Sustainable Supply Chain Management and Supplier Selection with Fuzzy Multi-Criteria Decision Making Methods

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 18, 28.05.2024

Burhan Ülker Tijen Over Özçelik

Öz

The importance of planning for the needs of future generations while meeting the needs of today's generations has increased even more compared to the past. In this study, it is aimed to make the supplier evaluation and selection process more suitable for current conditions by adding the sustainability topic and adhering to objective criteria. Firstly, a literature review was conducted, and the criteria for sustainable supplier selection were identified. Subsequently, decision-makers selected from the main industry company producing in the defense industry were asked to evaluate the criteria and sub-criteria determined for use in the application of this study according to their importance ratings. The weights of the criteria were determined using the Fuzzy Analytic Hierarchy Process (AHP) method. Sustainable supplier selection was made using environmental, social, quality assurance, economic, and production criteria with the inclusion of the concept of sustainable supply in the supplier selection processes. Fuzzy EDAS and Fuzzy VIKOR methods were used in alternative selection. When the results were examined, it was observed that the active suppliers with whom the company works came out on top in the rankings. This is an indicator of the consistency of decision-makers. The fact that the same alternative came out on top in both methods indicates that the methods were applied correctly. The combination of different multi-criteria decision-making methods and the large number of sub-criteria considered being sustainability-themed make this thesis study original and high-quality compared to existing studies.

Anahtar Kelimeler

Sustainability, Supply Chain, Supplier Management, Multi-Criteria Decision Making, Fuzzy

Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri ile Sürdürülebilir Tedarik Zinciri Yönetimi ve Tedarikçi Seçimi

Öz

Bugünün nesillerinin gereksinimlerini giderirken gelecek nesillerin ihtiyaçlarını şimdiden planlamanın önemi eskiye göre daha da artmıştır. Bu çalışmada, tedarikçi değerlendirme ve seçme sürecine sürdürülebilirlik başlığının eklenmesiyle günümüz şartlarına daha uygun hale getirilerek ve objektif değerlere bağlı kalınması amaçlanmaktadır. İlk olarak literatür araştırması yapılmış ve sürdürülebilir tedarikçi seçimi kriterleri tespit edilmiştir. Daha sonra savunma sanayisinde üretim yapan ana Sanayi firmasından seçilen karar vericilerden, bu çalışmanın uygulamasında kullanılmak amacıyla belirlenmiş olan kriterleri ve alt kriterleri önem derecelerine göre değerlendirmeleri istenmiştir. Kriterlerin Bulanık AHP yöntemi ile ağırlıkları belirlenmiştir. Sürdürülebilir tedarikçi kavramının tedarikçi seçimi süreçlerine dahil olmasıyla çevre, sosyal, kalite güvence, ekonomi ve üretim kriterleri kullanılarak tedarikçi seçimi yapılmıştır. Alternatif seçiminde ise Bulanık EDAS ve Bulanık VIKOR yöntemleri kullanılmıştır. Sonuçlar incelendiğinde firmanın çalıştığı aktif tedarikçilerin sıralamalarda ilk çıktığı gözlemlenmiştir. Karar vericilerin tutarlı olduğunun bir göstergesidir. Kullanılan iki yöntemde aynı alternatifin ilk çıkması yöntemlerin doğru uygulandığını göstermektedir. Farklı çok kriterli karar verme metotlarının kombinasyonu ve ele alınan çok sayıda alt ölçütlerin sürdürülebilirlik temalı olması, mevcut çalışmalara göre bu tez çalışmasını özgün ve kaliteli kılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bulanık Mantık, Çok Kriterli Karar Verme, Sürdürülebilirlik, Tedarikçi Yönetimi, Tedarik Zinciri

