THE PLACE OF MUHAMMAD ALİ PASHA'S REFORMS İN EGYPT'S MODERNİZATİON PROCESS

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 127 - 141, 25.09.2023

Doğancan Bay

Öz

The aim of this study is to analyze the place of the reforms of Muhammad Ali Pasha in the modernization process of Egypt. In this study, firstly, information about the reforms of Muhammad Ali Pasha is given. Then, an evaluation is made about how these reforms made by Muhammad Ali Pasha affected the modernization process of Egypt. Also in this study the reforms made by Muhammad Ali Pasha are examined in six different areas: economic, military, education, social, political and medical. In this study, while analyzing the effects of the reforms made by Muhammad Ali Pasha on the modernization process of Egypt, information obtained from official sources, academic studies, journal, book and newspapers are also used in the study. In the study, firstly, the effects of the reforms of Muhammad Ali Pasha on the modernization process of Egypt in terms of education are mentioned. In the second part, the effects of the reforms made in the military field by Muhammad Ali Pasha on the modernization process of Egypt are mentioned. In the third chapter, the effects of the medical reforms made by Muhammad Ali Pasha on the modernization process of Egypt are mentioned. In the fourth chapter, the effects of the economic reforms of Muhammad Ali Pasha on the modernization process of Egypt are mentioned. In the fifth part, the effects of the political reforms of Muhammad Ali Pasha on the modernization process of Egypt are mentioned, and in the last part, the effects of the social reforms of Muhammad Ali Pasha on the modernization process of Egypt are mentioned. The study is limited to the effects of Muhammad Ali Pasha's reforms in the fields of social, political, military, education, economy and medicine on the modernization process of Egypt. The study is important in terms of explaining the place of Muhammad Ali Pasha in the modernization process of Egypt. The hypothesis of the study is to show that Muhammad Ali Pasha positively affected the modernization process of Egypt. In the study, “How did Muhammad Ali Pasha's reforms affect the modernization process of Egypt”, “What are the reforms Muhammad Ali Pasha made in Egypt in the fields of military, social, political, economic, education and medicine?”, “ What is the place of Muhammad Ali Pasha in the modernization process of Egypt?” and “How did Muhammad Ali Pasha's attempts to modernize Egypt develop?” questions are answered.

Anahtar Kelimeler

Muhammad Ali Pasha, Egypt, Modernization Process of Egypt, Reform

MISIR’IN MODERNLEŞME SÜRECİNDE KAVALALI MEHMED ALİ PAŞA’NIN REFORMLARININ YERİ

Öz

Bu çalışmanın amacı, Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın yapmış olduğu reformların Mısır’ın modernleşme sürecindeki yerini analiz etmek ve değerlendirmektir. Bu çalışmada ilk olarak Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın yaptığı reformlar hakkında bilgi verilmektedir. Ardından Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın yapmış olduğu bu reformların Mısır’ın modernleşme sürecinde nasıl etkileri olduğuna dair değerlendirme yapılmaktadır. Bununla birlikte bu çalışmada Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın yaptığı reformlar ekonomik, askeri, eğitim, sosyal, siyasal ve tıp alanında olmak üzere altı farklı alanda incelenmektedir. Bu çalışmada Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın yapmış olduğu reformların Mısır’ın modernleşme sürecindeki etkilerini analiz ederken akademik çalışmalardan, dergi, kitap ve gazete yazılarından da yararlanılmaktadır. Çalışmada ilk olarak Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın yapmış olduğu reformların Mısır’ın modernleşme sürecinde eğitim alanı açısından etkilerine değinilmektedir. İkinci bölümde Kavalalı Mehmed Ali Paşa tarafından askeri alanda yapılmış olan reformların Mısır’ın modernleşme sürecinde etkilerine değinilmektedir. Üçüncü bölümde Kavalalı Mehmed Ali Paşa tarafından yapılmış olan tıbbi reformların Mısır’ın modernleşme sürecindeki etkilerine değinilmektedir. Dördüncü bölümde Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın yapmış olduğu ekonomik reformların Mısır’ın modernleşme sürecindeki etkilerine değinilmektedir. Beşinci bölümde Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın yapmış olduğu siyasi reformların Mısır’ın modernleşme sürecindeki etkilerine değinilmekte olup son bölümde ise Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın yaptığı sosyal reformların Mısır’ın modernleşme sürecindeki etkilerine değinilmektedir. Çalışma, ele aldığı konu bakımından Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın sosyal, siyasal, askeri, eğitim, ekonomi ve tıp alanında yaptığı reformların Mısır’ın modernleşme sürecindeki etkileriyle sınırlandırılmıştır. Çalışma, Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın Mısır’ın modernleşme sürecindeki yerini anlatması bakımından önem taşımaktadır. Bununla birlikte Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın Mısır’daki hükümdarlığı boyunca siyasal, askeri, sosyal, ekonomik, eğitim ve tıp alanında yaptığı reformları anlatması bakımından ayrı bir önem taşımaktadır. Çalışmanın hipotezi ise Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın Mısır’ın modernleşme sürecini olumlu etkilediğini göstermektir. Çalışmada “Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın reformları Mısır’ın modernleşme sürecini nasıl etkiledi”, “Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın Mısır’da askeri, sosyal, siyasal, ekonomik, eğitim ve tıp alanında yaptığı reformlar nelerdir?” ve “Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın Mısır’ın modernleşme sürecinde yeri nedir?” sorularına yanıt bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kavalalı Mehmed Ali Paşa, Mısır, Mısır’ın Modernleşme Süreci, Reform.

