CUMHURİYET GAZETESİ'NE GÖRE ALMANYA'NIN NORVEÇ'İ İŞGALİ VE FRANSA İŞGALİNE GİDEN SÜREÇ (9 NİSAN-10 MAYIS 1940)

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 4, 175 - 197

Ahmet Murat Kadıoğlu , Batuhan Veysel Sakinoğlu

Öz

1 Eylül 1939’da Alman birliklerinin Polonya’yı işgali sonucunda Fransa ve İngiltere, o zamana kadar yürütmüş oldukları yeni bir savaştan kaçınma ve yatıştırma politikasını terk ederek 3 Eylül’de Almanya’ya savaş ilan etmişlerdir. Bu savaş ilanının ardından Almanya’nın Fransa’nın işgaline başladığı gün olan 10 Mayıs 1940 tarihine kadar Batı Cephesi’nde küçük çaplı çatışmalar yaşanmış taraflar birbirinin güçlerini tartmıştır. Almanya, kendisi için hayati önem arz eden demirin güvenli bir şekilde nakli için Norveç’i işgal etmiştir. Batı Cephesi, bu savaşla beraber hareketlilik kazanmıştır. Müttefikler Norveç’in işgalini önlemek için Kuzey Denizi’ne mayın döşemiş ve Norveç’e asker çıkarmıştır. Ancak Müttefikler, şiddetli Alman taarruzları karşısında geri çekilmek zorunda kalmıştır. Norveç Savaşı, Fransa’nın işgaline giden süreçte önemli bir yer tutmuştur. Türk basını bu süreci yakından takip etmiştir. Savaşta bitaraf kalmış olan Türkiye’de savaşın nasıl ilerlediği hakkında kamuoyunu aydınlatmak Türk basınının temel vazifelerinden olmuştur. Türk basını ve özelinde Cumhuriyet gazetesi Norveç Savaşı’na geniş yer ayırmıştır. Bununla birlikte Cumhuriyet gazetesinin güçlü kalemleri savaşın gidişatı ve geleceği hakkında önemli değerlendirmelerde bulunmuştur. Çalışmanın amacı, Almanya’nın Norveç’i işgalinden Fransa’yı işgaline giden süreci Cumhuriyet gazetesi aracılığıyla incelemektir.

Anahtar Kelimeler

Batı Cephesi, Cumhuriyet, Fransa Muharebesi, İkinci Dünya Savaşı, Müttefikler

GERMANY'S INVASION OF NORWAY AND THE PROCESS LEADING TO THE FRENCH INVASION ACCORDING TO THE CUMHURİYET NEWSPAPER (APRIL 9-MAY 10, 1940)

Öz

As a result of the invasion of Poland by German troops on September 1, 1939, France and England abandoned the policy of avoiding and appeasing a new war they had followed until then and declared war on Germany on September 3. Following this declaration of war, small-scale conflicts took place on the Western Front until May 10, 1940, the day Germany began the occupation of France, and the sides weighed each other's strengths. Germany occupied Norway for the safe transportation of iron, which is vital for Germany. The Western Front gained momentum with this war. To prevent the invasion of Norway, the Allies laid mines in the North Sea and landed troops in Norway. However, the Allies had to retreat in the face of fierce German attacks. The Norwegian War had an important place in the process leading to the invasion of France. The Turkish press followed this process closely. In Turkey, which remained neutral in the war, enlightening the public about how the war progressed has become one of the basic duties of the Turkish press. The Turkish press, and in particular the Cumhuriyet newspaper, devoted extensive coverage to the Norwegian War. However, the powerful writers of Cumhuriyet newspaper made important evaluations about the course and future of the war. The aim of the study is to examine the process from Germany's occupation of Norway to its occupation of France through the Cumhuriyet newspaper.

