THE FORGOTTEN POETESS OF THE EARLY REPUBLICAN ERA: NERIMAN HIKMET

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 484 - 497, 25.09.2023

Bahanur Garan Gökşen

Öz

Neriman Hikmet (1912-1987) was a writer who emerged during the Early Republican Period and became a prominent figure in literature. She gained recognition for her activist identity by co-founding the Turkish Revolutionary Women's Association alongside Suat Derviş. She was also a journalist known for her articles published in prominent newspapers of the era such as Haber, Vatan, and İkdam. Furthermore, Neriman Hikmet stood out as a researcher with her literary journalism book titled “Ankara Kabristanında Açan Güller” (1966) and her analyses including “Gazetelerin Bilmediği, Partilerin Konuşmadığı Hakikatler” (1948) and “Mevlâna: Bilimsel Gerçekçilik Açısından Varoluş Felsefesi” (1975). She also authored a novel titled “Köyün Dulları”. Together with all these, Neriman Hikmet stands as one of the “female” poet pioneers of the Republican Era. In the 1930s, by presenting her poetic compositions in literary magazines, she made a step to the world of literature at a very young age. Furthermore, Neriman Hikmet authored two poetry books, namely Konya Yolunda Tahassüsler (1932) and Tren (1935). Regrettably, scholarly inquiries into these works remain conspicuously absent from many literary histories. Moreover, the studies dedicated to her poems are also very few. Neriman Hikmet, who is currently regarded as a “forgotten poet,” is an important figure that deserves a study due to her ability to publish poems in a time when the voices of women were seldom heard and literary circles were predominantly dominated by men. In this article, Neriman Hikmet’s place in the literary world and her poetics will be discussed, her works in the genre of poetry will be made acquainted, and her poetry will be evaluated within the context of three seminal poems of these literary works that show the different phases of her poetic understanding.

Anahtar Kelimeler

Poem, Poet, Journalist, Neriman Hikmet, Early Republican Era

ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ’NİN UNUTULAN ŞAİR KADINI: NERİMAN HİKMET

Öz

Neriman Hikmet (1912-1987); Erken Cumhuriyet Dönemi’nden itibaren edebiyatın içerisinde bulunan bir yazar; Suat Derviş’le birlikte Türkiye Devrimci Kadınlar Derneği’ni kurarak aktivist kimliğiyle adını duyuran ve Haber, Vatan, İkdam gibi dönemin ünlü gazetelerinde yayımladığı yazılarla tanınan bir gazetecidir. Aynı zamanda Ankara Kabristanında Açan Güller (1966) adlı röportaj kitabı ile Gazetelerin Bilmediği, Partilerin Konuşmadığı Hakikatler (1948) ve Mevlâna: Bilimsel Gerçekçilik Açısından Varoluş Felsefesi (1975) adlı incelemesiyle bilinen bir araştırmacı olan Neriman Hikmet, Köyün Dulları adlı bir roman da kaleme almıştır. Bütün bunlarla birlikte Neriman Hikmet, Cumhuriyet döneminin “ilk” şair kadınlarından biridir. 1930’lu yıllarda, çok genç bir yaşta dergilerde yazdığı şiirlerle edebiyat dünyasına adım atan Neriman Hikmet, Konya Yolunda Tahassüsler (1932) ve Tren (1935) adıyla iki şiir kitabı yayımlamıştır. Bu eserlere dair edebiyat tarihlerinin pek çoğunda herhangi bir bilgiye rastlanmadığı gibi, onun şiirleri üzerine yapılan çalışmalar da yok denecek kadar azdır. Günümüzde “unutulmuş bir şair” olarak kabul edilen Neriman Hikmet; kadınların sesinin çok az duyulduğu bir dönemde ve erkeklerin ağırlık taşıdığı edebiyat çevrelerinde şiirler yayımlayabilmesi sebebiyle incelenmesi gereken önemli bir isimdir. Bu makalede Neriman Hikmet’in edebiyat dünyasındaki yeri ile poetikası ele alınarak şiir türündeki eserleri tanıtılacak, bu eserlerde öne çıkan ve şiir anlayışının farklı evrelerini gösteren üç şiiri çerçevesinde şairliği değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Şiir, Şair, Gazeteci, Neriman Hikmet, Erken Cumhuriyet Dönemi

Kaynakça

• Ağaoğlu, N. ve Saral, Z. (2013). “Neriman Hikmet”. s. 332 içinde Edebiyatımızda Kadın Yazarlar Sözlüğü. Ankara: Phoenix Yayınları.
• Bora, T. (2022). “Kadın Kadındır”. Birikim. https://birikimdergisi.com/haftalik/10944/kadin-kadindir (Erişim tarihi: 21.05.2023).
• Behmoaras, L. (2008). Suat Derviş/Efsane Bir Kadın ve Dönemi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Freud, S. (2013). Metapsikoloji. Çev. Emre Kapkın ve Ayşen Tekşen. İstanbul: Payel Yayınevi.
• Leader, D. (2018). Depresyon/Yas ve Melankoli. Çev. Ayça Göçmen. İstanbul: Encore Yayınları.
• (Odyakmaz) Nevzad Sudi. (2004). Küllük Anıları. İstanbul: Mephisto Yayınları.
• (Öztekin) Neriman Hikmet. (1932). Konya Yolunda Tahassüsler. İstanbul: Burhaneddin Matbaası.
• ………… (1935). Tren. İstanbul: Tecelli Matbaası.
• Gülen Eyi, A. (2020). “Tahir Şilkan: Neriman Hikmet’i Suat Derviş’ten Ayrı Düşünme Mümkün Değil”. Sanat Kritik. https://sanatkritik.com/soylesi/tahir-silkan-neriman-hikmeti-suat-dervisten-ayri-dusunmek-mumkun-degil/ (Erişim tarihi: 19.05.2023).
• Tonga, N. (2020). “Neriman Hikmet”. TEİS. https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/neriman-hikmet (Erişim tarihi: 19.05.2023).
• Varlık, B. (2020). “Yeni Edebiyat-I”. ss. 9-26 içinde 1940’ların Dergileri. C. II. İstanbul: Sosyal Tarih Yayınları.
• Yalçın, M. (Ed.). (2010). “Neriman Hikmet”. s. 751 içinde Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C. I. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.