Türkiye’de “Vakıf” Üniversiteleri: Eğreti Bir Özellik

Yıl 2015, Cilt: 8 Sayı: 17, 67 - 80, 25.07.2016

Rana Gürbüz Yüksel Akkaya

Öz

Üniversitelerin ortaya çıkış ve gelişim sürecinin incelenmesi, üniversitenin egemen üretim tarzına ve sınıfsal ihtiyaçlara/özelliklere uygun olarak yeniden ve yeniden yapılandırıldığını ortaya koymaktadır. Vakıf üniversiteleri, belli bir toplumsal ilişkiler sistemi içinde bilginin bir kaynağı olarak görülen eğitimin metalaştırılmasının bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Türkiye’de vakıf üniversiteleri, kamusal eğitimin kaldırılması sürecin bir parçası olarak, tesadüfi olmayan bir şekilde, 1980’lerden sonra kurulmuştur. 2014 yılı itibariyle 80 vakıf üniversitesi bulunmaktadır. Mevzuat açıkça vakıf yükseköğretim kurumlarının kazanç amacı gütmeyeceğini düzenlemektedir. Bununla birlikte, vakıf üniversitesi temel amacı “gelir” elde etmektir. Vakıf üniversiteleri kamu hizmeti yerine getiren, kar amacı gütmeyen tüzel kişiliklerden çıkarak de facto birer özel üniversiteye dönüşmüştür.

Anahtar Kelimeler

vakıf üniversiteleri, kamu hizmeti, özel üniversite, değersizleşen öğretim elemanı

“Foundation” Universities in Turkey: A Makeshift Feature

Öz

Investigating emergence and development processes of the universities reveals that the university is restructured repeatedly in accordance with dominant mode of production and needs/specifications of different classes. Foundation universities have emerged as a result of the commodification of education, which is seen as a source of information in a certain system of social relations. In Turkey, foundation universities were established within a non-random manner after 1980s as part of the removal process of public education. As of 2014, there are 80 foundation universities. Legislation clearly states that private higher education institutions should be non-profit. However, the main purpose of private universities is generating “income”. Foundation universities have become de facto private universities rather than fulfilling the public service and being non-profit entities.

Anahtar Kelimeler

Foundation Universities, Public Service, Private University, Under-qualified Academic Faculty

Kaynakça

• Yükseköğretimin Serbest Düşüşü: Özel Üniversiteler, der. M. S. Değirmencioğlu & K. İnal, Ayrıntı Yayınları, İstanbul. Günday, M. 2004, İdare Hukuku, İmaj Yayınevi, Ankara. http://yok.gov.tr/html/kalite/files/yuksekogretimde%20kalite_30.6.14_son.pdf
• Kavili Arap, S. 2010, “Türkiye Yeni Üniversitelerine Kavuşurken: Türkiye’de Yeni
• Üniversiteler ve Kuruluş Gerekçeleri”, Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt 65, Sayı: 1, s. 1-29. Küçük, Y. (t.y.), Ekonomi Sınıflar ve Eğitim, TÖB-DER Eğitim Yayınları 5, Ankara. Özsoy, S. 2002, “Yükseköğretimde Ticarileşme Süreci ve Hak Söylemi”, Özgür
• Üniversite Forumu, Sayı: 17. Söyler, İ. 2008, “Eğitim Hizmetleri Bağlamında Vakıf Üniversitelerinin Finansal ve Vergisel Sorunları”, Maliye Dergisi, Sayı: 154, s. 52-76.
• Vatansever, A. & Gezici Yalçın, M. 2015, “Ne Ders Olsa Veririz” Akademisyenin Vasıfsız
• İşçiye Dönüşümü, İletişim Yayınları, İstanbul YÖK, 2014, Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi (Temel İstatistikler), 17 Mart 2014, Afyon.
• EK: 2014-2015 Tüm Vakıf Üniversiteleri ile Vakıf MYO’ların Öğrenim Ücretleri: