İş Yeri Rekreasyonu Hizmetinin Verilmeme Sorunsalı Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 1, 1 - 12, 31.01.2025

Elif Mamaş , Kerem Yıldırım Şimşek , Aylin İlkay Uysal

https://doi.org/10.22282/tojras.1525708

Öz

İşletmelerin rakipleri karşısında öne çıkabilmek için uyguladıkları stratejilerden biri çalışanlarına yönelik işyeri rekreasyonu hizmeti vermektir. Rekreasyonun yapılandırıcı gücü ve işletmeye olan maddi ve manevi faydaları bilinse de işletmelerin çalışanları için iş yeri rekreasyonu hizmeti sunmadığı bilinmektedir. Bu nedenle araştırmanın temel amacı, işletmelerde iş yeri rekreasyonu hizmetinin verilmeme sorunsalını incelemek, sebeplerini ortaya çıkarmak ve çözüm önerileri geliştirmektir.
Çalışma grubu olarak Eskişehir ili Organize Sanayi Bölgesinde rekreatif aktivite hizmeti sunmayan 6 işletme yöneticisi belirlenmiştir. Verilerin elde edilmesinde yarı yapılandırılmış görüşme tekniği, analizinde ise içerik analizi ve tematik analiz tekniklerinden yararlanılmıştır. Yönetici görüşmelerinden elde edilen verilerin analizi sonucunda 20 kod ortaya çıkartılmış ve rekreasyonun yararları, yönetici farkındalığı, planlama, nedenler ve çözüm önerileri olmak üzere beş temaya ulaşılmıştır.
Yöneticilerin iş yeri rekreasyonu ile ilgili bilgileri, rekreasyon aktivitesi yapmamalarının temel sebepleri, rekreatif faaliyetler düzenlemeleri ile ilgili yorumları, aktivite yapmalarına neden olan engeller, farkındalık düzeyleri ve çözüm önerileri ele alınmıştır. Elde edilen sonuçlar akademik çalışmalara yön vermek için yararlı olabilir.

Anahtar Kelimeler

İşyeri rekreasyonu, İşletme, Yönetici

A Review on the Problem of Non-Provision of Employee Recreation Services

Öz

One of the strategies that businesses apply to stand out against their competitors is to provide employee recreation services for their employees. Although the constructive power of recreation and its tangible and intangible benefits to the business are known, it is known that businesses do not provide employee recreation services for their employees. Therefore, the main purpose of the research is to examine the problematic of not providing employee recreation services in businesses, to reveal the reasons and to develop solutions.
As the study group, 6 business managers who do not provide recreational activity services in Eskişehir Organized Industrial Zone were determined. Semi-structured interview technique was used to obtain the data and content analysis and thematic analysis techniques were used to analyze the data. As a result of the analysis of the data obtained from the manager interviews, 20 codes were revealed and five themes were reached: the benefits of recreation, manager awareness, planning, reasons and solution suggestions.
The managers' knowledge about employee recreation, the main reasons for not doing recreational activities, their comments about organizing recreational activities, the obstacles that cause them to do activities, their awareness levels and solution proposals were discussed. The results obtained may be useful for guiding academic studies.