Kaynakça

• Abbas, Raouf; “Mohamed Ali Pasha, 1805 – 2005”, Bibliothrca Alexandrina, 15-17 Kasım 2005.
• Afyoncu, Erhan; Geleceği Anlamak İçin Yakın Tarih Dersleri, Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2021.
• Ahmet Lütfü Efendi; “Vakanüvis Ahmet Lütfü Efendi Tarihi”, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, İstanbul, Aralık 1999, Cilt: 2-3.
• Alan, Salim; “Tanzimat Dönemi (1831-1876) Osmanlı Basını ve Vakayii Mısriyye”, Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi, 2019, s. 48-52.
• Ali, Mohsin; “Muhammad Ali and Modernization of Egypt: Historical-Cultural Perspectives”, Tarbiat Modares University, The International Journal of Humanities, 1 Nisan 2023, Cilt: 30, Sayı: 2.
• Ceylan, Ayhan; “Osmanlı Döneminde Mısır’da Hukukî Modernleşme”, Türk Hukuk Tarihi Araştırmaları, 2008, Sayı: 5, s. 72-73.
• Dakoutros, Panagiotis; “Muhammad Ali - Father Of Modern Egypt”, 2014, s. 1, https://www.academia.edu/9384213/Muhammad_Ali_Father_Of_Modern_Egypt (Erişim Tarihi: 19.06.2023). Dodwell, Henry; “The Founder of Modern Egypt: A Study of Muhammad ’Ali”, Cambridge University Press, Cambridge, 1931, https://www.cambridge.org/core/journals/international-journal-of-middle-east-studies/article/abs/henry-dodwell-the-founder-of-modern-egypt-a-study-of-muhammad-alicambridge-university-press1931-reprinted-1967-pp-276-800-in-usa-250/A18837E1028C75CC13C641704F2E45AC (Erişim Tarihi: 01.07.2023).
• Ergün, Mustafa; “Mehmet Ali Paşa Zamanında Mısır’da Eğitimin Batılılaşması”, KEFAD, Aralık 2015. Ertuğrul, Arzu; “Kavalalı Mehmet Ali Paşa Dönemi’nde Mısır’da Edebi Ve Kültürel Hayat”, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2018, Yüksek Lisans Tezi.
• Fahmy, Khaled; Kavalalı Mehmed Ali: Osmanlı Valiliğinden Mısır Hükümdarlığına, Vakıfbank Kültür Yayınları, 2009.
• Farheen, Azra; “Mohammad Alı Pasha And Hıs Contrıbutıon To The Modernısatıon Of Egypt”, Aligarh Muslım Unıversıty, 2012.
• J. Heyworth-Dunne; History of Education in Modern Egypt, Luzac&Co., London, 1938.
• Karal, Enver Ziya; Osmanlı Tarihi, TTK Yayınları, Ankara, 1995, Cilt: 5.
• Keha, Murat; “Mehmed Ali Paşa İsyanı Sırasında Mısır’ın Ekonomik Durumuyla İlgili Sultan Abdülmecid’e Sunulan Bir Layiha”, Doğu Esintileri Dergisi, 2017, Cilt: 95, Sayı: 7.
• Kocaoğlu, Mehmet; “The Revol T Of Cavallan Mehmet Alı Pasha (1831-1841)”, OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı: 5, 1994.
• Overton, Darek James; “Some aspects of induced development in Egypt under Muhammed Ali Pasha and Khedive Ismail”, University of British Columbia, 1967, http://summit.sfu.ca/system/files/iritems1/3037/b11716915.pdf , (Erişim Tarihi: 06.06.2023). Özkoç, Özge; “Mısır Modernleşmesinin Tarihsel Kökenleri: Mehmet Ali Paşa Dönemi Üzerine Bir İnceleme”, MSY Dergisi, 2015.
• Öztürk, Mustafa; Özçelik, Fatih; “İngiltere’nin Mısır’ı İşgali Ve “Taçsız Hükümdar: Lord Cromer’in Mısır İdaresi (Eylül 1883-Mart 1907)”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 31, Sayı: 1, Ocak 2021.
• Soliman, Ali A. ; Kotb M. M. , “Egypt's Finances and Foreign Campaigns, 1810-1840.”, Barcelona University. T. C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Başkanlığı Genel Müdürlüğü; “Osmanlı Belgelerinde Mısır”, Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, İstanbul, 2012, s. 112-119. (Erişim Tarihi: 18.08.2023).
• Twum, Assante Cliff; “Egypt under Mohammed Ali”, Kasım 2021, https://www.academia.edu/9384213/Muhammad_Ali_Father_Of_Modern_EgypEgypt%20under%20Mohammed%20Al (Erişim Tarihi: 09.06.2023).