RUS EDEBİYATINDA BİR TOPOS OLARAK SİBİRYA

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 64 - 73, 31.12.2018

Emine İnanır

Öz

Sibirya, Rusya’nın uç noktasıdır. Bu bölgede
yer alan, aşılması imkânsız olan bir tayga, sel gibi akan nehirler, yerel halklar.
Şaşırtıcı bir biçimde bu coğrafya binlerce sürgünün ve mahkûmun kaderini, hayallerini içine sığdıran bir bölgedir. Rus edebiyatında da bu sert topraklar önemli
bir rol oynamaktadır. XVIII. sonu ve özellikle
XIX. yüzyıllarda Rusya’nın kuzeyine ve Sibirya’ya monarşi rejimine ters düşenler,
isyancılar, ağır adli suçlar işleyenler, ticarette usulsüzlük yapanlar gönderilir.
Bunların yanı sıra Sibirya, birçok Rus aydını ve yazarı için de sürgün yeri olur
ve uzunca bir süre (XX. yüzyılın ortalarına kadar) belleklerde bu özelliğiyle yer
edinir. Çalışmamızda bu doğa fenomeni, Sibirya topos’unun Rus edebiyatındaki yeri
ve önemi irdelenecektir. Burası sadece bir
sürgün yeri değil, bazı aydın ve yazarlar için hesaplaşma, bir ilham kaynağı ve
bir referans yeri olduğu düşüncesi vurgulanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Sürgün, Rus Edebiyatı, Topos, Sibirya, A. Çehov

SIBERIA AS A TOPOS IN RUSSIAN LITERATURE

Öz

Siberia is located at the top of Russia. In this region, there is a formidable
taiga, rivers that flow like flood and local people. Surprisingly, this region is
a topos that contains the fate and dreams of thousands of exiles and convicts. In Russian literature, these hard
lands play an important role. In the late 18th and 19th centuries, people who were
in contradiction to the regime of monarchy, insurgents, those who committed heavy
criminal offenses and those who made irregularities in trade were sent to the north
of Russia and to Siberia. In addition, Siberia was a place of exile for many Russian
intellectuals and writers and was remembered in this way until the middle of the
20th century. In this study, this phenomenon of nature, and importance of Siberian
topos the place in Russian literature will be examined. In this study, the place
and importance of this phenomenon in Russian literature will be examined. This place
is not only a place of exile, but some intellectuals and writers emphasize that
it is a place of reckoning, a source of inspiration and a reference point.

Anahtar Kelimeler

Exiles, Russian Literatüre, Topos, Siberia, A. Chekhov

Kaynakça

• BEHRAMOĞLU, A. (2001), Rus Edebiyatı Yazıları (XIX. ve XX. yüzyıllar), İ.Ü.Basım Evi, İstanbul.
• GOLDEN, P.B. (2006), Türk Halkları Tarihine Giriş, çev. Osman Karatay, KaraM, Çorum.
• İNANIR, E. (2012), Dostoyevski’nin ‘Ölüler Evinden Anılar’ Romanınında Otobiyografik Bellek Sorunsalı. NAVİSALVİA Sina Kabaağç’ı Anma Toplantısı 2009, Memoria, Arkeoloji ve Sanat yay., 2012, s.105-114.
• LOMONOSOV, M.V. (1959), Poeziya. Oratorskaya proza. Nadpisi. 1732-1764gg. İzd-vo Akademii nauk SSSR.
• PANKEEV, İ. (1990), Valentin Rasputin, Prosveşşeniye, Moskva.
• PROKOFYEV, İ.İ. (1988), Zapiski russklih puteşestvennikov XVI-XVII vv., Moskva, Sov.Rossiya.
• SOLJENİTSİN, A. (2000), İvan Denisoviç’in Bir Günü, çev. M. Özgül, Cem Yayınevi, İstanbul.
• TROYAT, H. (1987), Çehov Yaşamı/Sanatı, çev. V. Günyol, Ada Yayınları.
• ZAFER, Z. (2002), Çehov’un Öykü Sanatı, Cem yayınevi, I. Basım , Mayıs.
• ZAFER, Z. (2004), Anton Çehovun Eserlerinde Taşra Konusu, Çehov’dan Sonraki Yüzyıl, İstanbul, 04-05.11.2004, İstanbul, ss.63-74.
• WALİCKİ, A. (1987), Rus Düşünce Tarihi 1760-1900. çev. A. Şenel, V.Yay., Ankara.