Üniversite Öğrencilerinde Algılanan Stresin Yaşam Doyumu Ve Rekreasyonel Sağlık Algısına Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 3, 454 - 461, 30.07.2023

Ramazan Özavci , Abdulmenaf Korkutata , Gülçin Gözaydın , Zekai Çakır

https://doi.org/10.22282/tojras.1314763

Cited By: 3

Öz

Üniversite dönemi akademik başarı kaygısının yanı sıra gelecek kaygısının ve maddi zorlukların yoğun yaşandığı bir dönem olması nedeniyle öğrencilerin yoğun olarak stres yaşadığı bir dönem olarak görülebilir. Yaşanılan stres durumuna bakıldığında, olumsuz bir duygu olması ve bireyleri olumsuz etkileyebilmesi nedeniyle kontrol altında tutulması gereken bir özellik olarak görülmesini önemli kılmaktadır. Nitekim stresin kontrolsüz yaşanması sonucu öğrencilerin akademik başarısızlık, gelecek kaygısı, depresyon ve benzeri olumsuz duygu durumları kaçınılmaz bir durumdur. Bu nedenle yapılan bu araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinde algılanan stresin yaşam doyumu ve rekreasyonel sağlık algısına etkisinin incelenmesidir. Araştırmada algılanan stres, yaşam doyumu ve rekreasyonda algılanan sağlık çıktıları ölçeklerinden faydalanılmıştır. Ölçeklerden elde edilen veriler AMOS programı üzerinden yapısal eşitlik modellemesine göre analiz edilmiştir. Analiz sonuçları p<,05 düzeyinde anlamlı kabul edilmiştir. Yapılan analizlere göre, öğrencilerin algıladıkları stresin yaşam doyumunu %21, psikolojik deneyimin gerçekleşmesini %27, daha kötü bir durumun önlenmesini %18 ve iyileştirilmiş durumu %27 oranında açıkladığı tespit edilmiştir. Tüm etki sonuçları ise negatif yönlü olarak bulgulanmıştır. Algılanan stresin artması sonucu yaşam doyumu ve rekreasyonel sağlık algısının düştüğü söylenebilir. Buradan hareketle öğrencilerde algılanan stresin yaşam doyumu ve rekreasyonda algılanan sağlık çıktılarının bir belirleyicisi olarak ortaya çıktığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Algılanan stres, yaşam doyumu, rekreasyonel sağlık algısı

The Effect of Perceived Stress on Life Satisfaction and Recreational Health Perception of University Students

Öz

Üniversite dönemi akademik başarı kaygısının yanı sıra gelecek kaygısının ve maddi zorlukların yoğun yaşandığı bir dönem olması nedeniyle öğrencilerin yoğun olarak stres yaşadığı bir dönem olarak görülebilir. Yaşanılan stres durumuna bakıldığında, olumsuz bir duygu olması ve bireyleri olumsuz etkileyebilmesi nedeniyle kontrol altında tutulması gereken bir özellik olarak görülmesini önemli kılmaktadır. Nitekim stresin kontrolsüz yaşanması sonucu öğrencilerin akademik başarısızlık, gelecek kaygısı, depresyon ve benzeri olumsuz duygu durumları kaçınılmaz bir durumdur. Bu nedenle yapılan bu araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinde algılanan stresin yaşam doyumu ve rekreasyonel sağlık algısına etkisinin incelenmesidir. Araştırmada algılanan stres, yaşam doyumu ve rekreasyonda algılanan sağlık çıktıları ölçeklerinden faydalanılmıştır. Ölçeklerden elde edilen veriler AMOS programı üzerinden yapısal eşitlik modellemesine göre analiz edilmiştir. Analiz sonuçları p<,05 düzeyinde anlamlı kabul edilmiştir. Yapılan analizlere göre, öğrencilerin algıladıkları stresin yaşam doyumunu %21, psikolojik deneyimin gerçekleşmesini %27, daha kötü bir durumun önlenmesini %18 ve iyileştirilmiş durumu %27 oranında açıkladığı tespit edilmiştir. Tüm etki sonuçları ise negatif yönlü olarak bulgulanmıştır. Algılanan stresin artması sonucu yaşam doyumu ve rekreasyonel sağlık algısının düştüğü söylenebilir. Buradan hareketle öğrencilerde algılanan stresin yaşam doyumu ve rekreasyonda algılanan sağlık çıktılarının bir belirleyicisi olarak ortaya çıktığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Algılanan stres, yaşam doyumu, rekreasyonel sağlık algısı.

