TÜRKİYE CENTURY EDUCATION MODEL VIRTUE-VALUE-ACTION FRAMEWORK: A STUDY IN THE CONTEXT OF FALL TERM 5TH GRADE TURKISH COURSE BOOK

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 4, 160 - 174

Melis Geçimli , Didem Kayahan Yüksel

Öz

The word value is defined as a measure that tries to determine the importance of something (TDK, 2024). Values ​​education has mostly been included in educational programs. It was made official in schools with the First Lesson Circular published in 2010, and values ​​were emphasized in the decisions taken at the 18th National Education Council held in 2010 (Özdemir, 2019). In our country, values ​​education is mostly tried to be conveyed to students through textbooks. In the renewed program within the scope of the 2024 Turkey Century Education Model, the definition of the concept of value has been expanded and detailed as Virtue-Value-Action. For this reason, this research aims to examine the texts and visuals in the Primary School 5th Grade Fall Term Turkish textbook within the scope of the virtue-value and actions specified in the Turkish course curriculum. This research, which aims to examine 5th grade Turkish textbooks within the Virtue-Value-Action Framework, is a qualitative document review research. Descriptive analysis method was used for data analysis in this research. When the texts and visuals used in the 5th grade fall term Turkish textbooks were examined, it was seen that the most frequently mentioned value was love, while the least frequently mentioned values ​​were justice, patience, cleanliness, family integrity and savings. When the 5th grade Turkish textbook used in the 1st term was examined in general, it was concluded that the values ​​did not show a balanced distribution, some of the texts were insufficient to make the student sense the value and the visuals selected for the texts were both insufficient in number and insufficient in transferring the value.

Anahtar Kelimeler

Turkish Course, Value Education, Turkey Century Education Model, Turkish Course Curriculum, Turkish Textbook

TÜRKİYE YÜZYILI MAARİF MODELİ ERDEM- DEĞER- EYLEM ÇERÇEVESİ: GÜZ DÖNEMİ 5. SINIF TÜRKÇE DERS KİTABI BAĞLAMINDA BİR İNCELEME

Öz

Değer, herhangi bir şeyin önemini belirlemeye çalışan ölçü olarak tanımlanmaktadır (TDK, 2024). Değerler eğitimi çoğunlukla eğitim programlarında yer almış olmakla birlikte 2010 yılında yayınlanan İlk Ders Genelgesi ile okullarda resmileşmiş olup 18. Milli Eğitim Şurasında alınan kararlarda değerlerin önemi vurgulanmıştır (Özdemir, 2019). Ülkemizde değerler eğitimi çoğunlukla ders kitapları aracılığıyla öğrencilere aktarılmaya çalışılmaktadır. 2024 Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamında yenilenen programda değer kavramının tanımı genişletilmiş, Erdem- Değer- Eylem olarak detaylandırılmıştır. Bu sebeple bu araştırma, İlköğretim 5. sınıf güz dönemi Türkçe ders kitabında yer alan metinlerin ve görsellerin Türkçe dersi öğretim programında belirtilen erdem- değer ve eylemler kapsamında incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırma, nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bir doküman inceleme araştırmasıdır. Bu araştırmada verilerin analizi için betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. 5. sınıf güz dönemi Türkçe ders kitabında kullanılan metinler ve görseller incelendiğinde; en çok yer verilen değerin sevgi olduğu, en az yer verilen değerlerin ise adalet, sabır, temizlik, aile bütünlüğü ve tasarruf olduğu görülmüştür. Güz dönemde kullanılan 5. sınıf Türkçe ders kitabında değerlerin dengeli dağılım göstermediği, metinlerin bazılarının değeri öğrenciye sezdirmekte yetersiz kaldığı ve metinler için seçilen görsellerin hem sayıca hem de değer aktarımında yetersiz kaldığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe Dersi, Değer Eğitimi, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli, Türkçe Dersi Öğretim Programı, Türkçe Ders Kitabı

