Physalis angulata L. (Çukurova fenerotu) ve Physalis philadelphica Lam. var. immaculata Waterfall (Meksika fenerotu) Tohumlarının Çimlenme Sıcaklıklarının Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 27 Sayı: 2, 111 - 125, 31.12.2024

İlhan Üremiş , Büşra Özdemir

Öz

Solanaceae familyasından Physalis angulata L. (Çukurova fener otu) ve Physalis philadelphica Lam. var. immaculata Waterf. (Meksika fener otu) bitkileri Güneydoğu Anadolu bölgesinde hem tarla bitkilerinde hem de bahçe bitkilerinde bulunan önemli yabancı ot türleridir. Özellikle bölgede pamuk üretiminin yoğun olarak gerçekleştirildiği Şanlıurfa ili Harran ovasında pamuk tarlalarında ciddi sorun oluşturmaktadır. Bu çalışma Harran ovası Akçakale ve Hilvan ilçelerinin pamuk üretim alanlarında 2020 yılında toplanan P. angulata ve P. philadelphica var. immaculata tohumlarının 6, minimum, maksimum ve optimum çimlenme sıcaklıklarının belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla laboratuvarda tohumlar 10 farklı sıcaklık (2, 5, 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40 ve 45 °C) ile çimlenme denemelerine alınmıştır. Yapılan laboratuvar çalışmaları sonucunda Akçakale ve Hilvan ilçelerinden elde edilen tüm tohumlarda minimum ve maksimum sıcaklıklarının, sırasıyla; 5 °C ve 40 °C, optimum çimlenme sıcaklığının ise 30-35 °C olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Physalis spp., tohum, çimlenme, çimlenme biyolojisi

Physalis angulata L. (ÇUKUROVA FENEROTU) ve Physalis philadelphica Lam. var. immaculata Waterfall (MEKSİKA FENEROTU)’NIN ÇİMLENME SICAKLIKLARININ BELİRLENMESİ

Öz

Güneydoğu Anadolu bölgesindeki hem tarla bitkilerinde hem de bahçe bitkilerinde bulunan; Solanaceae familyasından tek yıllık ve geniş yapraklı bitkiler Physalis angulata L. (Çukurova fener otu) ve Physalis philadelphica Lam. var. immaculata Waterf. (Meksika fener otu) bu bölgede özellikle Şanlıurfa’da bulunan Harran ovasında pamuk tarlalarında ciddi sorun oluşturmaktadır. Bu çalışma Şanlıurfa ilinin Akçakale ve Hilvan ilçelerinden 2020 yılında toplanan P. angulata ve P. philadelphica var. immaculata tohumlarında, minimum, maksimum ve optimum çimlenme sıcaklıklarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Yapılan laboratuvar çalışmaları sonucunda Akçakale ve Hilvan ilçelerinden elde edilen tüm tohumlarda minimum ve maksimum sıcaklıklarının, sırasıyla; 5 °C ve 40 °C, optimum çimlenme sıcaklığının ise 30-35 °C olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Physalis spp., tohum, çimlenme, çimlenme biyolojisi

