Publication Life and Libraries in Turkey from the Printing Press to the Internet

Yıl 2011, Cilt: 25 Sayı: 4, 470 - 493, 01.10.2011

Buket Candan

Öz

Publishingand librarianship professions have been mentioned together in thecourse of time. Problems met in publishing, also met in librarianship in different points. Developments in publishing also influences the development of librarianship.Every sort of information and registered documents produced by publishers are presented to the service of users by libraries.Publishing and librarianship alteration was discussed by this research, examining the past of publication life in context of social, political, cultural, economic and technological developments beginning from impart of the printing press in Turkey -symbol of art of printing- to internet

Anahtar Kelimeler

publishing, librarianship, printing press, symbol, internet

Matbaadan İnternete Türkiye’de Yayın Hayatı ve Kütüphaneler

Öz

Yayıncılık ve kütüphanecilik meslekleri zaman içinde birlikte anılır olmuşlardır. Yayıncılıkta yaşanan sorunlar farklı açılardan kütüphanecilikte de yaşanmakta­dır. Yayıncılıkta yaşanan gelişmeler farklı açılardan kütüphaneciliğin gelişimini de etkilemektedir. Yayıncıların ürettikleri her türden bilgi kayıt ortamındaki belge­ler, kütüphaneler aracılığıyla kullanıcıların hizmetine sunulmaktadır.Bu araştırma ile, basım sanatının simgesi matbaanın ülkemize girişinden, internete uzanan zaman diliminde Türkiye’nin yayın hayatı sosyal, siyasal, kültü­rel, ekonomik ve teknolojik gelişmeler boyutunda mercek altına alınarak, yayıncı­lık ve kütüphaneciliğin değişimi incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

