Demokrasi Kuramları Bağlamında AKP’nin Yeni Anayasa Girişiminin ve Demokrasi Anlayışının Bir Değerlendirmesi

Yıl 2008, Cilt: 2 Sayı: 2, 159 - 180, 25.07.2016

Hüseyin Gül

Öz

Demokrasi, tanımlanması güç olsa da, tüm dünyada genel olarak kabul görmüş bir yönetim biçimidir. Bu çalışmada, demokrasi tartışmalarına yer verilerek, AKP’nin anayasal reform ile amaçladığı demokrasi anlayışı sorgulanmaktadır. Bu amaçla, öncelikle uygulama ya da kuram temelli demokrasi türleri incelenmektedir. Daha sonra ülkemizde Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarından ve Cumhuriyet’in ilk yıllarından günümüze kadar gelişen ve yerleşen demokrasi anlayışının özellikleri saptanmaya çalışılmaktadır. Son olarak da, AKP’nin anayasa reformu çerçevesinde ve uygulamalarıyla ortaya koyduğu demokrasi anlayışı eleştirel olarak çözümlenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Demokrasi, Türkiye, Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), cemaat temelli çoğunlukçu demokrasi

An Analysis of AKP’s Constitutional Reform Initiative and View of Democracy within the Context of Theories of Democracy

Öz

Despite difficulties in defining the term, democracy is the most widespread governmental regime in the world. This study aims to present a short review of the theories of democracy and to analyze what type of democracy the AKP (Justice and Development Party) Government proposes in its latest constitutional reform packet. For this purpose, first the types and theories of democracy are reviewed. Then, there is an attempt to determine the characteristics of Turkish democracy that have established since the last years ofOttoman Empire and the first years of the Republic. Finally, presented is a critical analysis of the AKP’s view of democracy which could be identified in its constitutional reform packet and implementations.

Anahtar Kelimeler

Democracy, Turkey, Justice and Development Party (AKP), community based majoritarian democracy

