Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA SÖYLEMİ VE EŞİTSİZLİĞİN KESİŞİMSELLİĞİ: KÜRESEL ÖLÇEKTE VE TÜRKİYE'DE DİJİTAL EKONOMİDE KADININ KONUMUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 2, 142 - 167, 20.07.2025

Şeyda Nur Koca Peker

Öz

Kapitalist yapıyı meşrulaştıran kalkınma söylemi, emperyalist merkez-çevre bağımlılığına karşılık gelmektedir. Çevre ülkelerin sosyoekonomik ve refah düzeyi açısından merkez ülkelere bağımlılığı küresel eşitsizliği ifade etmektedir. Bu çalışma, dijital ekonomi ve teknoloji alanlarında toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin var olduğunu ve bu sorunun ülkeler arasındaki sosyoekonomik farklılıklar nedeniyle kalkınma söyleminde göz ardı edildiğini savunmaktadır. Çalışmada, kadınların dijital ekonomideki sınırlı konumuna ilişkin uluslararası kuruluşlar tarafından derlenen gelişmiş, gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerden istatistiki veriler kullanılmaktadır. Kadınların dijital ekonomideki yeri, temelde teknolojiyi kullanma becerisi ve dijital ekonominin işgücü piyasasındaki görünürlüğü ile ilgilidir. Bu çalışma, kadınların dijital ekonomideki sınırlı konumlarının temel nedeni olarak onların dijital teknoloji araçlarına erişimlerini ve dijital bilgi teknolojilerindeki eğitim düzeylerini ele almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Development Discourse Intersectionality Approach Gender Inequality Digital Economy

