A CULTURAL-HISTORICAL APPROACH TO ARIADNA TIYRKOVA WILLIAMS’ “OLD TURKEY AND YOUNG TURKS. A YEAR IN ISTANBUL”(1911-1912)

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 4, 164 - 174, 29.12.2023

Emıne Inanır

Öz

In this study, Old Turkey and Young Turks: A Year in Istanbul (Staraya Turtsiya i mladoturki: god v Konstantinopole) written by Ariadna Tıyrkova Williams (1869-1962), one of the writers of the Russian immigrant generation, will be analysed. A Year in Istanbul (Staraya Turtsiya i mladoturki: god v Konstantinopole) by Ariadna Tıyrkova Williams (1869-1962), a writer of the Russian emigrant generation. A. Tıyrkova came to Istanbul in 1911 on the assignment of her husband Harold Williams, a correspondent for the MorningPost newspaper in London, and stayed there for a year. Tyrkova, who had liberal views, took an active place in Russian politics between 1906-1914 as responsible for women and press issues. She worked as a correspondent for the newspaper "Russkiye Vedomosti" (News from Russia), "Vestnik Evropıy" (European News) and "Russkaya mıysl" (Russian Thought), which are important publications of the Russian press. Ariadna, who opposed the 1917 October Revolution, lived in England, France and America with her husband, a British citizen, from 1918. In addition to her work as a journalist, she wrote a two-volume study of the life of the poet A.S. Pushkin (1799-1837), two novels and a number of memoirs, including Old Turkey and Young Turks. He is the author of two novels and a collection of memoirs, including A Year in Istanbul. In our study, it is aimed to analyse the memoirs of this author, who is little researched in Russia and unknown in our country, published in seven chapters and four interviews, titled Old Turkey and Young Turks, in the context of historical events from literary and cultural aspects. Tıyrkova brings Turkish politicians, intellectuals and writers into the universal cultural memory through her interviews with İbrahim Temo (1865-18-845), the founder of the Committee of Union and Progress, Halide Edip Adıvar (1884-1964), a writer, politician, academic and teacher, and Ahmet Hikmet Müftüoğlu (1870-1927), a writer and diplomat, who were in the background of the developing social changes.

Anahtar Kelimeler

Ariadna Tıyrkova Williams, memories of Istanbul, culture, memory, cultural- historical approach

ARİADNA TIYRKOVA WİLLİAMS’IN “ESKİ TÜRKİYE VE GENÇ TÜRKLER. İSTANBUL’DA BİR YIL” (1911-1912) ADLI ESERİNE KÜLTÜREL-TARİHSEL BİR YAKLAŞIM

Öz

Çalışmada Rus göçmen kuşağı yazarlarından Ariadna Tıyrkova Williams’ın (1869-1962) kaleme aldığı Eski Türkiye ve Genç Türkler. İstanbul’da Bir Yıl (Staraya Turtsiya i mladoturki: god v Konstantinopole) adlı eseri incelenecektir. A. Tıyrkova, Londra’da MorningPost gazetesinin muhabiri olan eşi Harold Williams’ın görevi nedeniyle 1911’de İstanbul’a gelir ve bir yıl burada kalmıştır. Liberal görüşlere sahip Tıyrkova, 1906-1914 yılları arasında Rusya siyasetinde kadın ve basın konularından sorumlu olarak etkin bir yer edinmiştir. Rus basınının önemli yayınları olan ‘‘Russkiye Vedomosti’’(Rusya’dan Haberler) gazetesinde, ’’Vestnik Evropıy’’ (Avrupa Haberleri) ve ‘‘Russkaya mıysl’’ (Rus Düşüncesi) dergilerinde muhabir olarak çalışmıştır. 1917 Ekim Devrimi’ne karşı çıkışları olan Ariadna, 1918 yılından itibaren İngiliz vatandaşı olan eşiyle birlikte İngiltere, Fransa ve Amerika’da yaşamıştır. Gazeteciliğin yanı sıra şair A.S. Puşkin’in (1799-1837) yaşamını iki ciltlik çalışmasında kaleme alır, iki roman ve aralarında Eski Türkiye ve Genç Türkler. İstanbul’da Bir Yıl adlı ve anılarından oluşan eserlerin yazarıdır. Çalışmamızda Rusya’da az araştırılmış olan, ülkemizde ise tanınmayan bu yazarın yedi bölüm ve dört söyleşi tarzında yayımlanmış olan Eski Türkiye ve Genç Türkler adını taşıyan anılarını tarihsel olaylar bağlamında yazınsal yönleriyle incelenmesi amaçlanmaktadır. Tıyrkova’nın dönemin Türkiye’sinde ve İstanbul’da gelişmekte olan toplumsal değişimlerin arka planında İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin kurucusu İbrahim Temo (1865-18-845), yazar, siyasetçi, akademisyen ve öğretmen Halide Edip Adıvar (1884-1964) ve yazar ve diplomat Ahmet Hikmet Müftüoğlu (1870 -1927) ile yaptığı görüşmelere yer vererek Türk siyasetçileri, aydınları, yazarları evrensel kültür hafızasına taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ariadna Tıyrkova Williams, İstanbul hatıraları, kültür, hafıza, tarihse-kültürel yaklaşım

Kaynakça

• Çalışkan, Ülkü (2016). KADET PARTİSİ’NDE (ANAYASAL DEMOKRAT PARTİSİ) İKİ FARKLI MİLLET VE MİLLİYETÇİLİK ANLAYIŞI, Türkiyat Mecmuası, c. 26/2, 133-153.
• Günör, Tuğba (2018). A.S. Puşkin’in Şiirlerinde Prenses Mariya Nikolayevna (Rayevskaya) Volkonskaya, Sosyal Bilimlerde Güncel Tartışmalar, İnsan Çalışmaları 1, editörler Zeynel Karacagil, Efe Can Anar, Ankara, Bilgin Kültür Sanat Yayınları, s. 881-888.
• Lotman, Yu. M. (2011) Besedıy o russkoy kulturıy Sankt -Peterburg, İskusstvo-SPB.
• Tıyrkova Williams, Ariadna (2010). Puşkin, JİZN ZAMEÇATELNIYH LYUDEY, Moskva, Molodaya Gvardiya.
• Tıyrkova, Ariadna (1916). Staraya Turtsiya i mladoturki. God v Kondtantinopole, Petrograd.
• Tuncer, H. (1998). Servet -i Fünun Edebiyatı, Akademi Kitabevi, İzmir.
• https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/ittihat-ve-terakki-cemiyeti-firkasi/(14.10.2023).
• https://islamansiklopedisi.org.tr/lutfi-fikri (10.09.2023).
• https://russkiymir.ru/fund/projects/kultura/raboty/articles/150592/(11.12.2023).
• https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ahmet-hikmet-muftuoglu#:~:text=1893 (16.09.2023).
• Tunkina, İ. V. Bolşaya rossiyskaya entsiklopediya. https://old.bigenc.ru/domestic_history/text/4212578 (07.09.2023). Yrd. Doç. Dr. Durdu Mehmet BURAK “OSMANLI DEVLETİ'NDE JÖN TÜRK HAREKETİNİN BAŞLAMASI VE ETKİLERİ” https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/114174 (02.11.2023).