Muş İlinde Buğday Ürününe Karışan Yabancı Ot Tohumları

Yıl 2018, Cilt: 21 Sayı: 2, 1 - 15, 29.12.2018

Melike Melike Bozkurt1 , Nihat Tursun

Öz

Bu çalışma Muş ilinde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarını belirlemek amacıyla,71 köyden alınan örneklerle
2016 yılında yürütülmüştür. Çalışma sonunda; Muş ilinde buğday ürününe 13 familyadan 23 cinse ait 18 yabancı ot türü
tohumunun karıştığı ve örneklerdeki en fazla yabancı ot türünün Apiaceae ve Brassicaceae familyalarından olduğu
belirlenmiştir. Muş il genelinde selektörden geçirilmemiş 1 kg buğdaya karışan yabancı ot tohumları arasında 459 adet ile
ilk sırayı Sinapis arvensis L. (yabani hardal) almıştır. Bu türü 241, 222, 214 sayıları ile Cephalaria syriaca (L.) Schrad.
(pelemir), Polygonum aviculare L. (çoban değneği) ve Caucalis daucoides L. (küçük pıtrak) türleri izlemiştir. Ağırlık ve
karışma oranı esasına göre yapılan sıralamada ilk sırayı 4,13 g ve %0,41 ile C. daucoide saldığı hesaplanmıştır. Bu türü
sırası ile C. syriaca (3,80 g ve %0,38), Galium aparine L. (dil kanatan) (2,10 g ve %0,21) ve S. arvensis (1,77 g ve %0,18)
türleri izlemiştir. Ağırlıklı il ortalaması 1621 adet, ağırlık ve karışım oranı ise 15,79 g ve %1,58 olarak hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Buğday, Muş ili, yabancı ot tohumu, bulaşma

Weed Seeds Mixed to Wheat Grains in Muş Province

Öz

This study was carried out to determine the weed seed contamination in the wheat grain with samples from 71 villages in
Muş province in 2016. As a result, 18 different weed seeds belonging to 23 genus from 13 families werefound mixed to
wheat grain in Muş Province and themost widespread weed species in the samples were from Apiaceae and Brassicaceae
families. Among the weed seeds mixed to 1 kg of wheat, the highest number of seeds was belong to Sinapis arvensis L. with
459 seeds. This species was followed by Cephalaria syriaca (L.) Schrad., Polygonum aviculare L. and Caucalis daucoides
L. with 241, 222, 214 seeds respectively. Based on the highest weight and mixing ratio criteria, C. daucoides ranked first
with 4.13 g and 0.41%. This species was followed by C. syriaca (3.80 g and 0.38%), Galium aparine L. (2.10 g and 0.21%)
and S. arvensis (1.77 g and 0.18%). The average weight of Muş province was 1621, the average weight and mixing ratio
were 15.79 g and 1.58%.