Kaynakça

  • Akkaya, H., & Gerçek, A. (2019). OECD ve Seçilmiş Bazı Ülkelerde Dijital Ekonominin Vergilendirilmesi: Türkiye İçin Çıkarımlar. International Journal of Public Finance, 4(2), 166-188.
  • Anwar, M. A. (2022). Platforms of inequality: gender dynamics of digital labour. Gender & Development, 747-764.
  • Bukht, R., & Heeks, R. (2018). Development Implications of Digital Economies. Manchester: Centre for Development Informatics, Global Development Institute.
  • Crenshaw, K. (2011). Demarginalising the Intersection of Race and Sex: A Black Feminist Critique of Anti-discrimination Doctrine, Feminist Theory, and Anti-racist Politics. In H. Lutz, M. T. Vivar, & L. Supik (Eds.), Framing Intersectionality: Debates on a Multi-Faceted Concept in Gender Studies (pp. 25-42). Ashgate Publishing.
  • Durmaz, N. (2018). "Tamamlanmamış Devrim"in Türkiye Yansımaları. In Ç. Ünlütürk Ulutaş (Ed.), Feminist Sosyal Politika: Bakım, Emek, Göç (pp. 67-98). İstanbul: NotaBene Yayınları.
  • Erbaş , H. (1999). Gelişme Yazını ve Geleceği. Doğu Batı(8), 9-25.
  • Frey, C. B., & Osborne, M. A. (2017). The future of employment: how susceptible are jobs to computerization? Technological Forecasting and Social Change, 114, 254-280.
  • Gaib , H., & Dkk. (2017). Profil Perempuan Indonesia 2017. Jakarta: KP3A.
  • Gillwald, A., & Partridge, A. (2022, Ekim 10-13). Gendered Nature of Digital Inequality: Evidence for Policy Considerations. Researh ICT Africa.
  • ILOSTAT. (2023). Country profiles, Turkey. Retrieved Ağustos 17, 2024, from International Labour Organization: https://ilostat.ilo.org/data/country-profiles/?ref_area=TUR
  • IMF. (2018). Measuring the Digital Economy. Washington: D.T.IMF.
  • International Telecommunication Union. (2021). Measuring digital development: Facts and figures. Cenevre: ITUPublications.
  • Karakaş, Ö. (2020, Nisan 30). Dijitalleşme ve Kadın Emeği. Retrieved Şubat 27, 2024, from Gelecek Yaşam: https://terrabayt.com/author/oznur/
  • Khalsiah. (2022). Boosting Of Women Education in Ed- Tech Sector Digital Economy Era. III. Malikussaleh International Conference on Multidiciplinary Studies , (pp. 1-4).
  • Knickrehm, M., Berthon, B., & Daugherty, P. (2017). Digital disruption: The growth multiplier. Retrieved Ağustos 19, 2024, from http://www.metalonia.com/w/documents/Accenture-Strategy-Digital-Disruption-Growth-Multiplier.pdf
  • Koca Peker, Ş. N. (2023). Kitap İncelemesi: Kültürel Emperyalizm. Sosyoloji Dergisi(46), 265-275.
  • Lutz, H., Vivar, M. T., & Supik , L. (2011). Framing Intersectionality: A Introduction. In Framing Intersectionality: Debates on a Multi-Faceted Concept in Gender Studies (pp. 1-22). Ashgate Publishing.
  • Majid , H., & Mustafa, M. (2022). Transformative digital spaces? Investigating women’s digitalmobilities in Pakistan. Gender & Development, 30(3), 497-516.
  • Marx, K. (1966). Felsefenin Sefaleti. Ankara: Sol Yayınları.
  • McGuinness, E. (2018). Women's Economic Empowerment in the Digital Economy. Retrieved Ağustos 15, 2024, from USAID's ASEAN Connectivity through Trade and Investment (US-ACTI) project: https://www.nathaninc.com/wp-content/uploads/2019/03/WEE-in-the-Digital-Economy-White-Paper.pdf Nikulin, D. (2017). The impact of ICTs on women’s economic empowerment: In Catalyzing development through ICT adoption. Springer, Cham, 15-24.
  • OECD. (2015). Addressing the Tax Challenges of the Digital Economy Action 1: 2015 Final Report. Paris: OECD/G20 Base Erosion and Profit Shifting Project.
  • OECD. (2020). OECD Digital Economy Outlook 2020. Paris: OECD Publishing.
  • Özcan, P. M. (2016). Dijital Ekonominin Vergilendirilmesinde Karşılaşılan Sorunlar: BEPS 1 No.lu Eylem Planı Kapsamında Bir Değerlendirme. Electronic Journal of Vocational Colleges, 73-82.
  • Özkazanç, A. (2017). Duvarları Yıkmak, Köprüleri Kurmak: Yeni Küresel Feminizmin. (H. B. Temsilciliği, Ed.) Türkiye’de Kadın Hareketi ve Kesişimsellik Yaklaşımı Kesişimsellik Tartışması, pp. 24-36.
