilis L.) Biotypes against Clodinafop‐Propargyl and Mesosulfuron‐ Methyl+Iodosulfuron‐Methyl‐Sodium Herbicides Prevalent in Wheat Fields of Diyarbakır, Turkey

Öz

This study was carried out to determine the susceptibility of wild oat (Avena sterilis L.) biotypes found in wheat field of Diyarbakir province against some herbicides (clodinafop-propargyl and mesosulfuronmethyl+iodosulfuron-methyl-sodium), which are intensively used in the region. Trials were conducted at experimental area of Agricultural Faculty, Dicle University during 2010 - 2012. Firstly, recommended and doubled dose of clodinafop-propargyl and mesosulfuron-methyl + iodosulfuron-methyl-sodium were applied on seeds collected from wheat fields and results were compared with control treatment (no application of either herbicide). It was concluded that some populations collected from wheat fields of Çınar, Bismil, Sur and Silvan dictrict of Diyarbakır were resistant to clodinafop-propargyl, an ACCase group herbicide

Anahtar Kelimeler

Wheat, Avena sterilis, herbicide, susceptibility, resistance

Kaynakça

• Aksoy A., Mennan H., Şimşek M., Büschbell T. (2004). Yabani yulaf (Avena sterilis L.) ve tilki kuyruğu (Alopecurus myosuroides Huds.)’nun farklı herbisitlere karşı dayanıklılığı üzerine çalışmalar. Türkiye I. Bitki Koruma Kongresi Bildiri Özetleri, 8-10 Eylül 2004, Samsun.
• Anonim (2002). HRAC (Herbicide Resistance Action Committee) Web Sitesi. http://www.hracglobal.com. (Erişim Tarihi: 01 Temmuz 2011)
• Anonim (2010). Bitki Koruma Ürünleri 2010, TC Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Yayınları, Ankara 2010, 398s.
• Anonim (2011). Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Üretim İstatistikleri Veri Tabanı. http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul. (Erişim tarihi: 08 Kasım 2010).
• Avcı Ç. (2009). Çukurova Bölgesi Buğday Ekim Alanlarında Sorun Olan Phalaris brachystachys Link. (kanlı çayır) Bazı Buğday Herbisitlerine Karşı Oluşturduğu Dayanıklılık Sorunların Araştırılması (Yüksek lisans tezi, basılmamış). Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı, Adana. 63s.
• Beckie R. (1991). Group A/1 Resistant Wild Oat (Avena fatua) Canada: Alberta. http://www.weedscience.org/Case/Case.asp?ResistID=67. (Erişim tarihi: 8 Aralık 2010).
• Brennan J. (2002). Group A/1 Resistant Wild Oat (Avena fatua) Usa: Montana. http://www.weedscience.org/Case/Case.asp?ResistID=5246 (Erişim tarihi: 8 Kasım 2010).
• Broster J., Pratley J., Walker S. (1991). Group A/1 Resistant Wild Oat (Avena fatua) Australia: New South Walesi.
• http://www.weedscience.org/Details/Case.aspx?ResistID=5. (Erişim tarihi: 8 Ocak 2016).
• Cruz-Hipólito H., Tafoya-Razo J.A. (2005). Multiple Resistant Wild Oat (Avena fatua) Resistance to Herbicides in Groups A/1, And B/2 Mexico, http://www.weedscience.org/Details/Case.aspx?ResistID=5476, (Erişim tarihi: 8 Ocak 2016).
• Doğan NA., Ünay A., Boz O., Albay F. (2004). Determination of Optimum Weed Control Timing in Maize (Zea mays L.).Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 28: 349-354.
• Gasquez J. (1996). Group A/1 Resistant Wild Oat (Avena fatua) France. http://www.weedscience.org/Details/Case.aspx?ResistID=548 (Erişim tarihi: 8 Ocak 2016).
• Mansoor M., Ahmad HK., Khan H., Yaqoop M. (2004). Development of economical weed management strategies for mungbean (Vigna radiata L. Wilczek.). Pakistan Journal of Weed Science Research, 10 (3–4): 151–156.
• Topuz M. (2007). Marmara Bölgesi’nde Buğday Tarlalarında Bulunan Sinapis arvensis L. (Yabani hardal)’in Sulfonilüre Grubu Herbisitlere Karşı Oluşturduğu Dayanıklılık Üzerinde Araştırmalar (Doktora tezi, basılmamış). Ege Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, 215s.
• Türkseven S. (2011). Marmara Bölgesi Buğday Alanlarında Yabani Yulaf (Avena fatua L.) ve Kısır Yabanı Yulaf (Avena sterilis L.)’in Herbisitlere Dayanıklılığının Araştırılması (Doktora tezi, basılmamış). EÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bornova, İzmir.
• Uludağ A. (2003). Doğu Akdeniz Bölgesi’nde Buğday Tarlalarındaki Yabani Yulafın (Avena sterilis) Bazı Graminisitlere Oluşturduğu Dayanıklılık Üzerinde Araştırmalar (Doktora tezi, basılmamış). Ege Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bornova, İzmir.
• Uludağ A., Nemli Y., Tal A., Rubin B. (2003a). APP-resistance blackgrass (Alopecurus myosuroides) in Turkey. Proceedings of European Weed Research Society (EWRS) 7th Mediterranean Symposium-Chemical Weed Control. 6-7 May 2003, Adana, Turkey: 83-84.
• Uludağ A., Nemli Y., Tal A., Rubin B. (2003b). ACCase-resistance in wild oat (Avena sterilis) in Turkey. Proceedings of European Weed Research Society (EWRS) 7th Mediterranean Symposium-Chemical Weed Control. 6-7 May 2003, Adana, Turkey: 81-82.