Kaynakça

• Anonim (2024a). Physalis angulata, https://www.cabidigitallibrary.org/doi/10.1079/cabi compendium. 40711 (Erişim Tarihi: 15.11.2024).
• Anonim (2024b). Physalis philadelphica, https://www.inaturalist.org/taxa/51734-Physalis-philadelphica (Erişim Tarihi: 15.11.2024).
• Ateş, E., Üremiş, İ. (2020). Şanlıurfa ili buğday ekim alanlarında bulunan yabancı ot türlerinin, yaygınlık ve yoğunluklarının belirlenmesi. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 24(1): 33-43.
• Baltepe G., Mert, H.H. (1973). Bazı Cucurbitaceae türlerinin hipokotil büyümesi üzerinde gibberellik asit ve indol asetik asitin etkileri, Tübitak IV. Bilim Kongresi Tebliği, Ankara.
• Bell, V.D., Oliver, L.R. (1979). Germination, control, and competition of cutleaf groundcherry (P. angulata) in soybeans (Glycine max). Weed Science, 27(1):133-138.
• Bükün, B. (2001). Harran Ovası Pamuk Ekim Alanlarında Sorun Olan Fener otu (Physalis. spp.)’nun Ekonomik Zarar Eşiği ve Kritik Periyodunun Saptanması. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Adana.
• Bükün, B., Uygur, N., Uygur, S., Türkmen, N., Düzenli, A. (2002). A new record for the Flora of Turkey: P. philadelphica Lam. var. immaculata Waterf. (Solanaceae). Turk. J. Bot., 26:405-407.
• Bükün, B., Uygur, F.N. (2003). Harran Ovası’nda pamukta sorun olan fener otu türlerinin (Physalis spp.) bulaşma yolları ve yayılma nedenleri. Türkiye Herboloji Derg., 6 (2): 60-69.
• Davis, P.H. (1982). Flora of Turkey and the East Aegean Islands., Vol.7, Edinburgh University Press, Edinburg.
• Gönen, O. (1999). Çukurova Bölgesi Yazlık Yabancı Ot Türlerinin Çimlenme Biyolojileri ile Bilgisayar ile Teşhise Yönelik Morfolojik Karakterlerin Saptanması. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enst., Doktora Tezi, Adana, 233s.
• Gönen, O., Yildirim, A., Uygur, F.N., (2000). A new record for the flora of Turkey P. angulata L. (Solanaceae). Turkish Journal of Botany, 24(5):299-301
• Hall, D.W., Vandiver, V.V., Sellers, B.A. (1991). Cutleaf Ground-cherry, P. angulata L. Cutleaf Ground-cherry, P. angulata L. Florida, USA: University of Florida.
• Hançerli, L., Uygur, F.N. (2017). Çukurova bölgesi mısır ekim alanlarındaki yabancı ot türleri. Turkish Journal of Weed Science, 20(2):55-60.
• Kadıoğlu, İ., Uluğ, E., Üremiş, İ. (1993). Akdeniz bölgesi pamuk ekim alanlarında görülen yabancı otlar üzerinde araştırmalar. Türkiye I. Herboloji Kongresi, Adana. 151-156.
• Kaya, H., Üremiş, İ. (2019). Determination of weed species, their frequencies and densities in onion fields in Hatay province. Mustafa Kemal University, Journal of Agricultural Sciences, 24 (1) 21-30.
• Kundakçı, M.A. (2018). Osmaniye İli Yer Fıstığı (Arachis hypogeae L.) Tarlalarında Sorun Olan Yabancı Ot Türü Yoğunluğunun, Verim ve Kaliteye Etkisinin Araştırılması. K.S.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 95s., Kahramanmaraş.
• Muslu, T., Tepe, I. (2016). Gaziantep’te nar bahçelerinde bulunan yabancı otlar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 26 (1):40-51.
• Orel, E. (1996). Çukurova Bölgesi Buğday ve Mısır Ekim Alanlarında Bazı Ekolojik Faktörlerin Göstergesi Olabilecek Yabancı Ot Türlerinin Saptanması. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Adana, 133 s.
• Ozaslan, C., Farooq, S., Onen, H., Ozcan, S., Bukun, B., Gunal, H. (2017). Germination biology of two invasive Physalis species and implications for their management in arid and semi-arid regions. Scientific Reports, 7(1):1-12.