  • Rani, U., Castel-Branco, R., Satija, S., & Nayar, M. (2022). Women, work, and the digital economy. Gender & Development, 421-435.
  • Ristanovic, V., Sostar, M., & Hak, M. (2024). Are Women Recognized in the Digital Economy? Experiences of Developed Economies. Studies in Business and Economics, 19(1), 200-215.
  • Riyad Deklarasyonu. (2020, Ekim 21-22). G20 Riyad Zirvesi. Retrieved Ağustos 14, 2024, from https://www.consilium.europa.eu/media/46883/g20-riyadh-summit-leaders-declaration_en.pdf
  • Sarıgöl, P. (2020). Kesişimsellik Teorisi ve Farklılıkların Feminizmi. Uluslararası İnsan Çalışmaları Dergisi, 6, 331-352.
  • Selci, F. (2019, Temmuz 19). Teknolojik Gelişmelerin Kadın İstihdamı Üzerindeki Etkisi: AB Ülkeleri ve Türkiye Örneği. [Yüksek Lisans Tezi]. Çankırı: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Silva, N. d. (2022). Navigating the digital informal economy during the COVID-19 pandemic: vignettes of Sri Lankan micro- and small-scale entrepreneurs. Gender & Development, 30(3), 477-495.
  • Soyak, A. (1996). Teknolojik Gelişme ve Özelleştirme. İstanbul: Kavram Yayınları.
  • Tapscott, D. (1996). The Digital Economy: Promise and Peril in the Age of Networked Intelligence. McGraw-Hill.
  • Tarek , A. (2022). Impacts of Country Development on E-Commerce Adoption: Egypt Case. Zayed: Nile University.
  • Toksöz, G. (2018). Kalkınmada Kadın Emeği, (2. ed.). İstanbul: Varlık Yayınları.
  • Tomlinson, J. (2020). Kültürel Emperyalizm (2. ed.). (E. Zeybekoğlu, Trans.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • TÜİK. (2023, Ağustos 29). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2023. Retrieved Ağustos 17, 2024, from Türkiye İstatistik Kurumu: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2023-49407
  • UN Women. (2020, Ağustos). The digital revolution: implications for gender equality and women’s rights 25 years after Beijing. Retrieved Ocak 2, 2024, from https://www.unwomen.org/en/digital-library/publications/2020/08/discussion-paper-the-digital-revolution-implications-for-gender-equality-and-womens-rights
  • UN Women. (2022, Eylül). Progress on the Sustainable Development Goals: The Gender Snapshot 2022. Retrieved Ocak 03, 2024, from unwomen.org: https://www.unwomen.org/sites/default/files/2022-09/Progress-on-the-sustainable-development-goals-the-gender-snapshot-2022-en_0.pdf
  • UN Women. (2023, Aralık 22). International Women’s Day 2023: “DigitALL: Innovation and technology for gender equality”. Retrieved Ocak 04, 2024, from https://www.unwomen.org/en/news-stories/announcement/2022/12/international-womens-day-2023-digitall-innovation-and-technology-for-gender-equality
  • UNCTAD. (2023, Mart 08). How to unlock women’s potential in the digital economy. Retrieved Ocak 03, 2024, from UNCTAD: Prosperity for all: https://unctad.org/news/how-unlock-womens-potential-digital-economy
  • USAID. (2023, Eylül 9). Retrieved Ocak 03, 2024, from Fact Sheet: https://www.usaid.gov/sites/default/files/2023-09/FINAL%20USAID%20Women%20in%20the%20Digital%20Economy%20Initiative%20Fact%20Sheet.pdf
  • Wallerstein, I. (2011). Dünya Sistemleri Analizi: Bir Giriş. (E. Abadoğlu, & N. Ersoy, Trans.) Ankara: İmge Yayınevi. Weber, M. (2020). Sosyal Bilimlerin Metodolojisi. İstanbul: Küre Yayınları.
  • Widyastuti, D. A., Nuswantoro, R., & Sidhi, T. P. (2016). Literasi Digital Pada Perempuan Pelaku Usaha. Jurnal ASPIKOM, 1-15.
  • Women, Work, and the Digital Economy: Our new Issue [Editorial]. (2022) Gender and Development. https://www.genderanddevelopment.org/blog/women-work-and-the-digital-economy-our-new-issue/
  • World Economic Forum. (2021, Mart). Global Gender Gap Report. Retrieved Ocak 06, 2024, from World Economic Forum: http://reports.weforum.org/globalgender-gap-report-2021/dataexplorer
  • YÖK. (2024). 2023-2024 Öğretim Yılı Yükseköğretim İstatistikleri. Retrieved Ağustos 17, 2024, from Yükseköğretim Kurulu: https://istatistik.yok.gov.tr/