Anahtar Kelimeler

Wheat, Muş province, weed seeds, contamination

Kaynakça

• Anonim. (2015). www.zmo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=23218&tipi=17&sube=0 (Erişim tarihi: 13 Haziran, 2018).
• Anonim. (2016). Foodandagricultureorganization of theunitednations. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC (Erişim tarihi: 18 Haziran, 2018).
• Anonim. (2017). Türkiye İstatistik Kurumu.https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr (Erişim tarihi: 1 Haziran, 2018).
• Anonim. (2018). Muş İl Tarım ve Orman Müdürlüğü 2018 yılı Brifingi.https://mus.tarim.gov.tr/Menu/34/2018-Yili-Brifing (Erişim tarihi: 02.07.2018).
• Baş A. (2011). Doğu Karadeniz bölgesinde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının tespiti ve dağılışları. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Baş A., Karaca M., Güncan A. (2016). Doğu Karadeniz Bölgesinde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının tespiti ve dağılışları. Turkish Journal of Weed Science. 19(2): 49-60
• Bilgir S. (1965). Ege bölgesi hububat tarlalarında görülen önemli yabancı otlar ve savaş imkanları üzerinde bazı incelemeler. Tarım Bakanlığı Yayınları, Teknik Bülten, No: 14, 63s., İzmir.
• Bolton E.E. and Hepworth H.M. (1972). Tillage research in Turkey. Proc. of Regional wheat workshop Beirut, Lebanon.
• Bozkan N. (2013). Konya ili un fabrikalarından elde edilen yabancı ot tohumlarının tespiti ve hayvansal besin değerleri. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Gökalp Ö. (2015). Mardin’de buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Hatay.
• Güncan A. (1972). Türkiye’ de yabancı ot problemi. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 3: 147-152.
• Güncan A. (1982). Erzurum yöresinde buğday ürününe karışan bazı yabancı ot tohumlarının çimlenme biyolojisi üzerinde araştırmalar. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayın No: 270, Erzurum, 64s.
• Güncan A. (2001). Anadolu’ nun doğusunda buğday ürününe karışan yabancı ot tohumları, bunların yoğunlukları ve önemlilerinin oluşturdukları bitki toplulukları (Assosiation) üzerinde bir araştırma. Konya Ticaret Borsası Dergisi, Konya.
• Güncan A., Boyraz N. (2001). Anadolu’nun batısında buğday ürününe karışan yabancı ot tohumları ve yoğunlukları, Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 15(26), 161-172.
• Güncan A. (2002). Anadolu’nun doğusunda buğday ürününe karışan yabancı ot tohumları, bunların yoğunlukları. Konya Ticaret Borsası Dergisi, 5(11): 36-41.
• Güncan A. (2006). Yabancı ot mücadelesi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi yayınları ISBN: 975-448-178-4, 2006, Konya.
• Kantarcı Z. (2004). Kahramanmaraş, Adıyaman ve Gaziantep illerinde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının belirlenmesi üzerine araştırmalar. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
• Koçyiğit E. (2015). Buğdayda sorun olan yabancı otlara karşı elektrostatik ilaçlamanın etkinliğinin arttırılması. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Bornova-İzmir.
• Kuntay S. (1944). Türkiye hububat mahsulü içinde tohumları bulunan yabancı otlar üzerinde araştırmalar. T.C. Ziraat Vekaleti, Neşriyat Müdürlüğü, No: 582, Ankara.
• Kün E. (1996). Tahıllar-I (Serin İklim Tahılları). Üçüncü baskı, Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No:1451, 431s., Ankara.
• Özer Z. (1993). Niçin yabancı ot bilimi (herboloji)? Türkiye I. Herboloji Kongresi, 3-5 Şubat 1993, Bildiri Kitabı, Adana, 1-7.
• Özer Z., Kadıoğlu İ., Önen H., Tursun N. (1998). Herboloji (Yabancı Ot Bilimi), Genişletilmiş 2. Baskı. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No:20, Kitaplar Serisi No: 10, 403s., Tokat.
• Özer Z., Önen H., Tursun N., Uygur F.N. (1999). Türkiye’nin Bazı Önemli Yabancı Otları (Tanımları ve Kimyasal Savaşımları). Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No:38, Kitaplar Serisi No:16, Basım sayısı:4, 430s., ISBN:975- 7328-24-3, Tokat.
• Pamukoğlu Z. (2011). Kahramanmaraş kırmızı biber alanlarında sorun olan yabancı otlar ve bunlarla mücadelede kritik periyodun belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
• Reed F.C. (1977). Economically important foreighn weeds, potential in the United States. Agricultural Reserach Service, USA. Sezer İ., Kurt O., Köycü C. (1998). Samsun ekolojik koşullarında buğdayda verim ve bazı verim unsurlarına farklı ekim sıklıkları ile azotlu gübre doz ve uygulama zamanlarının etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13 (3): 61- 73.
• Şin B., Kadıoğlu İ., Kamışlı B. (2016). Tokat ilinde buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının belirlenmesi. Turkish Journal of Weed Science. 19(2): 28-37.
• Tepe I. (1997). Türkiye’de Tarım ve Tarım Dışı Alanlarda Sorun Olan Yabancı Otlar ve Mücadeleleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Yayınları No:32, Ziraat Fakültesi Yayınları No:18, 235s., Van.
• Tepe I. (1998). Van’da buğday ürününe karışan yabancı ot tohumlarının yoğunluk ve dağılımları. Türkiye Herboloji Dergisi, 1 (2): 1-13.
• Tursun N. (1995). Sivas yöresinde hasat şekline bağlı olarak buğday ürününe karışan yabancı ot tohumları üzerinde araştırmalar. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Tokat.
• Uluğ E., Kadıoğlu, İ., Üremiş, İ. (1993). Türkiye’nin yabancı otları ve bazı özellikleri. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Zirai Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Yayın No:78, Adana.
• Uygur F.N., Koch W., Walter H. (1986). Çukurova Bölgesi Buğday - Pamuk Ekim Sistemindeki Önemli Yabancı Otların Tanımı. F.U.T. Müller-Bader Pres. ÇÜ-Ziraat Fakültesi 165s., Filder Stadt – Plattenhardt.
• Zengin H. (1996). Erzurum ve ilçelerinde yazlık buğday ürününe karışan yabancı ot tohumları ve yoğunlukları üzerinde araştırmalar. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27(3): 411-422.