HİNT-ĀRİ TOPLUMUNDA SU KÜLTÜ VE RİGVEDA’DA SU VE NEHİR İLAHİLERİ

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 33 - 49, 31.12.2018

Esra Kökdemir

Öz

Yaratılıştan
beri önemli bir yere sahip olan su, ilk çağlardan beri insanlar için bir yaşam
kaynağı olmuştur. Böylece insanlar su kaynaklarının olduğu bölgelere
yerleşmişler ve uygarlıklarını bu bölgelerde kurmuşlardır. Tüm toplumlarda
olduğu gibi Hint toplumu için de “su” büyük bir öneme sahiptir. Çünkü onlar
anlam veremedikleri çeşitli doğa olayları karşısında kendilerini aciz görüp bu
doğa olaylarını ancak tanrısal bir gücün yapabileceğine inanmışlardır. Bu
yüzden her bir tanrı(ça) ismini bu düşünceye göre vermişlerdir. Aslında bir tür
animizmin de göstergesi olan su kültü Hint toplumunda oldukça yaygın bir
şekilde görülmektedir. Su kültü gibi ateş, yağmur ve güneş gibi doğal
fenomenler tanrılaştırılmıştır. Agni “ateş”, İndra “fırtına”, Dyaus “gökyüzü,
cennet”, Prthivī “dünya”, Surya “güneş”, Ushas “şafak” olarak bilinmektedirler.
M.Ö. 1500 yıllarında yazıldıkları var sayılan ve Hinduların en eski kitabı olan
Rigveda’da tanrılara sunulan ilahilerin yanı sıra “su, nehir” gibi isimler
taşıyan ilahilerin olduğu da görülmektedir. Bu çalışmada, kutsal kitaplarında
suyu nasıl ilahlaştırdıklarını inceleyerek toplumun yaşayış tarzı hakkında
bilgiler ortaya koymaya çalışılacaktır. Çalışmaya, Hintlilerin ilk kutsal
kitabı olan Rigveda ilahilerindeki “su” ve “nehir” ilahileri konu olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Su Kültü, Rigveda, Su İlahileri, Hint Toplumu

WATER CULT IN THE INDO-ARYAN SOCIETY WATER AND RIVER HYMNS IN THE RGVEDA

Öz

Water, which has been an important place since
Creation, has been a source of life for people since the early ages. Therefore,
people have settled in the area where water resources exist and have
established their civilizations in these regions. Like in all societies,
"water" in Indian society has a great importance. Because they
believed that they could not make sense of themselves in the face of various
natural phenomena they could not understand and could only make these natural
phenomena a divine force. Therefore, each god (dess) gave the name according to
this idea. Indeed, a kind of animism is also a sign of water ash, which is
quite common in Indian society. As a water cult, natural phenomena that is
fire, rain, and sun has been known as divinise. Agni is known that as
"fire", Indra "storm", Dyaus "sky, heaven",
Prthivī "world", Surya "sun", Ushas "dawn". It is
also seen that in Rgveda, the earliest book of the Hindus considered to be
written in the 1500s B.C, there are the provinces with names such as
"water, river" as well as the provinces presented to the gods. In
this study, we will try to reveal information about the way of life of the
society by examining how they divine water in their holy books. The study will
be about the "water" and "river" hymns of Rgveda, the first
important holy book of the Indians.

Anahtar Kelimeler

Water Cult, Rgveda, Water Hymns, Indian Society

Kaynakça

• Can, H. Derya. (2003) Hintlilerin ilk aşk öyküsü pururavas ve urvaşi, AÜ, DTCF Dergisi, 112-117.
• Chandra, A. (1925). Rgvedic culture. Calcutta: Revised and Enlarged Edition.
• Eliade, Mircea (2003). Dinler tarihine giriş. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Griffith, T.H. (1920). The Hymns of the rigveda Vol I-II. Benares: Printed and Published by E.J. Lazarus and co.
• Hançerlioğlu, Orhan. (2013). Dünya inançları sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kaya, Korhan. (1992). Yaratılış ilahisi (Rigveda X,129), AÜ, DTCF Dergisi, 35 (2) 167-181.
• Kaya, Korhan. (1998). Hintlilerde tanrı. Ankara: Kaynak Yayınları.
• Kaya, Korhan. (2003). Hint mitolojisi sözlüğü. Ankara: İmge Kitabevi.
• Kaya, Korhan. (2016). Hint felsefinin temelleri. Ankara: Doğu-Batı Yayınları.
• Kaya, Korhan. (2006). Sanskrit-Türkçe sözlük, Ankara: İmge Kitabevi.
• Macdonell, A. A. (1900). A History of sanskrit literature. London: William Heinemann.
• McNeill, William H. (2015). Dünya tarihi. çev. Alaeddin Şenel. Ankara: İmge Kitabevi.
• Öztürk, Özhan. (2016). Dünya mitolojisi. Ankara: Nika Yayınları.
• Rigveda. (2018). çev. Korhan Kaya, İstanbul: İş Bankası ve Kültür Yayınları.
• Talageri, S. G. (2000). The Rigveda a historical analysis. New Delhi: Aditya Prakashan.
• Williams, Monier. (1990). A Sanskrit-english dictionary. Oxford: Clarendon Press.
• Winternizt, M. (1927). A History of indian literature. Calcutta: At the Calcutta University Press.
• Yıldırım, Nimet. (2008). Farsça mitolojisi sözlüğü. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• http://www.facts-about-india.com/socio-economic-life-in-rig-vedic-period.php