• Özaslan, C., Boyraz, N., Güncan, A. (2011). Diyarbakır ili pamuk ekim alanlarında sorun olan yabancı otların belirlenmesi. GAP VI. Tarım Kongresi, Şanlıurfa, Bildiriler, 88-95.
• Özer, Z., Kadıoğlu, İ., Önen, H., Tursun, N. (1998). Herboloji (Yabancı Ot Bilimi), Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No: 20, Kitaplar Serisi No: 10, Tokat, 388 s.
• Soylu, S., Sertkaya, E., Üremiş, İ., Bozkurt, İ.A., Kurt, Ş. (2017). Hatay ili marul (Lactuca sativa L.) ekim alanlarında görülen önemli hastalık etmenleri, zararlı ve yabancı ot türleri ve yaygınlık durumları. Mustafa Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 22 (1) 23-33.
• Süer, İ. E., Tursun, N. (2024). Weeds in the cotton growing areas in the Southeastern Anatolia region. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 28(2):209- 221.
• Thomson, C.E., Witt, W.W. (1987). Germination of cutleaf groundcherry (Physalis angulata), smooth groundcherry (Physalis virginiana) and eastern black nightshade (Solanum ptycanthum). Weed Science, 35:58-62.
• Travlos, I.S. (2012). Invasiveness of cut-leaf ground-cherry (Physalis angulata L.) populations and impact of soil water and nutrient availability. Chilean Journal of Agricultural Research, 72, 358.
• Travlos, I., Travlos, S., Economou, G., Lyberopoulou, S. (2010). The weed Physalis angulata in western Greece. in Proceedings of 16th Conference of the Greek Weed Science Society, Karditsa. 1–2.
• Turan, R. (2019). Mardin ili pamuk ve mısır ekim alanlarındaki istilacı yabancı ot türlerinin (Physalis spp., Amaranthus spp. ve Echinochloa spp.) yaygınlık ve yoğunluğunun araştırılması. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 75s., Diyarbakır.
• Uludağ, A., Katkat,M. (1991). Weeds in cotton fields and their distributions and densities in Southeast Anatolia. The Journal of Turkish Phytopathology, 20:96.
• Uluğ, E., Kadıoğlu, İ., Üremiş, İ. (1993). Türkiye’nin Yabancı Otları ve Bazı Özellikleri. T.C. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Yayın, (78), 513.
• Uremiş, I. (2005). Determination of frequency and density of weed species, in olive orchards in Hatay Province of Turkey. Pakistan Journal of Biological Science, 8(1): 164-167.
• Üremiş, İ., Sertkaya, E., Sertkaya, G., Yıldırım, A.E. (2013). Hatay ili kayısı bahçelerinde bulunan yabancı otların, türlerinin, yaygınlıklarının ve yoğunluklarının belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 18 (2) 47-54.
• Üremiş, İ. Uludağ, Arslan, Z.F., Serim, A.T. (2020a). Mısır Yetiştirciliğinde Yabancı Otlar ve Mücadelesi. Mısır, Tarım Türk Derg., Kanyılmaz Matbaa., İzmir, 107-129.9(3):1226-1233.
• Üremiş, İ., Soylu, S., Kurt, Ş., Soylu, E.M., Sertkaya, E. (2020b). Hatay ili havuç ekim alanlarında bulunan yabancı ot türleri, yaygınlıkları, yoğunlukları ve durumlarının değerlendirilmesi. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17 (2) 211-228.
• Uygur, F.N. (1985). Untersuchungen zu art und Bedeutung der Verunkrautung in der Çukurova Unterbesonderer Berücksichtigung von Cynodon dactylon (L.) Pers. and Sorghum halepense (L.) Pers. PLITS 1985/3 (5), 169 p., Stuttgart.
• Uygur, F., Koch, W., Walter, H. (1986). Çukurova Bölgesi Buğday-Pamuk Ekim Sistemindeki Önemli Yabancı Otların Tanımı. PLITS, 4(1), 169.
• Uygur, F.N., Uygur, S., Tünk, S., Karabacak, S., Hançerli, L. (2020). Çukurova’nın Ana Zararlı Yabancı Ot Türleri (Herboloji II). Harman Yayıncılık, Ege Reklam Basım Sanatları San. Tic. Lt. Şti., İstanbul, 212 s.
• Zimdahl, R.L. (2018). Fundamentals of Weed Science, 5th Edition, Academic Press, 758p.