MEÇHUL ASKER ANITLARI VE İNSANLIĞIN BELLEĞİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 1 - 16, 31.12.2021

Seda Yavuz

Öz

Savaşın ve dolayısıyla politikanın sanatsal bağlamda karşılığını bulduğu alan anıtlardır. Kamusal alanlarda bu anıtlar herkesin görebileceği ve ulaşabileceği bellek nesnelerine dönüşürler. Makalede, isimleri bile olmayan askerlerin ‘adlarını’ onurlandırmaktan çok savaş ve kahramanlık vurgusunu güçlendirmeye yönelik yapılan anıtlardan savaşı deneyimleyen ve kurbanlaşan insanların deneyimlerini yaşatmaya giden sürece odaklanılmıştır. Yöntem olarak anıtların biçimlerinden ziyade anlamsal karşılıklarına bakılmış ve bu anlamda seçilen örneklerle görme eyleminden deneyimlemeye geçişe zemin hazırlayacak örnekler seçilmiştir. Makalenin, sanat tarihçiler tarafından son yıllarda üzerinde durulmaya başlayan karşı-anıt nitelendirmesine, katkı sunması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

anıt, karşı-anıt, savaş, bellek

Kaynakça

• Erdem Ceylan, Bit Pazarının Üzerindeki Nur Bulutu: Alois Riegl’ın “Modern Anıt Kültü” https://xxi.com.tr/i/bit-pazarinin-uzerindeki-nur-bulutu-alois-rieglin-modern-anit-kultu#ref19 (Çevirimiçi 14.08.2020)
• Eric Hobsbawm, Kısa 20.Yüzyıl, Çev.Yavuz Aloğan, İstanbul: Everest Yay. 2006
• Hanna Arendt, Şiddet Üzerine, Çev: Bülent Paker, İletişim Yayınları, İstanbul, 2003
• Hayriye Avcı (Derleyen), Yarışmayla yapılan Yahudi Müzesi http://www.arkitera.com/haber/16961/yarismayla-yapilan-yahudi-muzesi (19.08.2018)
• İngeborg Bachmann, Dar Zaman, Çev. Mustafa Ziyalan, Artshop Yayıncılık, İstanbul, 2007
• Jean Baudrillard, Simülarklar ve Simülasyon, Çev. Oğuz Adanır, Doğu batı Yay., İstanbul 2021
• Mustafa Safran, Özgür Aktaş, Savaş ve Tarih, Milli Eğitim, Sayı 196, Güz 2012, s.246-257 http://dergipark.gov.tr/download/article-file/442230 (Çevirimçi 19.08.2021)
• René Girard, Şiddet ve Kutsal, Çev:Necmiye Alpay, Kanat Kitap, İstanbul 2003
• Robert Musil, Anıtlar, Çev: Ayşe Boren (Robert Musil, “Monuments”, Posthumous Papers of a Living Author, İngilizce’ye çeviren Peter Wortsman New York: Archipelago, 2006.) http://www.e-skop.com/skopbulten/pasajlar-anitlar/3476 (Çevirimiçi 21.08.2018)
• Uğur Tuztaşı, Yusuf Civelek, Yüksek Kültürden Halk Kültürüne: Batı Mimarlığında “Ulusal Anıt” Düşüncesi ve Vernaküler Mimarinin İdealleştirilmesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, IV/18, s.276 http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt4/sayi18_pdf/2_tarih_uluslararasiiliskiler/tuztasi_ugur.pdf (Çevirimiçi 02.09.2021)
• http://islamianaliz.com/haber/cinayet-yuzyili-20-yuzyildaki-savaslarda-kac-kisi-oldu-ozel-haber-3671#sthash.faz0bR3A.dpbs (Çevrirmiçi 01.09.2021)
• http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5bec16b7304804.02849386 (Çevirimiçi 02.09.2018)