Influences of Some Shrubs on Soil Properties in the Çanakkale Rangelands

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 2, 88 - 98, 19.09.2012

Mehmet Parlak , A. Gökkuş A. Özaslan Parlak

Öz

Maquis lands of Mediterranean climate zone are generally used for animal grazing and there is no research on
impacts of shrubs on soil characteristics. Therefore, the aim of this study is impacts of some shrubs on physical and chemical
characteristics of soils were investigated. Plant material of the study is composed of jerusalem thorn (Paliurus spinachristi
Miller), gall oak (Quercus infectoria Oliv.), kermes oak (Quercus coccifera L.), mock privet (Phillyrea latifolia L.) and
prickly juniper (Juniperus oxycedrus L.) shrubs. In order to determine the effects of these shrub species on soil, soil samples
taken from canopy and 0-10 cm depth in open land were examined in terms of following parameters including pH,
electrical conductivity (EC), total nitrogen (N), organic carbon (C), available phosphorus (P), carbonate content, cation
exchange capacity (CEC), exchangeable K, Ca, Mg and Na as well as texture, aggregate stability and bulk density.
Independent t-test was used for the analysis of the obtained data. In the study, all the soil samples taken from canopy were
found to contain significantly higher amount of total N, CEC, exchangeable K, Ca, Mg and Na (p < 0.05). Similarly, soils
under shrubs were determined to contain higher organic C and available P; however, the difference in organic C was found
significant only in jerusalem thorn (p = 0.000) and gall oak (p = 0.023), while the difference in available P was only significant
in kermes oak (p = 0.015) and prickly juniper (p = 0.022). Bulk density of the soil was lower in all shrub samples taken
from canopy, which was significant in kermes oak, mock privet and prickly juniper (p < 0.01). No significant difference was
detected in clay, silt, sand and aggregate stability of the soils. In conclusion, shrubs widely present in maquis make
significant contributions to sustainability of soil fertility by improving the chemical (excluding CaCO3) and physical
(excluding texture) properties of the soils.

Anahtar Kelimeler

-

Çanakkale Meralarında Bazı Çalıların Toprak Özelliklerine Etkileri

Öz

Genellikle otlatılarak değerlendirilen Akdeniz iklim kuşağının makili alanlarında, çalıların toprak özelliklerine etkileri konusunda
yörede bir araştırmaya rastlanılmamıştır. Bu yüzden çalışmada; bazı çalıların toprakların fiziksel ve kimyasal özelliklerine
etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Araştırmada bitki materyali olarak karaçalı (Paliurus spina-christi Miller), mazı meşesi
(Quercus infectoria Oliv.), kermes meşesi (Quercus coccifera L.), akçakesme (Phillyrea latifolia L.) ve katran ardıcı (Juniperus
oxycedrus L.) çalıları ele alınmıştır. Bu çalıların toprağa etkilerini belirlemek için taç altı ve açık alandan 0-10 cm derinlikten alınan
toprak örneklerinde pH, elektriksel iletkenlik (EC), toplam azot (N), organik karbon (C), alınabilir fosfor (P), kireç (CaCO3),
katyon değişim kapasitesi (KDK), değişebilir K, Ca, Mg, Na ile bünye, agregat stabilitesi ve hacim ağırlığı incelenmiştir. Elde edilen
sonuçların değerlendirilmesinde bağımsız t testi kullanılmıştır. Araştırmada, bütün çalılarda taç altındaki toprak örneklerinde
önemli ölçüde (p < 0,05) daha fazla toplam N, KDK, değişebilir K, Ca, Mg ve Na belirlenmiştir. Yine tüm çalıların altındaki topraklar
daha yüksek organik C ve alınabilir P'a sahip olmuş, ancak organik C farklılığı karaçalı (p = 0,000) ve mazı meşesinde
(p = 0,023), alınabilir P ise kermes meşesi (p = 0,015) ve katran ardıcında (p = 0,022) önemli bulunmuştur. Toprakların hacim
ağırlıkları kermes meşesi, akçakesme ve katran ardıcında önemli olmak üzere (p < 0,01) bütün çalılarda taç altında daha düşük
çıkmıştır. Toprakların kil, silt, kum ve agregat stabiliteleri arasında önemli fark görülmemiştir. Sonuç olarak, maki örtüsünün yaygın
çalıları toprakların kimyasal (CaCO3 hariç) ve fiziksel (bünye hariç) özelliklerini iyileştirmek suretiyle toprak verimliliğinin sürdürülmesinde
önemli katkılar sağlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Agregat stabilitesi, hacim ağırlığı, karaçalı (Paliurus spina-christi Miller), katran ardıcı (Juniperus oxycedrus L.), toprak besin maddeleri, Aggregate stability, bulk density, Jerusalem thorn (Paliurus spina-christi Miller), Prickly juniper