Investigation of Basal Metabolic Rate and Nutrition Knowledge Levels of Individuals in Different Sports Branches

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 4, 410 - 415, 30.10.2024

Sezgin Hepsert , Burcu Sıla Sezer , Taha Emirhan Evin , Yakup Kılıç

https://doi.org/10.22282/tojras.1491818

Öz

In this study, it was aimed to analyze the basal metabolic rate and nutritional knowledge levels of the participants in terms of the branch of study and gender variables. The research was conducted using the survey model. A total of 334 students, 188 female and 146 male, aged between 19 and 25 (age 22.55±3.83), who were studying at Fırat University in the 2023-2024 academic year and selected by convenience sampling method, participated in the study voluntarily. The inclusion criteria were playing licensed sports in any branch for at least the last 3 years in any organization with a competition calendar and being mentally competent enough to complete the data collection tools. The branches of the individuals included in the sample were basketball (n=62), volleyball (n=94), soccer (n=110) and handball (n=68). In the study, ''Participant Information Form'' was used to reveal the demographic characteristics of the participants, ''Basal Metabolic Rate Equation'' was used to determine the basal metabolic rate and ''Nutrition Knowledge Level Scale'' was used to determine the level of nutritional knowledge. Descriptive statistics and one-way analysis of variance were used to analyze the data. When the research findings were analyzed, it was determined that the highest basal metabolic rate score in girls and boys was in basketball branch, but there was no significant relationship between sports branch and basal metabolic rate. While it was determined that the branch with the highest nutritional knowledge score in the participants was basketball and the gender was male, a significant difference was found between BBD and sports branch, respectively, but not in the gender variable. As a result, it can be said that different sports branches have the potential to affect basal metabolic rate and nutritional knowledge level variables.

Anahtar Kelimeler

Basal metabolic rate, nutritional knowledge, sport branch, student.

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK 2209 -A- Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı

Teşekkür

Bu araştırma ‘’TÜBİTAK 2209 -A- Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı’’ kapsamında gerçekleştirilmiştir.

Farklı Spor Branşındaki Bireylerin Bazal Metabolik Hız Ve Beslenme Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırmada; katılımcıların bazal metabolik hız ve beslenme bilgi düzeylerini uğraşılan branş ve cinsiyet değişkenleri üzerinden çözümlemek amaçlanmıştır. Araştırma tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya Fırat Üniversitesinde 2023-2024 eğitim-öğretim yılında öğrenim gören ve kolayda örnekleme yöntemiyle seçilen yaşları 19 ile 25 ( yaş22,55±3,83) arasında değişen 188’ü kız 146’si erkek olmak üzere toplam 334 öğrenci gönüllü olarak katılmışlardır. Dahil edilme kriterlerini müsabaka takvimine sahip herhangi bir organizasyonda en az son 3 yıldır herhangi bir branşta lisanslı spor yapmak ve veri toplama araçlarını doldurabilecek zihinsel yeterlilikte olmak oluşturmuştur. Örnekleme dahil edilen bireylerin branşları dağılımı sırasıyla basketbol (n=62), voleybol (n=94), futbol (n=110) ve hentbol (n=68) şeklindedir. Araştırmada katılımcıların demografik özelliklerini ortaya koymak için ‘’Katılımcı Bilgi Formu’’, bazal metabolik hızın belirlenmesi için ‘’Bazal Metabolik Hız Denklemi’’ ve beslenme bilgi düzeylerinin belirlenebilmesi için ‘’Beslenme Bilgi Düzeyi Ölçeği’’ kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Araştırma bulguları incelendiğinde kız ve erkeklerde bazal metabolik hız skorunun en yüksek basketbol branşında seyrettiği ancak spor branşı ve bazal metabolik hız arasında anlamlılık seviyesinde bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir. Katılımcılarda en yüksek beslenme bilgi skoruna sahip branşın basketbol, cinsiyetin ise erkek olduğu belirlenirken, sırasıyla BBD ve spor branşı arasında anlamlı bir farklılık bulunurken, cinsiyet değişkeninde tespit edilmemiştir. Sonuç olarak farklı spor branşlarının bazal metabolik hız ve beslenme bilgi düzeyi değişkenlerini etkileme potansiyeli olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Bazal metabolik hız, beslenme bilgi düzeyi, spor branşı, öğrenci.

