Amaç: Bu araştırmanın amacı, Türkiye’deki halk kütüphanelerinde görev yapan çalışanların dijital yetkinlik düzeylerini belirlemek ve yetkinlik düzeylerinin cinsiyet, yaş, eğitim durumu, kıdem ve çalıştığı pozisyon gibi çeşitli demografik değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğini incelemektir.
Yöntem: Araştırma, nicel bir araştırmadır. Nicel araştırma desenlerinden biri olan tarama deseninden yararlanılmıştır. Araştırma kapsamında, Türkiye’de Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı halk kütüphanelerinde farklı pozisyonlarda görev yapan 391 çalışana basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle ulaşılmıştır. Veriler, sosyo-demografik anket ve Tutar vd. (2024a) tarafından geliştirilen "Dijital Yetkinlik Ölçeği" ile toplanmıştır. Elde edilen veriler, SPSS 25.0 programında analiz edilmiştir. Verilerin normal dağılım göstermesinden dolayı parametrik testler (t-testi, ANOVA, Welch ANOVA) kullanılmıştır. Gruplar arasındaki farkın hangi iki gruptan kaynaklandığını tespit etmek için LSD ve Games-Howell testlerinden yararlanılmıştır.
Bulgular: Halk Kütüphanesi çalışanlarının dijital yetkinlikleri iyi düzeyde olduğu ortaya çıkmıştır. En yüksek puan ortalaması, "dijital uyum algısı", en düşük ise "dijital kaygı algısı" alt boyutunda elde edilmiştir. Çalışanların dijital yetkinlik düzeyleri ile cinsiyetleri, yaşları ve çalışma süreleri arasında istatiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir. Ancak, eğitim düzeyleri ve çalıştıkları pozisyona göre bazı alt boyutlarda istatiksel olarak anlamlı farklılık belirlenmiştir. Lisans ve lisansüstü mezunlarının, ilköğretim/lise mezunlarına göre daha yüksek dijital yetkinlik düzeyine sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Yönetici pozisyonundakilerin dijital yetkinlik düzeyleri diğer pozisyonlara göre daha yüksek çıkmıştır.
Sonuç: Dijital bilgi sistemleri ve internet teknolojilerindeki gelişmelerle birlikte, halk kütüphanelerinde yürütülen iş ve işlemler giderek daha fazla bu teknolojiler aracılığıyla gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Halk kütüphanelerinde iş süreçlerinin yürütülmesinde ve hizmet sunumunda önemli bir yer tutan dijital teknolojilere ilişkin çalışan yetkinliklerinin araştırıldığı bu araştırmada, halk kütüphanesi çalışanlarının dijital yetkinlik düzeylerinin genel olarak iyi olduğu görülmüştür. Dijital yetkinliği etkileyen temel unsurlar arasında eğitim seviyesi ve görev ünvanı öne çıkarken; cinsiyet, yaş ve kıdem gibi demografik değişkenlerin anlamlı bir etkisi bulunmamıştır.
Özgünlük: Türkiye’de dijital yetkinlik üzerine yapılmış pek çok çalışma bulunmakla birlikte, halk kütüphanesi çalışanlarının dijital yetkinliklerini ele alan bir araştırma bulunmamaktadır. Bu araştırma, Türkiye’deki halk kütüphanesi personelinin dijital yetkinliklerini bu bakış açısı ile ele alan ilk araştırmalardan biri olarak literatüre önemli bir katkı sunmaktadır. Kütüphane çalışanlarının dijital yetkinlikleriyle ilgili mevcut durumun ortaya koyulması ve karar vericilere bazı önerilerde bulunması bu araştırmanın özgünlüğünü ortaya koymaktadır.
Dijital yetkinlikler dijital beceriler halk kütüphaneleri halk kütüphanesi çalışanları halk kütüphanecileri kütüphaneciler
Purpose: The aim of this study is to determine the digital competency levels of employees working in public libraries in Türkiye and to examine whether these competency levels differ according to various demographic variables such as gender, age, educational background, seniority, and position.
Method: This study employs a quantitative research approach and utilizes a survey design, a commonly used method in quantitative research. Within the scope of the research, 391 staff members with different job titles working in public libraries affiliated with the Ministry of Culture and Tourism in Türkiye were reached through a simple random sampling method. Data were collected using a socio-demographic questionnaire and the 'Digital Competence Scale' developed by Tutar, Erdem, and Şahin (2024a). The data were analyzed using SPSS 25.0 software. Since the data showed a normal distribution, parametric tests (t-test, ANOVA, Welch ANOVA) were applied. To identify significant differences between groups, LSD and Games-Howell tests were used.
Findings: The digital competencies of public library staff are at a good level. The highest mean score was found in the 'perception of digital adaptation' sub-dimension, while the lowest was in the ' perception of digital anxiety' sub-dimension. No statistically significant differences were found between employees' digital competency levels and their gender, age, or years of service. However, statistically significant differences were identified in some sub-dimensions based on educational background and job position. It was observed that staff with undergraduate and postgraduate degrees had higher levels of digital competence compared to those with primary/secondary education, and those in managerial positions demonstrated higher digital competency levels than staff in other roles.
Implications: With the advancements in digital information systems and internet technologies, the work and operations carried out in public libraries have increasingly begun to utilize these technologies. This study, which focuses on examining the competencies of public library staff regarding digital technologies—an essential component in the execution of library services—revealed that staff members generally possess high levels of digital competence. While educational attainment and job position emerged as significant predictors of digital competence, demographic variables such as gender, age, and professional seniority did not demonstrate any statistically significant impact.
Originality: Although numerous studies have been conducted on digital competence in Türkiye, there is a lack of research specifically addressing the digital competencies of public library staff. This research makes an important contribution to the literature as it is the first research to examine the digital competencies of public library staff in Türkiye from this perspective. Revealing the current state of library staff's digital competencies and providing recommendations to decision-makers highlights the originality of this study.
Digital competencies digital skills public libraries public library staff public librarians librarians
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Bilgi Etkileşimi, Kütüphane Çalışmaları |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 17 Ekim 2025 |
Yayımlanma Tarihi | 18 Ekim 2025 |
Gönderilme Tarihi | 22 Nisan 2025 |
Kabul Tarihi | 18 Eylül 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 39 Sayı: 4 |
Bu dergi içeriği CC BY 4.0 ile lisanslanmaktadır.