BİR MAN BOOKER ULUSLARARASI BİRİNCİSİNDE OLUMSUZ TÜRK İMGESİ: İSMAİL KADARE’NİN TARİHİ ROMANI KUŞATMA

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 10 - 21, 22.05.2020

Neshen Gyunanova Isaeva-gyunesh

Öz

Osmanlı Devletinin son döneminde yeni oluşan ya da bağımsızlıklarını geri kazanan Balkan ülkeleri milli kimliklerini oluşturmak için farklı yöntemlere başvurmuştur. Bunlardan bir tanesi de edebiyat aracılıyla siyasi düşünce ve hisleri yönlendirme olmuştur. 2005 Man Booker birincisi roman Kuşatma, Arnavut yazar İsmail Kadare’nin en bilinen tarihi kurgularından ve bu denli amaçlara önderlik eden eserlerden birisidir. Roman 15. yüzyılda Osmanlı padişahı Dursun Paşa tarafından kuşatılan Arnavutluk’taki bir kalenin hikâyesini; Türklerin başvurdukları tüm acımasız yöntemlere karşı, kale içindeki efsanevi İskender Bey’in idaresindeki halkın mücadelesini anlatır. Hem anlatıcı unsuruyla hem de tematik kurgusuyla yazar ustalıkla Hristiyan Arnavut pozitif bir ‘bizi’ yarattığı hayli negatif Müslüman Türk ‘diğeri’ ile karşılaştırıp, Osmanlıları davranışlarıyla, ibadetleriyle, dış görünüşleriyle medeniyetten uzak ucube gibi yansıtır. Bu çalışma Kadare’nin nasıl mecaz sanatına ve ‘ötekileştirme’ yöntemine başvurarak olumsuz bir Türk imgesi oluşturduğunu, bunun nedenlerini inceler ve farklı dillere tercüme edilmiş ödüller kazanmış Kuşatma’nın olası etkilerine değinir.

Anahtar Kelimeler

Olumsuz Türk imgesi, İsmail Kadare, Kuşatma, Osmanlı Devleti

Kaynakça

• Ademi, Rahman. “Bağımsızlığa Giden Yolda Arnavutlular.” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 6. 26 (2013): 7-19. http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt6/cilt6sayi26_pdf/ademi_rahman.pdf.
• Anık, Mehmet. “Çokkültürcülük ve Osmanlı Devleti.” Edebiyat Fakültesi Dergisi 27 (2012): 117-130. file:///C:/Users/asus/Downloads/62-122-1-SM.pdf.
• Baldwin, Barry. “Call me İsmail: On Kadare.” Center for Islamic Pluralism. Web. 11.06.2019. http://www.islamicpluralism.org/1754/call-me-ismail.
• Demir, Onur Alp. “Osmanlı Devletinde Uygulanan Adem-i Merkeziyetçi Bir Yönetim Modeli: Millet Sistemi.” Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 9.17 (2019): 411-426. http://busbed.bingol.edu.tr/download/article-file/689159.
• Emin, Nedim. Arnavutluk Siyasetini Anlama Kılavuzu. İstanbul: SETA Yayınları, 2014.
• Kadare, İsmail. Kuşatma. Çev. Hasan Kaya. İstanbul: Profil Yayıncılık, 2011.
• Martı, Huriye. “İslamofobi ve Avrupa’da Müslüman Kadın İmajı.” Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7.13 (2018): 36-46. https://dergipark.org.tr/gifad/issue/34455/380668.
• Murtezan-İbrahimi, Seyhan. “İsmail Kadare’nin Kuşatma ve Laun Starova’nın Kul Kalesi Romanlarında Kimlik Sorunu.” Mediterranean Economy, Culture, Architecture and Security: First Mediterranean International Conference on Social Sciences. Sarajevo: University of Donja Gorica, 2017. https://www.academia.edu/35918137/Ismail_Kadarenin_Ku%C5%9Fatma_ve_Laun_Starovan%C4%B1n.
• Orwell, George. 1984. New York: Houghton Mifflin Harcourt Publishing Company, 1977.
• Ossewaarde, Marinus. “Ismail Kadere’s Idea of Europe.” The European Legacy. Taylor and Francis Online 20.7 (2015): 715-730. https://doi.org/10.1080/10848770.2015.1065097.
• Qorraj, Gazmend. “Integrating the Western Balkans into the European Union: Overcoming Political and Economic Constraints.” European Perspectives-Journal on European Perspectives of the Western Balkans 2.2 (2010): 79-92. http://www.jeanmonnetchair.info/file/2_CEP_Revija_Qorraj.pdf.
• Said, W. Edward. Orientalism: Western Conceptions of the Orient. New Delhi: Penguin Books, 1995.
• Saygılı, Hasip. “20. Yüzyılın Başlangıcından Günümüze Arnavutlarda Osmanlı ve Türkiye Algısı.” Bilge Strateji 6. 10 (2014): 35-62. http://bilgestrateji.com/index.php/makaleler/86-20-yuzyilin-baslangicindan-gunumuze-arnavutlarda-osmanli-ve-turkiye-algisi.
• Taş, Mehmet. “Saray Kadınları’nın Osmanlı Devlet Yönetiminde Çeşitli İşlevleri.” Turkish Studies 9.10 (2014): 1293-1312. https://arastirmax.com/en/system/files/dergiler/79199/makaleler/9/10/arastirmax-saray-kadinlarinin-osmanli-devlet-yonetiminde-cesitli-islevleri.pdf.