Anahtar Kelimeler

Employee recreation, Business, Management

Kaynakça

• Akbulut, B. A. (2020). Gençlik ve spor il müdürlüğü çalışanlarının rekreatif etkinliklere katılımını kolaylaştıran faktörlerin ve iş yeri rekreasyon farkındalıklarının incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. [Giresun]: Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Anderson, J. M. (1955). Industrial recreation: a guide to its organization and administration. New York: MeGraw Hill Book Company.
• Ayar, H. (2021). İş yeri rekreasyonunun örgütsel vatandaşlık ve örgütsel bağlılık düzeylerine etkisi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(2),171–9.
• Barcelona, R. J., Wells, M. S. ve Arthur-Banning, S. (2015). Recreational sport: Program design, delivery, and management. Human Kinetics.
• Canpolat, P. ve Yavuz, E. (2019). İşgörenlere yönelik olarak düzenlenen rekreasyon aktivitelerinin örgütsel sessizliğe etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(2), 1262–1269.
• Carr, J. W, Robertson, B., Lesnik, R., Byl, J., Ferguson, J., Poter, C. J. ve Ogilvie, L. (2012). Unique groups. In ıntroduction to recreation and leisure. Human Kinetics; 2012. 2nd ed. Human Kinetics, editor. Human Kinetics.
• Curtis, A. (1942). Recreation for industrial workers: from the point of view of ındustry. In: proceedings of the war recreation congress. 27th National Recreation Congress. Cincinnati.
• Çevik, H., Şimşek, K. Y., Kayacık, U. ve Demirtaş, H. (2020). Rekreasyon uzmanında aranan özellikler ve iş olanakları: İş ilanlarına yönelik içerik analizi. Tourism and Recreation, 2(2), 59-66.
• Dhanshyam, M. (2022). Are recreational activities really recreational at the workplace?. In Achieving $5 Trillion Economy of India: Proceedings of 11th Annual International Research Conference of Symbiosis Institute of Management Studies (pp. 103-119). Singapore: Springer Nature Singapore.
• Dillon, M., Heap, J., Patel, D. ve Khan, D. (2022). The use of project based learning to improve business and workforce performance. International Journal of Case Studies in Business, IT and Education (IJCSBE), 6(2), 655-670.
• Ercan, A. (2014). Sessizleşen örgütlerde öz yeterlilik algısının rolü: alanya’daki konaklama işletmeleri üzerine bir araştırma [Yüksek Lisans Tezi]. [Antalya]: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Eren, H. (2009). İstanbul ilindeki iş yerlerinde yöneticilerin rekreasyon kavramı ve uygulamalarına bakış açılarının değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi]. [İstanbul]: Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Golaszewski, T. ve Yen, L. T. C. (1992). Demographic characteristics of users of worksite health promotion written materials. American Journal of Health Promotion, 25;6(5), 359-63.
• Gök, A. (2022). Ailelerin engelli çocuklarını sportif rekreasyon aktivitelerine yönlendirme nedenlerinin incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. [Karaman]: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gürbüz, B., Karaküçük, S. ve Sarol, H. (2010). Rekreasyonel aktivitelere katılımın önündeki algılanan engel farklılıklarının incelenmesi. 11. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, 340-343.
• Hançer, M. (2004). İşletmelerde verimlilik artırma ve insan kaynakları. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Karaküçük, S. (2014). Rekreasyon boş zamanları değerlendirme. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Kesim, Ü. (2003). Türkiye’de işyerlerinde rekreasyon uygulamaları [Doktora Tezi]. [İstanbul]: Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı.
• Köse, E. ve Lapa, T.Y. (2018). Serbest zaman engelleri ile serbest zaman kolaylaştırıcıları arasındaki ilişki: Kanonik korelasyon analizi. Researcher, 1;6(3):43–56.
• Kraus, R. (1998). Recreation and leisure in modern society. New York: Jones and Bartlett Publishers.
• Kurt, S. (2003). İşyeri rekreasyon aktivitelerinin işgören verimliliğine etkisi: turizm sektörü örneği [Yüksek Lisans Tezi]. [Antalya]: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Küçük, K. (2017). Örgütlerde düzenlenen rekreasyon etkinliklerinin çalışanların yabancılaşma düzeyleri ile ilişkisi [Yüksek Lisans Tezi]. [Ankara]: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Mercanoğlu, A. O. ve Şimşek, K. Y. (2023). The impact of employee recreation on their respective productivity. Sage Open, 13(3).
