MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ÖĞRENCİLERİNİ STAJ YERİNE YÖNLENDİRMEDE ÖĞRETMENLERİN KULLANDIĞI SOSYAL AĞ OLUŞTURMA YÖNTEMLERİ

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 260 - 281, 31.03.2024

Hamza Sönmez , Haluk Yinelek

Öz

Bu araştırmanın temel amacı, Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi öğrencilerini staj yerine yönlendirirken öğretmenlerin kullandıkları sosyal ağ oluşturma yöntemlerini ortaya çıkartmaktır. Bu araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim (fenomenoloji) deseni ile yürütülmüştür. Çalışma grubu benzeşik (homojen) örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşme formu ile bire bir ve yüz yüz görüşmeler yapılarak veri toplanmıştır. Elde edilen veriler nitel yöntemlerle çözümlenmiştir. Araştırma bulgularına göre öğretmenlerin, öğrencilerin staj ve beceri eğitimi çalışmaları için uygun işletmeleri bulmalarına yönelik olarak sosyal ağ lideri gibi davrandığı ve işletmeler ile sıkı bağlar oluşturdukları görülmüştür. İşletme ve öğrenci arasına yaşanan problemlerin çözümünde aktif olarak rol oynayan öğretmenler işletme yetkilileri ve öğrencilerden aldıkları bilgiler doğrultusunda sorunu çözmeye çalıştıklarını, çözemedikleri takdirde okul yönetimi ve veliyi sürece dahil ettiklerini, sorunun hala devam etmesi durumunda öğrencinin staj yerini değiştirdiklerini ifade etmişlerdir. Öğretmenlerin işletme seçiminde karar vermesini etkileyen bazı faktörlerin göze çarptığını görülmüştür. Özellikle işletmenin öğrenciye sunduğu mesleki gelişim imkanları, işletmenin gelişim tablosuna uygunluğu, öğrencilerin mesleğe olan ilgisi ve merakının öğretmenlerin karar vermesini etkilediği görülmüştür. Ayrıca araştırma bulguları, öğretmenlerin öğrencileri işletmelere yönlendirirken ilgili işletmenin beceri eğitimi uygulama kapasitesini, eğitici personel durumunu, işverenin eğitim süreciyle ilgili genel tavır ve tutumunu ve işletmenin yaptığı iş ve üretim ile ilgili genel durumunu dikkate almaları gerektiği ortaya koymuştur. Ülke ve il genelinde staj ve beceri eğitimi faaliyetlerine ilişkin uygulama birliğinin sağlanması amacıyla öğrencilerin staj ve beceri eğitimi çalışması yaptığı işletmelerin sene sonunda ilgili tüm öğretmenler tarafından merkezi bir sistem aracılığı ile değerlendirilmesi ve il genelinde elde edilen verilerin sonraki seneler için kullanılmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Mesleki Ve Teknik Anadolu Lisesi, İşletmelerde Beceri Eğitimi, Staj, Mesleki Eğitim, Sosyal Ağlar

SOCIAL NETWORKING METHODS USED BY TEACHERS IN DIRECTING VOCATIONAL AND TECHNICAL ANATOLIAN HIGH SCHOOL STUDENTS TO INTERNSHIP PLACE

Öz

The main purpose of this study is to reveal the social networking methods used by teachers in directing students to internship placements in Vocational and Technical Anatolian High Schools. This research was conducted with phenomenology design, which is one of the qualitative research methods. The study group was formed by homogeneous sampling method. Data were collected through one-on-one and face-to-face interviews using a semi-structured interview form. The data obtained were analyzed with qualitative methods. According to the findings of the study, it was observed that teachers acted as social network leaders to help students find suitable enterprises for internship and skills training. It is among the findings that they try to expand their networks by creating close ties with enterprises. Teachers who played an active role in solving the problems between the enterprise and the student stated that they tried to solve the problem in line with the information they received from the enterprise officials and students; if they could not solve the problem, they involved the school administration and parents in the process, and if the problem still persisted, they changed the student's internship place. It was observed that some factors affecting teachers' decision-making in choosing an organization stood out. In particular, it was seen that the professional development opportunities offered by the enterprise to the student, the suitability of the enterprise to the development chart, the interest and curiosity of the students in the profession affected the teachers' decision-making. In addition, the findings of the research revealed that teachers should take into account the capacity of the relevant enterprise to implement skills training, the status of the training personnel, the general attitude and attitude of the employer regarding the training process and the general situation of the enterprise regarding the work and production. In order to ensure unity of practice regarding internship activities throughout the country and the province, it is thought that it would be useful to score the enterprises where the students do internship work by all the relevant teachers at the end of the year through a centralized system and to use the data obtained throughout the province for the following years.

Anahtar Kelimeler

Vocational And Technical Anatolian High School, Skills Training İn Enterprises, İnternship, Vocational Education, Social Networks

Kaynakça

• Aksoy, H. H. (2017). Meslek Liseleri Öğrencilerinin İşletmelerde Beceri Eğitimi: Okul Destekli Çocuk İşçiliği. Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 16(62), 74-82.
• Alkan, C., Doğan, H., & Sezgin, İ. (2001). Mesleki ve Teknik Eğitim Esasları. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Bakanlığı, Kalkınma. (2018). Mesleki Eğitimde Niteliğin Artırılması Çalışma Grubu Raporu. Ankara: T.C Kalkınma Bakanlığı.
• Bozak, A. (2019). Meslek lisesi bilişim teknolojileri alanı öğrencilerinin işletmelerde beceri eğitiminde karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri (Denizli ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi.
• Cice, Y. (2019). Mesleki ve Teknik Eğitim Politikalarının Analizi: Öğretmen, Okul Yöneticisi ve Sektör Görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi.
• Creswell, J. W. (2020). Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Er, E. (2017). İlköğretim Kurumlarında Yönetici ve Öğretmen İlişkilerinin Sosyal Ağ Analizi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Karakütük, K. (1991). Mesleki ve Teknik Ortaöğretimin Verimliliği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 24(2), 803-819.
• Karkacıer, A., & Orakçı, F. (2021). İşletmelerdeki Beceri Eğitimi Uygulamasının Muhasebe Eğitimine Etkisi . Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 45-7.
• Kumru, M., & Demirtaş, Z. (2015). İŞLETMELERDE BECERİ EĞİTİMİNE (STAJA) GİDEN MESLEK LİSESİ ÇOCUK GELİŞİMİ ÖĞRENCİLERİNİN STAJA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ. Hacettepe University Faculty Of Health Sciences Jounal, Sözel Bildiriler, (s. 433-445). Ankara.
• MEB. (2014). Türkiye Mesleki ve Teknik Eğitim Strateji Belgesi ve Eylem Planı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı. MEB. (2018). Türkiye'de Mesleki ve Teknik Eğitimin Görünümü. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği. (2018). Milli Eğitim Bakanlığı.
• Tamer, M., & Özcan, M. (2014). rgün Mesleki ve Teknik Eğitim Sisteminin Mesleki Eğitim Paydaşlarınca Değerlendirilmesi. Milli Eğitim Derigisi, 203, 205-224.
• TÜSİAD. (2011). Türkiyede Mesleki ve Teknik Eğitim Hakkında TÜSİAD Görüş Dokümanı. Ankara: TÜSİAD. Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yörük, S., Dikici, A., & Uysal, A. (2002). Bilgi Toplumu ve Türkiye'de Mesleki Eğitim. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 299-312.