Kaynakça

• Abolghasemi, A., & Varaniyab, S.T. (2010). Resilience and Perceived Stress: Predictors of life satisfaction in the students of success and failure. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5, 748–752.
• Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior. Organizational behavior and human decision processes, 50(2), 179-211.
• Arbuckle, J. L. (2011). IBM SPSS Amos 20 user’s guide. Amos Development Corporation, SPSS Inc.
• Aspinall, P., Mavros, P., Coyne, R., & Roe, J. (2013). The urban brain: Analyzing outdoor physical activity with mobile EEG. British Journal of Sports Medicine, 49, 272–276.
• Aydın, M., & Egemberdiyeva, A. (2018). Üniversite öğrencilerinin psikolojik sağlamlık düzeylerinin incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(1), 37-53.
• Bailey, A. W., & Kang, H.K. (2015). Modeling the impact of wilderness orientations on first-year academic success and life purpose. Journal of Adventure Education and Outdoor Learning, 15, 209–233.
• Buckley, R. C., Brough, P., & Westaway, D. (2018). Bringing outdoor therapies into mainstream mental health. Frontiers in Public Health, Volume 6,119, 1-4.
• Clark, B. S., & Anderson, D. M. (2011). I’d be dead if I didn’t have this class: The role of leisure education in college student development. Recreational Sports Journal, 35(1), 45–55.
• Cohen, S., Kamarck, T., & Mermelstein, R. (1983) A global measure of perceived stress. Journal of Health and Social Behavior, 24(4), 385-396.
• Cook, J. M., Dinnen, S., O'Donnell, C., Bernardy, N., Rosenheck, R., & Hoff, R. (2013). Iraq and Afghanistan veterans: National findings from VA residential treatment programs. Psychiatry, 76(1), 18–31.
• Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) https://www.comu.edu.tr/ Erişim Tarihi: 01.02.2023
• Dağlı, A., & Baysal, N. (2016). Yaşam doyumu ölçeğinin Türkçe ’ye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1250-1262.
• Dereceli, Ç. (2021). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin covid 19 sürecinde algıladıkları stres düzeylerinin psikolojik sağlamlık üzerindeki etkisinin incelenmesi. Spor Eğitim Dergisi, 5(2), 74-81.
• Diener, E. D., Emmons, R. A., Larsen, R. J. & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of personality assessment, 49(1), 71-75.
• Eskin, M., Harlak, H., Demirkıran, F., & Dereboy, Ç. (2013). Algılanan stres ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: güvenirlik ve geçerlik analizi. New/Yeni Symposium Journal, 51(3), 132-140.
• Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
• Gaskin, J. & Lim, J. (2016). Master Validity Tool. AMOS Plugin: Gaskination's Stat Wiki.
• Gatrell, A.C. (2013). Therapeutic mobilities: Walking and ‘steps’ to wellbeing and health. Health & place, 22, 98-106.
• Gómez, E., Hill, E., Zhu, X., & Freidt, B. (2016). Perceived health outcomes of recreation scale (PHORS): Reliability, validity and invariance. Measurement in Physical Education and Exercise Science, 20(1), 27-37.
• Greer, M., & Vin-Raviv, N. (2019). Outdoor-based therapeutic recreation programs among military veterans with posttraumatic stress disorder: Assessing the evidence. Military Behavioral Health, 7(3), 286-303.
• Grieger, T. A., Cozza, S. J., Ursano, R. J., Hoge, C., Martinez, P. E., Engel, C. C., & Wain, H. J. (2006). Posttraumatic stress disorder and depression in battle-injured soldiers. The American Journal of Psychiatry, 163, 1777–1783.
• Hair Jr, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2017). A primer on partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM), (Second edition). Sage publications.
• Hair, J. F., Sarstedt, M., Hopkins, L., & Kuppelwieser, V. G. (2014). Partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM): An emerging tool in business research. European Business Review, 26(2), 106-121.
• Hamarat, E., Tompson, D., Zabrucky, D.S., Matheny, K.B., & Aysan, F. (2001). Perceived Stress and Coping Resources Availability as Predictors of Life Satisfaction in Young, Middle-Aged, and Older Adults. Experimental Ageing Research, 27(2), 181-196.
• Hull IV, R. B., & Michael, S. E. (1995). Nature‐based recreation, mood change, and stress restoration. Leisure Sciences, 17(1), 1-14.