Kaynakça

• Şanlıer N., Ersoy Y. Çocuk ve beslenme “Gebelikte beslenme”. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları; 2003.
• Aydın Efe, G. Sağlıklı bireyler için temel beslenme el kitabı. Türk Böbrek Vakfı; 2017.
• Voruganti VS. Precision nutrition: Recentadvances in obesity. Physiology (Bethesda). 2023 Jan 1;38(1):0. doi: 10.1152/physiol.00014.2022. Epub 2022 Sep 20. PMID: 36125787; PMCID: PMC9705019.
• Catapano A, Trinchese G, Cimmino F, Petrella L, D'Angelo M, DiMaio G, Crispino M, Cavaliere G, Monda M, Mollica MP. Impedance analysis to evaluate nutritional status in physiological and pathological conditions Nutrients. 2023 May 10;15(10):2264. doi: 10.3390/nu15102264. PMID: 37242147; PMCID: PMC10224243.
• Arosio B, Cesari M. Nutrition and muscle health. Nutrients. 2021 Feb 28;13(3):797. doi: 10.3390/nu13030797. PMID: 33670994; PMCID: PMC7997193.
• Spriet LL. Performance nutrition for athletes. Sports Med. 2019 Feb;49(Suppl 1):1-2. doi: 10.1007/s40279-018-1027-9. PMID: 30671901; PMCID: PMC6445808.
• Burke LM. Practicalissues in evidence-baseduse of performance supplements: Supplement interactions, repeated use and individual responses. Sports Med. 2017 Mar;47(Suppl 1):79-100. doi: 10.1007/s40279-017-0687-1. PMID: 28332111; PMCID: PMC5371635.
• Burke LM. Nutritional approaches to counter performance constraints in high‐level sports competition. ExpPhysiol. 2021 Dec;106(12):2304-2323. doi: 10.1113/EP088188. Epub 2021 Nov 26. PMID: 34762329; PMCID: PMC9299184.
• Alfieri A, D'Angelo S, Mazzeo F. Role of Nutritional supplements in sport, exercise and health. Nutrients. 2023 Oct 19;15(20):4429. doi: 10.3390/nu15204429. PMID: 37892504; PMCID: PMC10609987.
• Spronk I, Kullen C, Burdon C, O'Connor H. Relationship between nutrition knowledge and dietary intake. Br J Nutr. 2014 May 28;111(10):1713-26.. Epub 2014 Mar 13. PMID: 24621991.
• Noyan A. Yaşamda ve hekimlikte fizyoloji, Meteksan Yayın, Meteksan. 2010.
• Şanlıer N. Gençlerde biyokimyasal bulgular, antropometrik ölçümler, vücut bileşimi, beslenme ve fiziksel aktivite durumlarının değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2005;25(3), 47-73.
• Heyward VH. Advanced fitness assesment&exercise prescription. Humankinetics. Fourth Edition, USA. 2002.
• Saka M, Balkan A, Demirci N, Sarıkayalar Ü. Solunum fonksiyonları ve beslenme. Tüberküloz ve Toraks Dergisi. 2003;51(4), 461-6.
• Pekcan G. Beslenme durumunun saptanması. Diyet El Kitabi. 2012; 67-141.
• Çetinkaya V, Orhan İ, Özdemir Ö. Üniversite öğrencilerinde orta düzey fiziksel aktivite algısı ve beden kütle indeksinin değerlendirilmesi. Onur Kurulu. 2019;757.
• Abdurrahman G, Şener Ü, Karabacak H, Kağan Ü. 2011. Kadın ve erkek genç erişkinler arasında fiziksel aktivite ve yaşam kalitesi farklılıklarının araştırılması. Kocatepe Tıp Dergisi. 2011;12(3), 145-150.
• Kartal FT, Burnaz NA, Yaşar B, Sağlam S, Kıymaz M. Adölesanların beslenme bilgi düzeylerinin beslenme ve egzersiz alışkanlıkları üzerine etkisinin incelenmesi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2019;14(2), 280-295.
• Karadağ E. Eğitim bilimleri doktora tezlerinde kullanılan araştırma modelleri: Nitelik düzeyleri ve analitik hata tipleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2010;1(1), 49-71.
• Cohen J. Methods in psychology. A power primer. Psychological Bulletin. 1992;112(1), 155-159.