Kaynakça

• H. L. Lee, C. Billington, “Mananging supply chain inventory: pitfallsand opportunities,” Solan Management Review, vol. 33, no. 3, pp. 65-73, Apr. 1992.
• B. S. Silvestre, “Sustainable supply chain management in emerging economies: Environmental turbulence, institutional voids and sustainability trajectories,” International Journal of Production Economics, vol. 167, pp. 156-169, Sep. 2015.
• G. Pauli, “The Blue Economy: 10 years, 100 innovations, 100 million jobs,” Paradigm Publications, 2010.
• F. Ecer, “Sustaınable supplier selectıon: fucom subjectıve weıghtıng method based mairca approach,” Journal of Economics and Administrative Sciences Faculty, vol. 8, no. 1, pp. 26-48, Mar. 2021.
• C. Martins, M. V. Pato, “Supply chain sustainability: A tertiary literature review,” Journal of Cleaner Production, vol. 225, pp. 995-1016, Jul. 2019.
• S. Luthra, et. al., “An integrated framework for sustainable supplier selection and evaluation in supply chains,” Journal of Cleaner Production, vol. 140, no. 3, pp. 1686-1698, Jan. 2017.
• S. Chopra, et. al., “Supply Chain Management: Strategy, Planning and Operation,” Pearson Education, New Jersey, 2013.
• N. Ahmadov, “Yeni Nesil Tedarik Zincirlerinin Gelişimi: Yeşil Tedarik Zinciri,” Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul, 2021.
• K. C. Tan, V. R. Kannan, R. B. Handfield, “Supply chain management: supplier performance and firm performance,” International Journal of Purchasing and Material Management, vol. 34, no. 3, pp. 1-23, 1998.
• A. Ş. Özkan, “Sürdürülebilir Tedarik Zinciri Yönetimi ve İş,” Doktora Tezi, Gebze Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli, 2021.
• D. J. Bowersox, et. al., “Readings in Physical Distribution Management: The logistics of marketing,” Macmillan, New York, 1969.
• A. İ. Özdemir, “Tedarik zinciri yönetiminin gelişimi, süreçleri ve yararları,” Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, vol 23, pp. 87-96, Jul. 2004.
• T. C. Cheng, S. Podolsky, “Just-in-Time Manufacturing: An Introduction,” Chapman&Hall, London, 1996.
• E. Nebol, U. Tanyeri, E. Uzel, “Tedarik Zinciri ve Lojistik Yönetimi,” Nobel Akademik Yayıncılık, 2016.
• J. Heizer, B. Render, C. Munson, “Operations Management: Sustainability and Supply Chain Management,” Pearson, 2020.
• I. F. Karasu, “Tedarik Zinciri Yönetiminin Yapısı ve İşleyişi,” Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir, 2006.
• G. Nakıboğlu, “Covid-19 küresel tedarik zincirlerinde yaşananlar ve dönüşüm,” Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt 17, sayı 2, sayfa 1-16, Aralık 2020.
• F. A. Kibar, et. al., “Evaluation of anxiety levels and sleep quality of health care workers working in filiation during the covid-19 pandemic,” Sakarya: Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, vol. 16, no. 1, pp. 66-75, Mar. 2022.
• E. Fendoğlu, M. A. Polat, “Covid-19 salgını’nın otomotiv endüstrisi üzerindeki etkileri,” İktisadi ve İdari Bilimler Teori, Güncel Araştırmalar ve Yeni Eğilimler, sayfa 514-528. 2020.
• R. Perrin, A. Liescu, V. Iancu,"COVID-19's Impact on the Supply Chain", [Online]. Available:https://assets.kpmg.com/content/dam/kpmg/ro/pdf/2020/COVID-19-impact-on-the-supply-chain.pdf.
• M. Hammer, “The superefficient company,” Harvard business review, vol. 79, no.8, pp. 82-93, Sep. 2001.
• P, Ward. "Experts drill into the motor industry's chip issues", 2021, [Online]. Available: https://www.autocar.co.uk/car-news/industry-news-tech%2C-development-and-manufacturing/stock-take-experts-drill-motor-industrys.
• A. Bicer, “Automakers' chip crisis spreading to other sectors,” 2021, Anadolu Agency, [Online]. Available:https://www.aa.com.tr/en/economy/automakers-chip-crisis-spreading-to-other-sectors/2194289.
• G. Guillaume, “Chip shortage leads carmaker Opel to shut German plant until 2022,” Reuters, 2021.
• B. Ageron, A. Gunasekaran, A. Spalanzani, “Sustainable supply management: An empirical study,” International Journal of Production Economics, vol. 140, no. 1, pp. 168-182, Nov. 2012.
• Vikipedi, 2022, “Sürdürülebilirlik,” [Online]. Available:tr.wikipedia.org/wiki/Sürdürülebilirlik.
• M. A. White, "Sustainability: I know it when I see it,” Ecological Economics, vol. 83, pp. 213-217, Feb. 2013.
• T. Koç, “Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri Kullanarak Sürdürülebilir Tedarikçi Değerlendirme, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul, 2020.
• E. D. R. S. Gonzalez, “Making real progress toward more sustainable societies using decision support models and tools: introduction to the special volume,” Journal of Cleaner Production, vol. 105, pp. 1-13, Oct. 2015.
• R. Allen, “How to Save the World. Strategy for World Conservation,” Kogan Page Ltd., 1980.
• World Commission on Environment and Development and G. H. Brundtland, “Our Common Future,” Opening Address by Gro Harlem Brundtland... on the Occasion of the Launch of the Report, London, England, Apr. 1987.
• P. Ö. Eşkin, “Sürdürülebilirlik nedir?,” Ekolojist, 2019, [Online]. Available: https://ekolojist.net/surdurulebilirlik-nedir.
• D. P. Claro, et. al., “Sustainability drivers in food retail,” Journal of Retailing and Consumer Services, vol. 20, no. 3, pp. 365-371, May. 2013.
• H. Deng, “Multicriteria analysis with fuzzy pairwise comparison,” International Journal of Approximate Reasoning, vol. 21, no. 3, pp 215-231, Aug. 1999.
• S. Mahmoodzadeh, et. al., “Project selection by using fuzzy AHP and TOPSIS technique,” International Journal of Industrial and Manufacturing Engineering, vol. 1, no. 6, pp. 270-275, 2007.
• G. Akman, A. Alkan, “Tedarik zinciri yönetiminde BAHP yöntemi kullanılarak tedarikçilerin performansının ölçülmesi: otomotiv yan sanayi örneği,” İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, cilt 5, sayı 9, sayfa 23-46, Haziran 2006.
• K. Zhu, Y. Jing, D. Chang, “A discussion of extent analysis method and applications of fuzzy AHP,” European Journal of Operational Research, vol. 116, no. 2, pp. 450-456, Jul. 1999.
• C. Kahraman, U. Cebeci, Z. Ulukan, “Multi-criteria supplier selection using fuzzy AHP,” Logistics Information Management, vol. 16, no. 6, pp. 382-394, Dec. 2003.
• C. Kahraman, “Fuzzy Multi-Criteria Decision Making: Theoryand Applications with Recent Developments,” Springer, 2008.
• H. Güner, “Bulanık AHP ve Bir İşletme için Tedarikçi Seçimi Problemine Uygulanması,” Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Denizli, 2005.
• R J. Kuo, S. C. Chi, S. S. Kao, “A decision support system for locating convenience store through fuzzy AHP,” Computers & Industrial Engineering, vol. 37, no. 1-2, pp. 23-326, Oct. 1999.
• B. Öztürk, “Çok Kriterli Karar Verme Tekniklerinden Bulanık Topsis ve Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci,” Yükesk Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa, 2011.
• C. T. Chen, C. T. Lin, S. F. Huang, “A fuzzy approach for supplier evaluation and selection in supply chain management,” International Journal of Production Economics, vol. 102, no. 2, pp. 289-301, Aug. 2006.