Bireylerin Sportif Rekreasyonel Aktivitelere İlişkin Sağlık İnancı ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 1, 1 - 18, 01.01.2022

Yunus Emre Çingöz , Tolga Altuğ , Cüneyt Şensoy , Murat Turan , Mehmet Yönal , Hazal Akın

Öz

Çalışmanın amacı bireylerin sportif rekreasyonel aktivitelere ilişkin sağlık inancı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının araştırılmasıdır. Araştırma uzaktan eğitim yoluyla egzersiz yapan toplam 272 katılımcıdan oluşmaktadır. Katılımcıların kişisel bilgilerini toplamak amacıyla; yaş, eğitim durumu, aylık gelir seviyeniz, sigara kullanıyor musunuz, alkol kullanıyor musunuz, rekreasyon aktivitelerine katılma türü, haftalık spor yapma günü, aktivite sırasında yorulma şiddeti, serbest zaman etkinliklerine katılma nedeni gibi değişkenleri belirlemek maksadıyla araştırmacı tarafından hazırlanan sorular ve 5 alt boyuttan ve 21 sorudan oluşan Sportif Rekreasyonel Aktivitelere İlişkin Sağlık İnanç Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler elektronik ortama aktarılarak SPSS 22.0 istatistik yazılımını kullanılmış olup çeşitli istatistik analizlerine tabi tutulmuştur. Yapılan bu analizler; katılımcıların sosyo-demografik durumlarının belirlenmesi amacıyla frekans Analizi uygulanmış, ölçeklerin normal dağılım gösterip göstermediklerini tespit etmek için çarpıklık ve basıklık serbest zaman etkinliklerine katılma nedeni gibi soruları ise One-Way (Anova); testi uygulanmıştır. Çalışmada anlamlılık düzeyi (p<0.05) olarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak elde edilen bulgulara göre, katılımcıların alkol kullanıyor musunuz değişkenine ile sportif rekreasyonel aktivitelere ilişkin sağlık inanç alt boyutlarının karşılaştırılmasında; fiziksel yarar ve öz etkililik alt boyutlarında anlamlı farka rastlanmış olup, evet diyen katılımcılar lehine anlamlı farklılıklar olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Rekreasyonel aktivite, Sağlık inancı, Sağlıklı yaşam

Kaynakça

• Beville, J. M., Umstattd Meyer, M. R., Usdan, S. L., Turner, L. W., Jackson, J. C., & Lian, B. E. (2014). Gender differences in college leisure time physical activity: application of the theory of planned behavior and integrated behavioral model. Journal of American College Health, 62(3), 173-184.
• Çakır, Z. (2020). The effects of the covid-19 pandemic on sports, athletes and trainers during the normalization phase. The Online Journal of Recreation and Sports, 9(3), 45-58.
• Ding, D., Rogers, K., van der Ploeg, H., Stamatakis, E. and Bauman, A.E. (2015). Traditional and emerging lifestyle risk behaviors and all-cause mortelity in middle-aged and older adults: Evidence from a large population-based Australian cohort. PLoS Med., 12, e1001917.
• Erkılıç, A. O., & Şenel, Ö. (2019). Determination of relationships between body composition, anaerobic performance and balance in wrestlers. International Journal of Sport Culture and Science, 7(4), 1-10.
• Erbaş, Ü. (2020). The Relationship of Physical Activity Level and Recreation Area. International Journal of Recreation and Sports Science, 4(1), 18-27.
• Ertüzün, E. (2013). Kadınların sportif rekreasyonel aktivitelere ilişkin sağlık inançları. Doktora tezi. Gazi üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Faude O, Zahner L, Donath L. (2015). Exercise guidelines for health oriented recreational sports. Ther Umsch.72(5):327–34, https://doi.org/10.1024/0040-5930/a000683.
• Gümüş, H., Alay, Ö. S., Karakılıç, M. (2017). Fiziksel aktivite için park ve rekreasyon alanlarına gelen kullanıcıların mekân seçimini ve fiziksel aktiviteye katılımını etkileyen faktörler. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 15(1), 31-38.
• Karagüzel, D. (2019). Bireylerin spora yönelik sağlık inançları ile sportif etkinliklere katılan kadınlara ilişkin görüşleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kayhan, R. F., & Üstün, Ü. D. (2019). Analysis of the Health Beliefs of Physical Education and Sports Teachers Regarding Sportive Recreational Activities. Journal of Educational Issues, 5(2), 182-192.
• Kul, M., Türkmen, M., Öktem, T., Şipal, O., Aksoy, Ö. F., & Akova, A. (2021). 12 Haftalık Halter Antrenmanının Sedanter Bireylerin Bazı Parametrelerine Etkisinin İncelenmesi.
• Kurar İ, Baltacı F, 2014. Rekreasyon ve Animasyon. Detay Yayıncılık, Ankara.
• Orhan, G. Ö. K., & İ̇̇lyas, O. K. A. N. Milli Takım Sporcularının Antrenör Davranışlarına İlişkin Görüşlerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(4), 486-498.
• Orsega-Smith, E. M., Payne, L. L., Mowen, A. J., Ho, C. H., & Godbey, G. C. (2007). The role of social support and self-efficacy in shaping the leisure time physical activity of older adults. Journal of Leisure research, 39(4), 705-727.
• Öktem, T. (2020). Investıgatıon of The Benefıt Levels of Indıvıduals Partıcıpatıng In Recreatıon Actıvıtıes From Recreatıon Actıvıtıes They Partıcıpate In. Academic Studies In Sport Sciences – II (Edt. Özgür Karataş). Gece Kitaplığı: Ankara
• Öktem, T., Genç, Hİ., Öktem, G. & Baykara C. (2016). Cinsiyet değişkenine göre üniversite öğrencilerinin boş zaman etkinliklerine katılımlarının önündeki engellerin belirlenmesi. Uluslararası Spor Bilimleri Dergisi. Cilt: 2 Sayı:2
• Peker, A. T., & Zengin, S. (2019). Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Spor Sağlık İnanç Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Ekev Akademi Dergisi, (77), 45-56.
• Ramazanoğlu, F., Altungül, O., & Özer, A. (2004). Sportif Açıdan Rekreasyon Etkinliklerinin Değerlendirmesi. Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 3(1), 199-202.
• Şahin, T., & Gönen, M. (2020). The Perceived Stress Levels During COVID-19 Quarantine Periods and Physical Activity and Exercise. Ambient Science, 7.
• Uğur, O. A., & Güder, F. (2021). The effects of the health literacy levels of academic staff in sports sciences on the healthy life awareness levels.
• Üstün, N. A., Üstün, Ü. D., Işık, U., & Yapıcı, A. (2020). Health belief regarding leisure time physical activity and nutritional attitude: are they related in athletic and sedentary university students. Progress in Nutrition, 22(1), 156-160.
• World Health Organization [Internet]. Fact sheet physical activity. Physical activity. Fact sheet. Geneva: The Organization; 2017 [cited 2021 2 feb]. Available from: http://www. euro.who.int/_data/assets/pdf_file/0005/288041/WHO Fact-Sheet-PA-2015.pdf.
• World Health Organization [Internet]. The determinants of health. Geneva: The Organization; 2011 [cited 2021 feb]. vailable from: https://www.healthypeople.gov/2020/about/ foundation-health-measures/Determinants-of-Health.