INTERSECTIONALITY OF SUSTAINABLE DEVELOPMENT DISCOURSE AND INEQUALITY: ASSESSING THE POSITION OF WOMEN IN DIGITAL ECONOMY

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 2, 142 - 167, 20.07.2025

Şeyda Nur Koca Peker

Öz

The development discourse legitimising the capitalist structure corresponds to the imperialist centre-periphery dependency. The dependence of peripheral countries on central countries in terms of socioeconomic and welfare levels expresses global inequality. This study argues that gender inequality exists in the digital economy and technology fields and that this problem is ignored in the development discourse due to socioeconomic differences between developed, developing and underdeveloped countries. The study uses statistical data compiled by international institutions regarding the limited position of women in digital economy in these countries. The presence of women in the digital economy is fundamentally related to the ability to use technology and the visibility of the field in the labour market. Women's access to digital technology tools and their educational levels in digital information technology, which are thought to be the main reasons for women's limited position in the digital economy, are discussed within the scope of this study.

Anahtar Kelimeler

Development Discourse Intersectionality Approach Gender Inequality Digital Economy

Kaynakça

  • Akkaya, H., & Gerçek, A. (2019). OECD ve Seçilmiş Bazı Ülkelerde Dijital Ekonominin Vergilendirilmesi: Türkiye İçin Çıkarımlar. International Journal of Public Finance, 4(2), 166-188.
  • Anwar, M. A. (2022). Platforms of inequality: gender dynamics of digital labour. Gender & Development, 747-764.
  • Bukht, R., & Heeks, R. (2018). Development Implications of Digital Economies. Manchester: Centre for Development Informatics, Global Development Institute.
  • Crenshaw, K. (2011). Demarginalising the Intersection of Race and Sex: A Black Feminist Critique of Anti-discrimination Doctrine, Feminist Theory, and Anti-racist Politics. In H. Lutz, M. T. Vivar, & L. Supik (Eds.), Framing Intersectionality: Debates on a Multi-Faceted Concept in Gender Studies (pp. 25-42). Ashgate Publishing.
  • Durmaz, N. (2018). "Tamamlanmamış Devrim"in Türkiye Yansımaları. In Ç. Ünlütürk Ulutaş (Ed.), Feminist Sosyal Politika: Bakım, Emek, Göç (pp. 67-98). İstanbul: NotaBene Yayınları.
  • Erbaş , H. (1999). Gelişme Yazını ve Geleceği. Doğu Batı(8), 9-25.
  • Frey, C. B., & Osborne, M. A. (2017). The future of employment: how susceptible are jobs to computerization? Technological Forecasting and Social Change, 114, 254-280.
  • Gaib , H., & Dkk. (2017). Profil Perempuan Indonesia 2017. Jakarta: KP3A.
  • Gillwald, A., & Partridge, A. (2022, Ekim 10-13). Gendered Nature of Digital Inequality: Evidence for Policy Considerations. Researh ICT Africa.
  • ILOSTAT. (2023). Country profiles, Turkey. Retrieved Ağustos 17, 2024, from International Labour Organization: https://ilostat.ilo.org/data/country-profiles/?ref_area=TUR
  • IMF. (2018). Measuring the Digital Economy. Washington: D.T.IMF.
  • International Telecommunication Union. (2021). Measuring digital development: Facts and figures. Cenevre: ITUPublications.
  • Karakaş, Ö. (2020, Nisan 30). Dijitalleşme ve Kadın Emeği. Retrieved Şubat 27, 2024, from Gelecek Yaşam: https://terrabayt.com/author/oznur/
  • Khalsiah. (2022). Boosting Of Women Education in Ed- Tech Sector Digital Economy Era. III. Malikussaleh International Conference on Multidiciplinary Studies , (pp. 1-4).
  • Knickrehm, M., Berthon, B., & Daugherty, P. (2017). Digital disruption: The growth multiplier. Retrieved Ağustos 19, 2024, from http://www.metalonia.com/w/documents/Accenture-Strategy-Digital-Disruption-Growth-Multiplier.pdf
  • Koca Peker, Ş. N. (2023). Kitap İncelemesi: Kültürel Emperyalizm. Sosyoloji Dergisi(46), 265-275.
  • Lutz, H., Vivar, M. T., & Supik , L. (2011). Framing Intersectionality: A Introduction. In Framing Intersectionality: Debates on a Multi-Faceted Concept in Gender Studies (pp. 1-22). Ashgate Publishing.
  • Majid , H., & Mustafa, M. (2022). Transformative digital spaces? Investigating women’s digitalmobilities in Pakistan. Gender & Development, 30(3), 497-516.
  • Marx, K. (1966). Felsefenin Sefaleti. Ankara: Sol Yayınları.
  • McGuinness, E. (2018). Women's Economic Empowerment in the Digital Economy. Retrieved Ağustos 15, 2024, from USAID's ASEAN Connectivity through Trade and Investment (US-ACTI) project: https://www.nathaninc.com/wp-content/uploads/2019/03/WEE-in-the-Digital-Economy-White-Paper.pdf Nikulin, D. (2017). The impact of ICTs on women’s economic empowerment: In Catalyzing development through ICT adoption. Springer, Cham, 15-24.
  • OECD. (2015). Addressing the Tax Challenges of the Digital Economy Action 1: 2015 Final Report. Paris: OECD/G20 Base Erosion and Profit Shifting Project.
  • OECD. (2020). OECD Digital Economy Outlook 2020. Paris: OECD Publishing.