Kaynakça

• Almond, G. & Verba, S., 1963, The Civic Culture: Political Attitudes and Democracy in Five Nations, Princeton University Press, Princeton.
• Babbio, N., 1987, The Future of Democracy, Oxford University Press, Oxford.
• Barry, N. P., 2004, Modern Siyaset Teorisi, çev. Erdoğan, M. & Şahin, Y., 2. Basım, Liberte Yayınları, Ankara.
• _____, 1981, An Introduction to Modern Political Theory, St. Martin’s Pres, New York.
• Beetham, D. & Boyle, K., 1998, Demokrasinin Temelleri, çev. Bıçak, V., Liberte, Ankara.
• Benhabib, S., 1996, “Toward a Deliberative Model of Democratic Legitimacy”, içinde Democracy and Difference, ed. Benhabib, S., Princeton University Press, Princeton.
• Çandar, T., 1999, Türkiye’nin Demokrasi Tarihi: 1839–1950, İmge, Ankara.
• Cohen, J., 1997, “Deliberation and Democratic Legitimacy”, içinde Deliberative Democracy, ed. Bohman, J. & Rehg, W., The MIT Press, Cambridge, Mass., s. 67–91.
• Dahl, R. A., 1998, On Democracy, Yale University Press, New Haven & London.
• Duverger, M., 1986, Siyasal Rejimler, çev. Tunçdoğan, T., Sosyal Yayınlar, İstanbul.
• Galbraith, J. K., 1996, Good Society: The Humane Agenda, Houghton Miffin Company, Boston.
• Giddens, A., 2000, The Third Way and Its Critics, Polity Press & Blackwell Publishers, Cambridge & Oxford.
• Goodwin, B., 1982, Using Political Ideals, John Wiley and Sons, New York.
• Gutmann, A., 1993, “Democracy”, içinde A Companion to Contemporary Political Philosophy, ed. Goodin, R. E. & Pettit, P., Cambridge, USA: Blackwell, s. 411– 421.
• Gutmann, A. & Thompson, D., 1996, Democracy and Disagreement, The Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge & London.
• Hayek, F. A., 1993, Sosyal Adalet Serabı (Kanun Yasama Faaliyeti ve Özgürlük), Cilt II, çev. Erdoğan, M., Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara.
• Held, D., 1992, “Democracy: From City-states to a Cosmopolitan Order?” Political Studies, XL, Special Issue, s. 10–39.
• Heper, M., 1992, “The Strong State as a Problem for the Consolidation of Democracy: Turkey and Germany Compared”, Comparative Political Studies, 25 (2), s. 169– 194.
• İnsel, A., 2008, “Muhafazakar Otoriter İttifak”, Radikal 2, 3 Şubat.
• Kamalak, İ., 2007, Başkanlık Sistemi ve Türkiye: Ülkeler, Deneyimler ve Karşılaştırmalı Analiz, Kalkedon Yayınları, İstanbul.
• Keyman, F., 1999, Türkiye ve Radikal Demokrasi: Modern Zamanlarda Siyaset ve Demokratik Yönetim, Bağlam Yayınları, İstanbul.
• Koçak, C., 1992, “Siyasi Tarih (1923–1950)”, içinde Türkiye Tarihi 4: Çağdaş Türkiye 1908-1980, Can Yayınevi, İstanbul.
• Lipset, S. M., 1993, “Reflections on Capitalism, Socialism and Democracy”, Journal of Democracy, 4 (2), s. 43–55.
• Lowi, T., 1995, The End of the Republican Era, University of Oklahoma State Press, Norman & London.
• Mouffe, J., 1999, “Deliberative Democracy or Agonistic Pluralizm?” Social Research, 66 (3), Fall, s. 745–758.
• _____, 1996, “Radical Democracy or Liberal Democracy?” içinde Radical Democracy: Identity, Citizenship and the State, ed. Trend, D., Routledge, New York & London, s. 19–26.
• _____, 1993, “Radikal Demokrasi: Modern mi, Postmodern mi?”, çev. Küçük, M., içinde Modernite versus Postmodernite, der. Küçük, M., Vadi Yayınları, Ankara, s. 182– 196.
• Norman, W. J., 1993, “A Democratic Theory for a Democratizing World? A Re- assessment of Popper’s Political Realism”, Political Studies, XLI, s. 252–268.
• O’Neil, M. & Austin, D., 2000, Democracy and Cultural Diversity, Oxford University Press, New York & Oxford.
• Özbudun, E., 1993, “Türk Siyasal Sisteminde Değişim ve Süreklilik Unsurları”, Türkiye Günlüğü, 25, Kış, s. 13–15.
• Peters, G., 1996, The Future of Governing: Four Emerging Models, University Press of Kansas, Lawrence, Kansas.
• Popper, K., 1989, Açık Toplum ve Düşmanları, Türkçesi: Tunçay, M., Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Sallan Gül, S., Gül, H. & Okçu, M., 2004, “Toplulukçuluk”, içinde Çağdaş Kamu Yönetimi II- Konular Kuramlar Kavramlar, ed. Acar, M. & Özgür, H., Nobel, Ankara, s. 321–353.
• Sartori, G., 1996, Demokrasi Teorisine Geri Dönüş, çev. Karamustafaoğlu, T. & Turhan, M., Yetkin Yayınları, Ankara.
• Schmidt, M. G., 2002, Demokrasi Kuramına Giriş, çev. Köktaş, M. E., Vadi Yayınları, Ankara.
• Schumpeter, J. A., 1941, Capitalism, Socialism and Democracy, Allen & Unwin, London.
• Tekeli, İ., 2006, Katılımcı Demokrasi ve Sivil Toplum Kuruluşları, Sosyal Demokrasi Derneği Yayınları – 1, 2. Baskı, Genç Offset, Ankara.
• Touraine, A., 2002, Eşitliklerimiz ve Farklılıklarımızla Birlikte Yaşayabilecek miyiz? 2. Baskı, çev. Kunal, O., YKY, İstanbul.
• Trend, D., 1996, “Democracy’s Crisis of Meaning”, içinde Radical Democracy: Identity, Citizenship and the State, ed. Trend, D., Routledge, New York & London, s. 7– 18.
• Tunç, H., 2008, “Cumhuriyet’in Felsefesi mi Değiştirilmek İsteniyor…”, Barem: Siyaset, Ekonomi ve Kültür, 4 (43), Şubat, s. 8–11.
• Türköne, M., 2005, Siyaset, 2. Baskı, Lotus Yayınevi, Ankara.
• Üskül, Z., 2006, Türk Demokrasisi’nde 130 Yıl, Yayın No: TÜSİAD-T/2006-12/426, TÜSİAD, İstanbul.
• Walzer, M., 1983, Spheres of Justice, Basic Books, New York.