yayıncılık, kütüphanecilik, matbaa, simge, internet

Kaynakça

• 1924 Anayasası. 01 Eylül 2011 tarihinde http://www.tbmm.gov.tr/anayasa/ anayasa24.htm adresinden erişildi.
• 1961 Anayasası. 01 Eylül 2011 tarihinde http://www.tbmm.gov.tr/anayasa/ anayasa24.htm adresinden erişildi.
• 1982 Anayasası. 01 Eylül 2011 tarihinde http://www.tbmm.gov.tr/anayasa/ anayasa24.htm adresinden erişildi.
• Acaroğlu, M. T., Malcles, L. N. ve Lheritier, A. (2003). Batı'da ve Türkiye'de kaynakça tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Adıvar, A. A. (1982). Osmanlı Türklerinde ilim. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Alpay, M.(1976). Harf devriminin kütüphanelerde yansıması. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Alpay, M. (1981). Harf devriminin kütüphaneler açısından önemi. Ankara: Türk TarihKurumu Basımevi.
• Atatürk'ünTürkiye Büyük Millet Meclisinin 1. dönem 4. yasama yılını açış konuşmaları.(1923). 01 Eylül 2011 tarihinde http://www.tbmm.gov.tr/ tarihce/ataturk_konusma/1d4yy.htm adresinden erişildi.
• Atılgan, D. (1994). Türkiye'de yayın hayatı: 1985-1994. 50. kuruluş yılında Millî Kütüphaneyearmağan içinde (ss. 149-157). Ankara: Millî Kütüphane.
• Basın Kanunu. (Kanun No: 5187). T.C. Resmî Gazete (25504, 26 Haziran 2004a)
• Basın Kanunu. (2004b). Genel gerekçe. TBMM. 31 Ekim 2011 tarihinde http:// www.tbmm.gov.tr/develop/owa/kanunlar_gd.durumu?kanun_no=5187 adresinden erişildi.
• Basma Yazı ve Resimleri Derleme Kanunu. (Kanun No: 2527). T.C. Resmî Gazete, (2527, 02 Temmuz 1934).
• Baysal, J. (2010). Osmanlı Türklerinin bastıkları kitaplar:1729-1875. H. S. Keseroğluve İ. Mengülerek (Yay. Haz.). İstanbul: Hyperlink.
• Berkes, N. (1973). Türkiye'de çağdaşlaşma. İstanbul: Bilgi.
• Beşinci ulusal yayın kongresi. (2009). 31 Ekim 2011 tarihinde http://www. ulusalyayinkongresi.gov.tr adresinden erişildi.
• Binark, İ. (1977). Matbaanın Türkiye'ye geç girişinin sosyal-psikolojik sebepleri. Türk Kütüphaneciliği, 26(1), 23-47.
• Birinci Türk neşriyat kongresi. (1997). Ankara: Edebiyatçılar Derneği.
• Burke, P.(2001). Bilginin toplumsal tarihi. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Candan,B. (2006). Türkiye'de Cumhuriyet döneminde yayıncılık ve kütüphanecilik etkileşimi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Çakın, İ. (2000). Bilgi profesyonellerinin eğitiminde yeniden yapılanma: Hacettepe üniversitesi örneği. Türk Kütüphaneciliği,14(1), 3-17.
• Çakın, İ. (2004). Müteferrika matbaasının düşündürdükleri ve Avrupa'da basımcılığın etkileri: Gelecek için geçmişi anlamak. Bilgi Dünyası, 5(2), 153-167.
• Çakın, İ. (2005). Cumhuriyet'ten günümüze bilgi profesyonellerinin eğitiminde başlıca yönelişler. Türk Kütüphaneciliği, 01 Eylül 2011 tarihinde http:// tk.kutuphaneci.org.tr/index.php/tk/article/viewArticle/1953 adresinden erişildi.
• Çavdar, T. (1983). Halkevleri. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, içinde (c. 4, ss. 877-884). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Dördüncüulusal yayın kongresi. (1998). Ankara: Millî Kütüphane.
• Ersoy, O. (1959). Türkiye'ye matbaanın girişi ve ilk basılan eserler. Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Ersoy, O. (1962). Kütüphaneciliğimizle ilgili belgeler. Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, 11(1-2), 22-28.
• Ersoy,O. (1966). Kütüphaneciliğimizin sorunları. Ankara: Anadolu Matbaası.
• Ersoy, Osman. (1998). Kütüphaneciliğimizde 40 yıl. Ankara: Türk Kütüphaneciler Derneği.
• Ertuğ, H. R. (1959). Basın ve yayın hareketleri tarihi. İstanbul: Sulhi Garan Matbaası.
• Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu. (Kanun No: 5846). T.C. Resmî Gazete, (7981, 13 Aralık 1951).
• Galanti, A. (1947). Türkler ve Yahudiler. İstanbul: Tan Matbaası.
• Gerçek, S. N. (1939). Türk Matbaacılığı. İstanbul: Devlet Basımevi.
• Gorniak-Kocikowska, K. (2001). Revolution and the library-from printing press to computer, how introduction of new media have influenced academic libraries. Library Trends. 01 Eylül 2011 tarihine http://findarticles.com/p/ articles/mi_m1387/is_3_49/ai_75278307 adresinden erişildi.
