Ahmed Emin, Critic, en-Nakdu’l-Edebi, Egypt

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 471 - 483, 25.09.2023

Derya Adalar Subaşı

Öz

Ahmed Emin, who has a special position among her contemporaries as an Egyptian thinker, writer, Islamic historian and critic, is an important personality who has contributed to many academic fields with the versatile education received since his childhood and his academic activities. Although this study focuses on his critical side and critical views of which draws attention as an author who inspired even today, both in terms of his works and his biography. Among Ahmed Emîn's works, the one that makes the reader know his literary side the most is his work titled en-Nakdu'l-Edebî, which he wrote on literary criticism. His work, en-Nakdu'l-Edebî, which is a product of long-term comprehensive research and lessons, was first published in 1954. The work contains 47 thoughts on prominent poets and works throughout the history of Arabic literature. These considerations include his comments on classical Arabic poetry and prose, as well as detailed explanations of concepts such as literature, literary product, critic and literary criticism. It also contains brief explanations of the first literary criticism works seen in Arabic literature in the modern period. While Emîn interprets the criticism dominant in his period as efforts to apply Western critical theories and criteria to Arabic literature, he also expresses the view that literature is in a higher position than criticism, and that criticism is divided between passing judgment and liking a literary product. According to him, there is a need for fair criticism provisions based on fixed principles and fair criticism from more moderate critics in Egypt.

Anahtar Kelimeler

Ahmed Emîn, Eleştirmen, en-Nakdu’l-Edebî, Mısır

AHMED EMÎN VE ELEŞTİRMEN YÖNÜ

Öz

Mısırlı düşünür, yazar, İslam tarihçisi, edip ve bir eleştirmen olarak çağdaşları arasında özel bir konumu olan Ahmed Emîn, çocukluğundan itibaren aldığı çok yönlü eğitim ve yaptığı ilmî faaliyetlerle akademik olarak birçok alana katkı sağlamış önemli bir kişiliktir. Bu çalışmada eleştirmen yönü ve eleştirel görüşleri üzerine yoğunlaşılmış olsa da, gerek eserleri ve gerekse öz yaşam öyküsü itibariyle bugün bile dikkat çekmekte ve incelenmektedir. Ahmed Emîn’in eserleri arasında edebiyatçı yönünü okuyucuya en çok hissettireni edebiyat eleştirisi üzerine yazdığı en-Nakdu’l-Edebî adlı eseridir. Uzun süren kapsamlı araştırmaların ve derslerin bir ürünü olan en-Nakdu’l-Edebî adlı eseri ilk olarak 1954 yılında yayımlanmıştır. Eserde Arap Edebiyatı Tarihi boyunca öne çıkan şairler ve eserler üzerine yaptığı 47 mülahaza yer almaktadır. Bu mülahazalar içinde Klasik Arap Şiiri ve nesri üzerine yaptığı yorumlar olduğu gibi edebiyat, edebî ürün, eleştirmen ve edebî eleştiri gibi kavramların detaylı açıklamaları da vardır. Ayrıca Arap Edebiyatında modern dönemde görülen ilk edebî eleştiri çalışmalarına dair de kısa açıklamaları dikkat çekmektedir. Emîn, kendi döneminde hâkim olan eleştiriyi Batı eleştiri kuramları ve ölçütlerinin Arap Edebiyatına uygulanma çabaları şeklinde yorumlarken edebiyatın eleştiriden daha yüksek konumda olduğu, eleştirinin hüküm vermek ile bir edebî ürünü sevmek arasında ikiye bölünmüş olduğu görüşünü de dile getirmektedir. Ona göre Mısır’da sabit ilkeler üzerine kurulu adil eleştiri hükümlerine ve daha ılımlı eleştirmenlerin insaflı eleştirilerine ihtiyaç duyulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ahmed Emîn, Eleştirmen, en-Nakdu’l-Edebî, Mısır

Kaynakça

• ez-Ziriklî, Hayruddîn (2002), el-A‘lâm, C.II, Dâru’l-‘İlm li’l-Melâyîn, Beyrut.
• Cundî, Enver (1983), Kitâbu’l-Ma‘âriki’l-Edebiyye, Mektebetu’l-Encelu el-Mısriyye, Kahire.
• Emîn, Ahmed (1954), en-Nakdu’l-Edebî, Mu’essesetu Hindâvî, el-Memleketu’l-Muttahide
• Emîn, Ahmed (2010), Hayâtî, Mu’essesetu Hindâvî, el-Memleketu’l-Muttahide.
• Karabela, N. (2003), Hayatî adlı eserine göre Ahmed Emin, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2/11. s.125-138.
• Kehhâle, Ömer Rıza (1957), Mu’cemu’l-Mu’ellifîn, C.I, Mu’essesetu’r-risâle, Şam.
• Kılıç, Hulusi (1989), Ahmed Emîn, D.İ.A, C. II, s. 62-64, İstanbul.
• Ahmed Emîn, https://www.hindawi.org/contributors/20953090/, E.t. 25/07/2023, http://www.arabphilosophers.com/Arabic/aphilosophers/amodern/amodern-names/aahmad_ameen.htm, E.t. 5.09.2023.
• Âşûr, Mustafa, Ahmed Emîn, Mu’errihu’l-Fikri’l-İslâmî, https://islamonline.net/archive/ E.t.29.08.2023.