Anahtar Kelimeler

Western Front, Cumhuriyet, Battle of France, Second World War, Allies

Kaynakça

• Akşin, S. (2021). Kısa 20. yüzyıl tarihi (8. baskı). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Anchieri, E. (1959). II. Dünya Savaşı’nın sebepleri; Avrupa büyük devletleri ve Hitler. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 16(1), 46-57.
• Armaoğlu, F. (1993). Avrupa politikasında Polonya. Belleten, 57(218), 285-296.
• Aydın, S. (2020). İkinci Dünya Savaşı’nda kıyı ve iç hat savunması: Çakmak Hattı (Büyükçekmece-Çatalca) koruganları. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 16(34), 383-451.
• Belenli, T. (2020). Adolf Hitler’in 50. doğum günü kutlamaları (20 Nisan 1939). Tarih Araştırmaları Dergisi, 39(67), 645-675.
• Benhür, Ç., & Eraslan, M. (2021). Nanking’in işgali ve Türk basını (1937-1938). Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 53, 379-396.
• Benhür, Ç., & Taşçı, M. (2023). İkinci Dünya Savaşı başlangıç sürecinin yerel (Konya) ve Türk ulusal basınına yansıması. Turcology Research, 78, 452-461.
• Booth, O.-J. W. (2023). İkinci dünya savaşı tarihi. Kronik.
• Cumhuriyet (1940). 1 Nisan-15 Mayıs 1940 arasındaki sayıları.
• Çelikçi, A. S., & Kakışım, C. (2013). İtalyan faşizmi ve tarihsel gelişimi. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 83-99.
• Daver, A. (1940, Mayıs 2). Biraz sabır! Cumhuriyet, s. 3.
• Daver, A. (1940, Mayıs 6). Niçin çekildiler? Cumhuriyet, s. 3.
• Daver, A. (1940, Mayıs 9). Sıra Hollanda’ya mı geldi? Cumhuriyet, s. 3.
• Daver, A. (1940, Nisan 12). Şimalde yıldırım harbine mukabil yıldırım harbi. Cumhuriyet, s. 3.
• Daver, A. (1940, Nisan 13). İsveç’ten İsviçre’ye kadar. Cumhuriyet, s. 3.
• Daver, A. (1940, Nisan 16). İngilizlerin bir muvaffakiyeti. Cumhuriyet, s. 3.
• Daver, A. (1940, Nisan 19). İtalya harbe girer mi? Cumhuriyet, s. 3.
• Daver, A. (1940, Nisan 24). İnanmamak. Cumhuriyet, s. 3.
• Dışişleri Bakanlığı Türk Diplomatik Arşivi (DBTDA). 525/38092-154917-79, 1.
• Gay, P. (2023). Weimar kültürü. İletişim Yayınları.
• Hart, B. L. (2023). İkinci dünya savaşı tarihi (6. baskı). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Jenkins, S. (2023). Kısa Avrupa tarihi. Kronik.
• Mazower, M. (2020). Hitler imparatorluğu: İşgal Avrupa'sında Nazi yönetimi (4. baskı). Alfa Basım.
• McMeekin, S. (2022). Stalin’in savaşı (2. baskı). Kronik.
• Nadi, N. (1940, Mayıs 4). Bir tahliye hadisesinin tahlili. Cumhuriyet, s. 1-5.
• Nadi, N. (1940, Nisan 11). Şimaldeki harb ve hadiselerin muhtemel neticeleri. Cumhuriyet, s. 1-6.
• Nadi, N. (1940, Nisan 18). İtalya’nın harbe girmesi ihtimalleri karşısında. Cumhuriyet, s. 1-5.
• Nadi, Y. (1940, Nisan 10). Yeni bir safha: Şimalde harb. Cumhuriyet, s. 1-5.
• Nadi, Y. (1940, Nisan 20). Balkanlarda muamma ve hakikat. Cumhuriyet, s. 1-5.
• Öncü, A. S. (2014). İki savaş arası dönemde Türkiye-Çekoslovakya ilişkilerine genel bir bakış. Akademik İncelemeler Dergisi, 9(2), 159-181.
• Safa, P. (1940, Nisan 11). Hadiseler arasında zaferin anahtarı. Cumhuriyet, s. 3.
• Safa, P. (1940, Nisan 16). Dünya harbine doğru. Cumhuriyet, s. 3.
• Safa, P. (1940, Nisan 23). Aldanmamak. Cumhuriyet, s. 3.
• Stone, N. (2019). İkinci dünya savaşı. Ketebe Yayınları.
• Togay, M. F. (1940, Mayıs 11). Hollanda ve Belçika. Cumhuriyet, s. 2.
• Togay, M. F. (1940, Mayıs 4). Norveç’ten Akdeniz’e. Cumhuriyet, s. 2.
• Togay, M. F. (1940, Mayıs 9). Hollanda ve Rusya. Cumhuriyet, s. 2.
• Togay, M. F. (1940, Nisan 12). İskajerak muharebesi. Cumhuriyet, s. 2.
• Togay, M. F. (1940, Nisan 16). İngilizlerin ihraç hareketi. Cumhuriyet, s. 2.
• Togay, M. F. (1940, Nisan 22). Norveç’te müttefikler. Cumhuriyet, s. 2.
• Togay, M. F. (1940, Nisan 9). Müttefikler ve Balkanlar. Cumhuriyet, s. 2.
• Ullrich, V. (2022). Hitler hakkında 101 önemli soru. Yeditepe Yayınevi.
• Wiest, A. (2022). Birinci dünya savaşı tarihi. Kronik.
• winstonchurchill.org/resources/speeches/1940-the-finest-hour/blood-toil-tears-sweat/ (E.T. 04.02.2024).
• Yalçıner, M. (1945). Sigfrit (Siegfried) hattı. Askeri Mecmua, 17(137), 72-78.