• Gülle, M T. (1989). Uluslararası standart kitap numarası (ISBN) ve yayınevlerimiz. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Gürcan,H. İ. (1997). Kitap yayıncılığı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Gürcan,H. İ. (1999). Okuma alışkanlığı ile kitap yayıncılığının kültürel iletişim ve teknolojisine bağlı sorunları temelinde bir model önerisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi
• Holbert, G. L. (2001). Technology, libraries and the internet: A comparison of the impact of of the printing press and world wide web. The Electronic Journal ofAcademic and Special Librarianship. 01 Eylül 2011 tarihindehttp:// southernlibrarianship.icaap.org/content/v03n01/Holbert_g01.htm adresinden erişildi.
• İkinci Türk yayın kongresi. (1987). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• İnuğur, M. N. (2002). Basın ve yayın tarihi. İstanbul: Der Yayınları.
• İskit,S. R. (1939). Türkiye'de matbuat rejimleri. İstanbul: Umum Müdürlüğü.
• İskit, S. R. (2000). Türkiye'de neşriyat hareketleri tarihine bir bakış. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• İnternational ISBN Agency. (2001). The international standard book number system. (2001). İnternational ISBN Agency, Berlin. 31 Ekim 2011 tarihinde http://www.nlg.gr/eggrafa/pdf/ISBNmanual.pdfdresinden erişildi.
• Jeltyakov, A. D. (1979). Türkiye'nin sosyo-politik ve kültürel hayatında basın. Ankara: Hürriyet Tesisleri.
• Kabacalı, A. (1990). Başlangıcından günümüze Türkiye'de basın sansürü. İstanbul: Gazeteciler Cemiyeti.
• Kabacalı, A. (2000). Başlangıcından günümüze Türkiye'de matbaa basın ve yayın. İstanbul: Literatür.
• Kaynardağ,A.(1983). Yayın dünyası. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi içinde (c.10, ss. 2824-2836). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Keseroğlu, H. (1983). Milli Kütüphane. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi içinde (c. 5, ss. 1310-1311). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kongar, E. (2004). 21. yüzyılda Türkiye. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kongar, E. (2005). Kültür üzerine. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Koşay, H. Z. (1960). “Kütüphanelere dair”, 1961 Anayasası. 01 Eylül 2011 tarihinde http://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa24.htm adresinden erişildi.
• Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni 9(1): 36-40.
• Köklü, E. (2001). Türkiye'de 1960 sonrasında kütüphanecilikteki yenilikler. Ankara: Kültür Bakanlığı
• Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kanunu. (Kanun No: 1117). T.C. Resmî Gazete, (627, 07 Temmuz 1927).
• Kütüphaneler komitesi raporu. (1961). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Milli Kütüphane. (2011). Milli Kütüphanenin tarihçesi. 31 Ekim 2011 tarihinde http://www.mkutup.gov.tr/menu/9 adresinden erişildi.
• Milli Kütüphanenin Kuruluşu Hakkında Kanun. (Kanun No: 5632). T.C. Resmî Gazete, (7469, 29 Mart 1950).
• Mystakıdıs, B. A. (2001). Osmanlı hükûmeti tarafından ilk kurulan matbaa ve bununneşriyatı. Türk Kütüphaneciliği, 15 (4), 436-442.
• Nayır, Y. N. (1972). 1972-kitap yılı. Varlık, (774), 3.
• Ötüken,A. (1956). İstanbul kütüphaneleri hakkında 48 yıl önce zamanın sadrazamınasunulmuş bir rapor. Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, 5(3), 206-226.
• Sağlam, F. ve Soysal, M. (1983). Türkiye'de anayasalar. Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi içinde (c. 1, ss. 18-54). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Soysal, Ö. (1983). Türkiye'de çağdaş bibliyografik dokümanter hizmetlerin gelişimi. Ankara: A.Ü. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi.
• Soysal,Ö. (1998-1999). Türk kütüphaneciliği (6 c.). Ankara: Kültür Bakanlığı Kütüphaneler Genel Müdürlüğü.
• Soysal, Ö. (2007). Türk kütüphaneciliği/Bilginin yazgısı. Ankara: Türk Kütüphaneciler Derneği.
• Tonta, Y. (2000).Türkiye'de kütüphanecilik eğitiminin yeniden yapılanması. A. Yontar (Yay. Haz.). Türkiye'de Kütüphane ve Enformasyon Biliminin Kurumsal Gelişimi içinde (ss. 74-89). İstanbul: TKD 01 Eylül 2011 tarihinde http://yunus.hacettepe.edu.tr/~tonta/yayinlar/istanbul00.htm adresinden erişildi.
• Toplu,M. (2002). Cumhuriyet döneminde Türkiye'de bilgi üretimi. Yayınlanmamış DoktoraTezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Üçüncü yayın kongresi ve telif hakları kurultayı.(1992). Ankara: Kültür Bakanlığı.
• Yazıcı, M. (1984). Atatürk'ün izinde millî eğitim kültür ve turizm bakanlıkları tarihi. Ankara: Emel Matbaacılık.