SUFI ETHICS AND HASAN B. ALI

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 282 - 292, 31.03.2024

Enes Turan Güler

Öz

Sufi ethics is a system of moral values and principles that occupies an important place in the Islamic Sufi tradition. Sufism is a path and understanding that emphasises the mystical and inner dimension of Islam. Sufi ethics focus on the process of the individual’s approach to God, spiritual development, inner purity and the acquisition of moral virtues. Sufi ethics are guided by the basic moral principles of the Qur’an and the exemplary lives of the Prophets. These moral principles include values such as justice, patience, tolerance, love, mercy, humility, loyalty, gratitude, forgiveness, truthfulness, inner peace and submission to God.
Hazrat Hasan, the grandson of the Prophet, grew up in the centre of the Prophetic lifestyle, which is the origin and source of the Sufi ethics. Being the grandson of the Prophet, he grew up in an environment where he was the centre of love. He played an important role in expressing the concept of love. In this study, Hz. Hasan’s states and words that can be associated with Sufism have been mentioned. The fact that the grandson of the Messenger of Allah renounced the caliphate to stop the bloodshed among Muslims is similar to the renunciation of sovereignty by the great Sufis, as well as the fact that many Sufis think of the people, not themselves, and act for their good. Hz. Hasan is a person who can be an example for the youth of our time, both in his sacrifices and in his morals. His hilm, modesty, altruism and futuvah are his characteristics that should be brought to the fore. Our historical perspective is based only on wars.

Anahtar Kelimeler

Hasan B. Ali, Ahl Al-Bayt, Sufism, Islamic Mysticism, Asceticism

SUFİ ETİĞİ VE HASAN B. ALİ

Öz

Tasavvufî ahlak, İslam tasavvuf geleneği içinde önemli bir yer tutan ahlaki değerler ve prensipler sistemidir. Tasavvuf, İslam’ın mistik ve içsel boyutunu vurgulayan bir yol ve anlayıştır. Tasavvufî ahlak, bireyin Allah’a yaklaşma, manevi gelişim, içsel temizlik ve ahlaki erdemlerin kazanılması sürecine odaklanır. Tasavvufî ahlak, Kur’an’ın temel ahlaki ilkelerini ve peygamberlerin örnek yaşamlarını rehber alır. Bu ahlaki ilkeler arasında adalet, sabır, hoşgörü, sevgi, merhamet, tevazu, sadakat, şükür, bağışlama, doğruluk, içsel barış ve Allah’a teslimiyet gibi değerler bulunur.
Resulullah’ın torunu olan Hz. Hasan, Tasavvufî ahlakın menşei, menbaı olan nebevî hayat tarzının tam merkezinde yetişmiştir. Hz. Peygamberin torunu olması hasebiyle sevgi odağı olduğu bir ortamda büyümüştür. Sevgi kavramının dışavurumunda önemli rol oynamıştır. Bu çalışmada, Hz. Hasan’ın tasavvuf ile ilişkilendirilebilecek hâllerine ve sözlerine değinilmiştir. Resulullah’ın torununun Müslümanlar arasındaki kanı durdurmak amacıyla halifelikten vazgeçmesi şeklen büyük sûfîlerin hükümranlığı bırakmasına benzediği gibi yine nice sûfînin kendilerini değil halkı düşünmeleri ve onların iyiliği için hareket etmelerine benzemektedir. Hz. Hasan, gerek yaptığı fedakarlıklarla gerek sahip olduğu ahlakla çağımız gençlerinin örnek modeli olabilecek bir şahsiyettir. Sahip olduğu hilm, mütevazilik, diğergamlık, fütüvvet onun ön plana çıkarılması gereken özellikleridir. Tarihi bakış açımız yalnız savaşlar üzerinden ilerlediği sürece ahlakî bir atılım yapabilmek mümkün değildir. İşte bu çalışmada büyük şahsiyetlerin yalnızca siyasi yönlerine değil ahlakî yönlerine de dikkat çekilmiştir. Hz. Hasan halifeliğinde ve halifelik sonrası hayatında her daim cömertliğiyle, hatır bilirliğiyle, sevgi, saygı, ağırbaşlılığıyla, ümmet bilinciyle ön planda olan bir şahsiyettir.

Anahtar Kelimeler

Hasan B. Ali, Ehl-i Beyt, Sufizm, Tasavvuf, Zühd

Kaynakça

• Attâr, E. H. F. M. b. E. B. İ. N. (2020). Evliya Tezkireleri (S. Uludağ, Çev.; 2.). Kabalcı Yayınevi.
• Buhârî, E. A. M. b. İ. b. İ. el-Cu‘fî. (1993). Sahih-i Buhârî (1-7). Dâr’ül ibn kesir.
• Hücvirî, E.-H. A. b. O. b. E. A. el-Cüllâbî. (2018). Keşfu’l-Mahcûb (6. bs). Dergâh.
• İbn Mâce, E. A. M. b. Y. M. el-Kazvînî. (2009). Es-Sünen (1-5). Darü’r-Risaletü’l-Alemiyye.
• İbn Sâd, M. b. S. b. M. el-Hâşimî el-Basrî. (2001a). Kitâbetü’t-Tabakâti’l-Kebîr (1. bs, C. 4). Siyer Yayınları.
• İbn Sâd, M. b. S. b. M. el-Hâşimî el-Basrî. (2001b). Kitâbetü’t-Tabakâti’l-Kebîr (1. bs, C. 6). Siyer Yayınları.
• İbnü’l-Esîr, E.-H. İ. A. b. M. b. M. eş-Şeybânî el-Cezerî. (1991a). İslam Tarihi (M. B. Ersoy, Çev.; C. 1). Bahar Yayınları.
• İbnü’l-Esîr, E.-H. İ. A. b. M. b. M. eş-Şeybânî el-Cezerî. (1991b). İslam Tarihi (M. B. Ersoy, Çev.; C. 2). Bahar Yayınları.
• İbnü’l-Esîr, E.-H. İ. A. b. M. b. M. eş-Şeybânî el-Cezerî. (1991c). İslam Tarihi (M. B. Ersoy, Çev.; C. 6). Bahar Yayınları.
• Kelâbâzî, E. B. T. M. b. E. İ. İ. b. Y. el-Buhârî el-Kelâbâzî. (2019). Doğuş Devrinde Tasavvuf Ta’arruf (6. bs). Dergâh.
• Kösetürkmen, M. H. (t.y.). Kadirî Yolu Sâliklerinin Zikir Makamları ve Zâkirlere Hediye. Yeni Ufuklar Neşriyat.
• Kuşeyrî, E.-K. Z. A. b. H. b. A. (2019). Er-Risâle (14. bs). Semerkand.
• Şemseddin Sivâsî. (t.y.). Dört Halifenin Menkıbeleri (N. Dağlı, Ed.; 4. bs). Sufi Kitap.
• Taberî, E. C. M. b. C. b. Y. el-Âmülî et-Taberî el-Bağdâdî. (t.y.). Tarih-i Taberî (M. F. Gürtunca, Çev.; C. 4). Sağlam Yayınevi.
• Tirmizî, E. Î. M. b. Î. (1996). Sünenü’t-Tirmizi (1-6). Darü’l-Garbi’l-İslami.
• Yıldız (Ed.). (2014). Çeşitli Yönleriyle Hz. Hasan. Asitan.