• Mercanoğlu, A. O. (2019). İşyeri rekreasyonunun çalışan verimliliğine etkisi [Doktora]. [Eskişehir]: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Mittelstaedt, R., Robertson, B., Russell, K., Byl, J., Temple, J. ve Ogilvie L. (2006). Introduction to recreation and leisure. Human Kinetics. Human Kinetics.
• Mokaya, S. O. ve Gitari, J. W. (2012). Effects of workplace recreation on employee performance: The case of kenya utalii college. International Journal of Humanities And Social Science, 2(3), 176-183.
• Nixon, J. E. ve Jewett, A. E. (1969). An introduction to physical education. Toronto: Saunders College.
• Obiora-Okafo, C. A. ve Onodugo, I. J. (2021). The impact of office recreation on staff wellbeing. World Wide Journal of Multidisciplinary Research and Development, 7(10), 59-66.
• Özer, D. ve Baltacı, G. (2008). İş yerinde fiziksel aktivite. Ankara: Klasmat Matbaacılık.
• Özkan, R. T. (2018). Yöneticilerin işyeri rekreasyon farkındalık algılarının ve etkinliklere katılımlarının incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. [İstanbul]: Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Öztürk, H. (2013). Sanayi çalışanlarının rekreatif aktivitelere katılımlarının örgütsel bağlılık ve tükenmişlik düzeylerine etkisi (gaziantep uygulaması) [Doktora Tezi]. [Ankara]: Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Parks, K. M., ve Steelman, L. A. (2008). Organizational wellness programs: a meta-analysis. Journal Of Occupational Health Psychology, 13(1), 58-68.
• Perrotta, F. (2010). The beneficial effects of sport on anxiety and depression. Journal of Physical Education & Sport/Citius Altius Fortius, 28(3), 94-9.
• Rojas, E. M. (2008). Construction productivity: A practical guide for building and electrical contractors. J. Ross Pub.
• Rossman, J. R. (1983). Participant satisfaction with employee recreation. Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 54(8), 60-62.
• Rozi, A. ve Sunarsi, D. (2020). The influence of motivation and work experience on employee performance at PT. Yamaha Saka Motor in South Tangerang. Jurnal Office, 5(2), 65-74.
• Shivers, S. J. (1993). Introduction to recreational service. Springfield: Charles C. Thomas Public.
• Snir, R. ve Harpaz, I. (2002). Work-leisure relations: Leisure orientation and the meaning of work. Journal of Leisure Research, 34(2), 178-203.
• Şapcılar, M. C., Kalkan, F. ve Büyükşalvarcı, A. (2019). Akademisyenlerin rekreasyonel faaliyetlere katılımlarını engelleyen faktörlerin belirlenmesi: turizm fakülteleri örneği. Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(7), 9-29.
• Şimşek, K. Y. (2012). Boş zaman ve rekreasyon endüstrisi. Boş zaman ve rekreasyon yönetimi içinde, 26-51.
• Şimşek, K. Y. (2018). Ticari rekreasyon. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Tan, T. H. ve Waheed, A. (2011). Herzberg’s motivation-hygiene theory and job satisfaction in the malaysian retail sector: the mediating effect of love of money. Asian Academy of Management Journal, 15;16(1), 73–94.
• Taş, H. Y. ve Kaçar, S. (2019). X, Y ve Z kuşağı çalışanlarının yönetim tarzları ve bir işletme örneği. OPUS International Journal of Society Researches, 11(18), 643-675.
• Tavazar, H. ve Güzel, P. (2018). Rekreasyonel faaliyetlerin sürdürülebilir etkinlik yönetimindeki rolünün incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 20(4), 69-87.
• Tezcan, N. (2007). Rekreasyon etkinliklerin çalışanların performansları üzerine etkilerinin incelenmesi Kocaeli Trakya birlik örneği [Yüksek Lisans Tezi]. [Sakarya]: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tiwasing, A., Sokrotepromee, S. ve Duanghirun, N. (2021). The effect of employee welfares management on employee performance of an anonymous electronic company in Thailand 4.0 era. RMUTT Global Business Accounting and Finance Review, 4(2), 47-57.
• Veitch, J., Clavisi, O. ve Owen, N. (1999). Physical activity initiatives for male factory workers: gatekeepers' perceptions of potential motivators and barriers. Australian and New Zealand Journal of Public Health, 23(5), 505-510.
• Wang, Z., Liu, C., Yang, S., ve Li, L. (2018). Employee fitness programs: Exploring relationships between perceived organizational support toward employee fitness and organizational sustainability performance. Sustainability, 10(6), 1930.
• Wattles, M. G. ve Harris, C. (2003). The relationship between fitness levels and employee's perceived productivity, job satisfaction, and absenteeism. Journal of Exercise Physiology Online, 6(1).