  • Özcan, P. M. (2016). Dijital Ekonominin Vergilendirilmesinde Karşılaşılan Sorunlar: BEPS 1 No.lu Eylem Planı Kapsamında Bir Değerlendirme. Electronic Journal of Vocational Colleges, 73-82.
  • Özkazanç, A. (2017). Duvarları Yıkmak, Köprüleri Kurmak: Yeni Küresel Feminizmin. (H. B. Temsilciliği, Ed.) Türkiye’de Kadın Hareketi ve Kesişimsellik Yaklaşımı Kesişimsellik Tartışması, pp. 24-36.
  • Rani, U., Castel-Branco, R., Satija, S., & Nayar, M. (2022). Women, work, and the digital economy. Gender & Development, 421-435.
  • Ristanovic, V., Sostar, M., & Hak, M. (2024). Are Women Recognized in the Digital Economy? Experiences of Developed Economies. Studies in Business and Economics, 19(1), 200-215.
  • Riyad Deklarasyonu. (2020, Ekim 21-22). G20 Riyad Zirvesi. Retrieved Ağustos 14, 2024, from https://www.consilium.europa.eu/media/46883/g20-riyadh-summit-leaders-declaration_en.pdf
  • Sarıgöl, P. (2020). Kesişimsellik Teorisi ve Farklılıkların Feminizmi. Uluslararası İnsan Çalışmaları Dergisi, 6, 331-352.
  • Selci, F. (2019, Temmuz 19). Teknolojik Gelişmelerin Kadın İstihdamı Üzerindeki Etkisi: AB Ülkeleri ve Türkiye Örneği. [Yüksek Lisans Tezi]. Çankırı: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Silva, N. d. (2022). Navigating the digital informal economy during the COVID-19 pandemic: vignettes of Sri Lankan micro- and small-scale entrepreneurs. Gender & Development, 30(3), 477-495.
  • Soyak, A. (1996). Teknolojik Gelişme ve Özelleştirme. İstanbul: Kavram Yayınları.
  • Tapscott, D. (1996). The Digital Economy: Promise and Peril in the Age of Networked Intelligence. McGraw-Hill.
  • Tarek , A. (2022). Impacts of Country Development on E-Commerce Adoption: Egypt Case. Zayed: Nile University.
  • Toksöz, G. (2018). Kalkınmada Kadın Emeği, (2. ed.). İstanbul: Varlık Yayınları.
  • Tomlinson, J. (2020). Kültürel Emperyalizm (2. ed.). (E. Zeybekoğlu, Trans.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • TÜİK. (2023, Ağustos 29). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2023. Retrieved Ağustos 17, 2024, from Türkiye İstatistik Kurumu: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2023-49407
  • UN Women. (2020, Ağustos). The digital revolution: implications for gender equality and women’s rights 25 years after Beijing. Retrieved Ocak 2, 2024, from https://www.unwomen.org/en/digital-library/publications/2020/08/discussion-paper-the-digital-revolution-implications-for-gender-equality-and-womens-rights
  • UN Women. (2022, Eylül). Progress on the Sustainable Development Goals: The Gender Snapshot 2022. Retrieved Ocak 03, 2024, from unwomen.org: https://www.unwomen.org/sites/default/files/2022-09/Progress-on-the-sustainable-development-goals-the-gender-snapshot-2022-en_0.pdf
  • UN Women. (2023, Aralık 22). International Women’s Day 2023: “DigitALL: Innovation and technology for gender equality”. Retrieved Ocak 04, 2024, from https://www.unwomen.org/en/news-stories/announcement/2022/12/international-womens-day-2023-digitall-innovation-and-technology-for-gender-equality
  • UNCTAD. (2023, Mart 08). How to unlock women’s potential in the digital economy. Retrieved Ocak 03, 2024, from UNCTAD: Prosperity for all: https://unctad.org/news/how-unlock-womens-potential-digital-economy
  • USAID. (2023, Eylül 9). Retrieved Ocak 03, 2024, from Fact Sheet: https://www.usaid.gov/sites/default/files/2023-09/FINAL%20USAID%20Women%20in%20the%20Digital%20Economy%20Initiative%20Fact%20Sheet.pdf
  • Wallerstein, I. (2011). Dünya Sistemleri Analizi: Bir Giriş. (E. Abadoğlu, & N. Ersoy, Trans.) Ankara: İmge Yayınevi. Weber, M. (2020). Sosyal Bilimlerin Metodolojisi. İstanbul: Küre Yayınları.
  • Widyastuti, D. A., Nuswantoro, R., & Sidhi, T. P. (2016). Literasi Digital Pada Perempuan Pelaku Usaha. Jurnal ASPIKOM, 1-15.
  • Women, Work, and the Digital Economy: Our new Issue [Editorial]. (2022) Gender and Development. https://www.genderanddevelopment.org/blog/women-work-and-the-digital-economy-our-new-issue/
  • World Economic Forum. (2021, Mart). Global Gender Gap Report. Retrieved Ocak 06, 2024, from World Economic Forum: http://reports.weforum.org/globalgender-gap-report-2021/dataexplorer
  • YÖK. (2024). 2023-2024 Öğretim Yılı Yükseköğretim İstatistikleri. Retrieved Ağustos 17, 2024, from Yükseköğretim Kurulu: https://istatistik.yok.gov.tr/
Toplam 46 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Sosyoloji (Diğer)
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Şeyda Nur Koca Peker 0000-0001-5707-202X

Erken Görünüm Tarihi 19 Temmuz 2025
Yayımlanma Tarihi 20 Temmuz 2025
Gönderilme Tarihi 10 Ocak 2025
Kabul Tarihi 6 Nisan 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 9 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Koca Peker, Ş. N. (2025). INTERSECTIONALITY OF SUSTAINABLE DEVELOPMENT DISCOURSE AND INEQUALITY: ASSESSING THE POSITION OF WOMEN IN DIGITAL ECONOMY. Uluslararası Toplumsal Bilimler Dergisi, 9(2), 142-167.
 Kapak Resmi İndir