• Gignac GE, Szodorai ET. Effect size guidelines for individual differences researchers. Personality and Individual Differences. 2016;102, 74–78.
• Taşbilek Yoncalık M. Öğretmen adaylarının fiziksel aktivite düzeylerinin incelenmesi ve yeni bazal metabolik hız denkleminin geliştirilmesi. [Doktora Tezi]. Kırıkkale Üniversitesi; 2014.
• Batmaz H. Yetişkinler için BBD ölçeği geliştirilmesi ve geçerlik-güvenirlik çalışması. [Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi; 2018.
• George D, Mallery P. IBM Spssstatistics 26 step by step: a simple guide and reference. Routledge. 2019.
• Türkoğlu İ, Pekcan G. Menstrual döngü sürecinde dinlenme metabolik hızı, vücut bileşimi ve besin alımındaki bireysel farklılıkların saptanması. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2013;41(3), 212-220.
• Temur HB, Ceylan R. Kadınlarda bazal metabolizma hızının bazı vücut kompozisyonları ile karşılaştırılması. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi. 2020;5(4), 354-363.
• Taşbilek Yoncalık M, Sarıkol E. Üniversite öğrencilerinin bazal metabolik hız düzeyleri günlük su tüketimleri ve vitamin desteği alma durumları ile sağlıklı beslenmeye yönelik tutumlarının karşılaştırılması. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi. 2023;6(1), 223-237. https://doi.org/10.38021/asbid.1224118
• Yan Y. 10-13 yaş çocuklarda, sosyo-ekonomik yapının fiziksel aktivite ve fiziksel uygunluk düzeyine etkisi. [Doktora Tezi]. Marmara Üniversitesi; 2007.
• Genç A, Şener Ü, Karabacak H, Üçok K. Kadın ve erkek genç erişkinler arasında fiziksel aktivite ve yaşam kalitesi farklılıklarının araştırılması. Kocatepe Tıp Dergisi. 2011;12(3), 145-150.
• Baltacı D, Ünalacak M, Kara İH, Sarıgüzel YC. Birinci basamakta obezite tedavisi. Türkiye Klinikleri J FamMed-Special Topics. 2015;6(3), 96-102.
• Benton MJ, Swan PD. Effect of protein ingestion on energy expenditure and substrate utilization after exercise in middle-aged women. Int J Sport Nutr Exerc Metab. 2007 Dec;17(6):544-55. doi: 10.1123/ijsnem.17.6.544. PMID: 18156660.
• Akkoç O. Vücut geliştirme sporu yapanlar ve spor salonuna giden aktif bireylerin, bazal metabolizma hızı ve bazı antropometrik ölçümlerinin karşılaştırılması. [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Üniversitesi; 2013.
• Baykara C. Sedanter ve düzenli egzersiz yapan bireylerde fiziksel uygunluk, uyku kalitesi ve beş büyük kişilik özelliği arasındaki ilişki. [Doktora Tezi]. Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi; 2022.
• Schubert MM, Clarke HE, Seay RF, Spain KK. Impact of 4 weeks of interval training on restingmetabolic rate, fitness, andhealth-relatedoutcomes. ApplPhysiolNutrMetab. 2017 Oct;42(10):1073-1081. doi: 10.1139/apnm-2017-0268. Epub 2017 Jun 20. PMID: 28633001.
• Arslan E, Aras D, Can S. Sporcu ve sedanter kadınlarda günlük enerji harcaması ve fiziksel aktivite düzeylerinin karşılaştırılması. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2016;14(1), 53-61.
• Gökpınar B, Yoncalık O, Taşbilek Yoncalık M. Üniversite öğrencilerinin uyku kalitesi, beslenme düzeyleri ve bazal metabolik hız seviyelerinin incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2023;17(2), 190-201.
• Batmaz H. Yetişkinler için BBD ölçeği geliştirilmesi ve geçerlik-güvenirlik çalışması. [Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi; 2018.