Kaynakça

• Akay, İ. (2018). Ahmet Yılmaz Boyunağa'nın çocuk romanlarında yer alan kök değerler. Electronic Turkish Studies, 13(28), 1-30. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.14430
• Akçamete, G., Kayhan, N., İşcen Karasu, F., Sardohan Yıldırım, A. E., & Şen, M. (2016). Professional ethical principles for special education teachers. SDU International Journal of Educational Studies, 3(1), 27-44.
• Arslan, A., & Akpınar, E. (2024). İkinci sınıf Türkçe ders kitabının kök değerler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 22(47), 97-126. https://doi.org/10.34234/ded.1427320
• Arslan, A., & Turan, F. (2024). 8. sınıf Türkçe ders kitabının kök değerler açısından incelenmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 15(29), 105-130. https://doi.org/10.58689/eibd.1429452
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388. https://doi.org/10.31592/aeusbed.598299
• Coşkun, H., & Derse, G. E. (2021). Türkçe ders kitabındaki metinlerin değerler eğitimi açısından incelenmesi ve öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 19(41), 9-35. https://doi.org/10.34234/ded.738543
• Çeçen, M. A. (2008). 7. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan hikâyelerin metin elementleri açısından incelenmesi. I. Uluslararası Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Sempozyumu.
• Çelikpazu, E. E., & Aktaş, E. (2011). MEB 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında yer alan metinlerin değer iletimi açısından incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 6(2), 413-424.
• Deniz, K., & Karagöl, E. (2018). Değerler eğitimi açısından ortaokul Türkçe ders kitapları. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 6(2), 244-255.
• Direkçi, B., Akbulut, S., & Şimşek, B. (2020). Türkçe eğitimi alanında yapılan değerler eğitimi tezlerinin incelenmesi. ZfWT, 12(2), 117-140.
• Doğan, B., & Gülüşen, A. (2011). Türkçe ders kitaplarındaki (6–8) metinlerin değerler bakımından incelenmesi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 75-102.
• Dökme, K., & Tunçer, B. K. (2022). İlkokul Türkçe ders kitaplarındaki öyküleyici metinlerin değerler yönünden incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 51(235), 2085-2106. https://doi.org/10.37669/milliegitim.880197
• Durhat, G., & Ökten, C. (2020). Kök değerlerin ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki erdemler temasıyla ilişkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(3), 675-693. https://doi.org/10.16916/aded.678498
• Durmaz, F. (2022). Değerler kavramı temelinde eğitsel sorunların incelenmesi. (Yayınlanmış doktora tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
• Gerekten, H., & Gülmez, M. (2019). 5. Sınıf Türkçe ders kitabındaki atasözlerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 7(4), 182-194. https://doi.org/10.29228/ijlet.38819
• Güzel, A., & Karadağ, Ö. (2013). Anlatma becerileri açısından “Türkçe Dersi Öğretim Programı’na (6, 7, 8. Sınıflar) eleştirel bir bakış. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 45-52.
• Kılıcan, T. (2020). Ortaokul öğretmenlerinin öğretim programlarında yer alan kök değerlerin önem sırasına ve eğitimine ilişkin görüşleri. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 5(2), 134-145.
• Kurudayıoğlu, M., & Şahin, S. (2020). Türkçe dersi öğretim programında yer alan kök değerler Rafadan Tayfa çizgi filmi açısından incelenmesi. Journal of History School, 47, 2636-2656. http://dx.doi.org/10.29228/Joh.43778
• MEB (2019). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• MEB (2024). Ortaokul Türkçe Dersi Öğretim Programı. Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Mutlu, H. H., & Dinç, S. (2019). 6. sınıf Türkçe ders kitabında yer alan temalardaki metinlerin kök değerlerle ilişkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4), 1048-1062. https://doi.org/10.16916/aded.593400
• Oktay, M. (2019). Muallim Naci’nin “Ömer'in Çocukluğu” adlı eserinde kök değerler. Journal of International Social Research, 12(66), 161-173.
• Öksüz, H. İ., & Eken, N. T. (2019). İlkokul (1-4) Türkçe ders kitaplarındaki hikâye edici metinlerin Türkçe dersi öğretim programındaki kök değerler bakımından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(2), 384-401.
• Özbaşı, S. (2020). Türkçe dersi öğretim programındaki kök değerler çerçevesinde Aytül Akal masallarının incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (8), 178-192. https://doi.org/10.21733/ibad.715132
• Özdemir, S. (2019). Kuramdan uygulamaya Türkçe ders kitabı incelemeleri (2. baskı). Anı Yayıncılık.
• Özkan, U. B. (2019). Eğitim bilimleri araştırmaları için doküman inceleme yöntemi. Pegem Akademi.
• Padem, S., & Aktan, O. (2014). İlköğretim 5. sınıf Türkçe ders kitabında yer alan değerlerin incelenmesi. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 5-24.
• Şakiroğlu, Y. (2020). 6. sınıf Türkçe ders kitabının değer aktarımı bağlamında incelenmesi. Türkiye Eğitim Dergisi, 5(1), 145-161.
• TDK (2024). Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr
• Türkben, T. (2019). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin ilettiği değerler açısından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(3), 508-526. https://doi.org/10.16916/aded.541659
• TYMM Öğretim Programları Ortak Metni (2024). MEB Yayınları.
• Yılmazer, Z., & Kartal, Ş. (2023). Development of the self-directed learning skills scale in distance education. E-International Journal of Educational Research, 14(5), 143-160. https://doi.org/10.19160/e-ijer.1340111
• Zerenüz, M. (2024). Değerler eğitiminin ortaya çıkışı, gelişimi ve temel sorunlarının incelenmesi. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi.
• 5. sınıf Türkçe Ders Kitabı (2024). MEB Yayınları.