• Karasar, N. (2018). Bilimsel araştırma yöntemi kavramlar ilkeler teknikler (33. Baskı). Ankara, Nobel Yayınevi.
• Karremans, J.C., Schellekens, M.P., & Kappen, G. (2017). Bridging the sciences of mindfulness and romantic relationships: A theoretical model and research agenda. Personality and Social Psychology Review, 21(1), 29-49.
• Lapa, T. Y., Serdar, E., Kaas, E. T., Çakır, V. O., & Elif, K. Ö. S. E. (2020). Rekreasyonda Algılanan Sağlık Çıktıları Ölçeğinin Türkçe Versiyonunun Psikometrik Özellikleri. Spor Bilimleri Dergisi, 31(2), 83-95.
• Lazarus, R. S., & Folkman, S. (1984). Stress, appraisal, and coping. Springer Publishing Company.
• Lee, J., Kim, E., & Wachholtz, A. (2016). The effect of perceived stress on life satisfaction: The mediating effect of self-efficacy. Chongsonyonhak Yongu, 23(10), 29-47.
• Liu, L. (2016). A study of the correlation between motivation, leisure benefit, and the sense of happiness: An example of the 2016 Xiamen Marathon. Journal of JiLin Institute of Physical Education, 32(06), 70-76.
• Malinauskas, R. (2010). The associations among social support, stress, and life satisfaction as perceived by injured college athletes. Social Behavior and Personality: An international journal, 38(6), 741-752.
• Mann, M., & Leahy, J. (2010). Social capital in an outdoor recreation context. Environmental Management, 45, 363–376.
• Matheny, K.B., Curlette, W.L., Aysan, F., Herrington, A., Gfroerer, C.C., Thompson, D., & Hamarat, E. (2002). Coping Resources, Perceived Stress, and Life Satisfaction among Turkish and American University Students. International Journal of Stress Management, 9(2), 81–97.
• McIlvenny, P. (2015). The joy of biking together: Sharing everyday experiences of vélomobility. Mobilities, 10(1), 55-82.
• Önel, S.N. (2021). Covid-19 sürecinde öz duyarlık ve psikolojik sağlamlık ile depresyon, anksiyete, stres arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Işık Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Programı, İstanbul.
• Öztürk, A. (2020). Hemşirelik birinci sınıf öğrencilerinin algıladıkları stres ile üniversiteye uyum düzeyleri ve akademik genel not ortalamaları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 2(3), 155-162.
• Randall, A.K., & Bodenmann, G. (2017). Stress and its associations with relationship satisfaction. Current Opinion in Psychology, 13, 96-106.
• Sherman, M. D., Larsen, J., & Borden, L. M. (2015). Broadening the focus in supporting reintegrating Iraq and Afghanistan veterans: Six key domains of functioning. Professional Psychology: Research and Practice, 46(5), 355–365.
• Surujlal, J., Van Zyl, Y., & Nolan, V. T. (2013). Perceived stress and coping skills of university student-athletes and the relationship with life satisfaction. African Journal for Physical Health Education, Recreation and Dance, 19(42), 1047-1059.
• Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2013). Using Multivariate Statistics. Pearson.
• Thomsen, J. M., Powell, R. B., & Monz, C. (2018). A systematic review of the physical and mental health benefits of wildland recreation. Journal of Park and Recreation Administration, 36(1), 123–148.
• Tomlinson, E. R., Yousaf, O., Vittersø, A. D., & Jones, L. (2018). Dispositional mindfulness and psychological health: A systematic review. Mindfulness, 9, 23-43.
• Xu, H., Yuan, M., & Li, J. (2019). Exploring the relationship between cycling motivation, leisure benefits and well-being. International Review For Spatial Planning and Sustainable Development, 7(2), 157-171.
• Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2004). Spss uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yu, Y., & Tian, J. X. (2013). The relationship between leisure involvement, leisure benefits and well-being of the riders: Taking Zhaoqing as an example, the green road bike. Tourism Tribune, 28(2), 67-76.
• Yang, H.J., & Kim, E.J. (2016). The Relationship among Self-Complexity, Depression, Perceived Stress, and Satisfaction with Life : The moderational effects of harmony and importance of self-aspects. The Korean Journal of Health Psychology, 21(1), 173–193.