• Wardle J, Parmenter K, Waller J. Nutrition knowledge and food intake. Appetite. 2000;34(3), 269-275.
• Astarlı Ö. Marmara üniversitesi tıp fakültesi 1. ve 5. sınıf öğrencilerinde beslenme bilgi düzeylerinin ve beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi; 2008.
• Özer H, Hepsert S, Kılıç Y. Beden eğitimi ve spor alanında öğrenim gören öğrencilerin yeme tutumlarının incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi. 2022;5(2), 334-343. DOI: 10.38021/asbid.1121564
• Sprie, LL. Performance nutrition for athletes. Sports MedicineJournal. 2019;No 49, p. 1-2.
• Purcell LK. Sport nutrition for young athletes. Paediatr Child Health. 2013;18(4), p. 200-202.
• Trakman GL, Forsyth A, Devlin BL, Belski R. A systematic review of athletes' andcoaches' nutrition knowledge and reflections on thequality of current nutrition knowledge measures. Nutrients. 2016 Sep 16;8(9):570. doi: 10.3390/nu8090570. PMID: 27649242; PMCID: PMC5037555.
• Süel E, Şahin İ, Karakaya MA, Savucu Y. Elit seviyedeki basketbolcuların beslenme bilgi ve alışkanlıkları. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi. 2006;20(4), 271-275.
• Hızlı Güldemir H, Bayraktaroğlu E. Adölesan amatör futbolcuların beslenme durumunun değerlendirilmesi. SPORMETRE Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi. 2020;18(3), 42-51. https://doi.org/10.33689/spormetre.598251
• Abood DA, Black DR, Birnbaum RD. Nutrition education intervention for college female athletes J NutrEducBehav. 2004; 36: 135-7.
• Ayhan A, Müftüoğlu S, Köse B. Profesyonel futbol ve voleybol oyuncularının beslenme durumları, beslenme bilgi düzeyleri, kafein alımları ve vücut kompozisyonları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Spor Bilimleri Dergisi. 2021;32(3), 123-134.
• Duran M, Özbek E. Hentbolcuların sağlıklı beslenme tutumlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi (Diyarbakır İli Örneği). Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 6(1-Cumhuriyet'in 100. Yılı Özel Sayısı). 2023;1060-1070.
• Civan A, Özdemir İ, Gencer YG, Durmaz M. Egzersiz ve stres hormonları. Türkiye Spor Bilimleri Dergisi. 2018;2(1), 1-14.
• Sürücüoğlu MS, Özçelik Ö. Yüzücülerin beslenme alışkanlıkları ve bilgi düzeyleri, ve performans. EÜ BESYO Dergisi. 1996;Cilt 2,Sayı 1.
• Janiczak A, Forsyth A, Li X, Trakman G. The relationship of hedonic hunger, macronutrient balance, nutrition knowledge, and body ımage and weight control with dietary ıntake in student athletes and exercisers. Nutrients. 2024 Mar 8;16(6):772. doi: 10.3390/nu16060772. PMID: 38542684; PMCID: PMC10974079.
• Thurecht R, Pelly F. Key factors influencing the food choices of athletes at two distinct major international competitions. Nutrients. 2020 Mar 27;12(4):924. doi: 10.3390/nu12040924. PMID: 32230837; PMCID: PMC7230876.
• Jovanov P, Đorđić V, Obradović B, Barak O, Pezo L, Marić A, Sakač M. Prevalence, knowledge and attitudes towards using sports supplements among young athletes. J IntSoc Sports Nutr. 2019 Jul 4;16(1):27. doi: 10.1186/s12970-019-0294-7. PMID: 31272457; PMCID: PMC6611041.
• Pelly FE, Thurecht R. Evaluation of athletes' food choices during competition with use of digital images. Nutrients. 2019 Jul 17;11(7):1627. doi: 10.3390/nu11071627. PMID: 31319506; PMCID: PMC6682982.