Farklı Fizyoğrafik Birimlerde Toprak Özelliklerinin Konumsal Değişkenliğinin Analizi

Yıl 2014, Cilt: 3 Sayı: 2, - , 20.09.2014

Hasan Sabri Öztürk Gönül Aydın Mustafa Sağlam Levent Atatanır Alper Yorulmaz

Öz

Jeoistatistik çalışmalarının başarısı kısmen toprak özelliklerine bağlıdır. Bu çalışmada Büyük Menderes Ovasında farklı topoğrafik alanlarda, toprak özelliklerinin konumsal değişkenliğinin tanımlanması ve karşılaştırılması amaçlanmıştır. Toprak örnekleri Yuvaca (teras), Köprü (lagün kenarı, delta) ve Sarıkemer (deltanın iç kısmı) yerleşkelerinden alınmıştır. Toprak örnekleri her üç bölgeden de 10 ha'lık alanlarda 100 m mesafe ile oluşturulan gridlerin kesişme noktalarından, toprak yüzeyinden alınmıştır. Toplanan toprak örneklerinin sayısı Yuvaca ve köprü'de 117, Sarıkemer'de 118 dir. Hacimsel toprak nemi, EC, toprak bünyesi jeoistatistiksel analizlerde kullanılmıştır. Semivariogramlar ve kestirim haritaları toprakların özelliklerindeki farklılık nedeniyle farklı sonuçlar göstermiştir. Yuvaca ve Sarıkemer ile karşılaştırıldığında, Köprü çok düşük külçe etkisi ve yüksek etki uzaklığı göstermiştir. Örneğin, Köprüde kum ve silt yüzdeleri çok düşük külçe etkisi (0.0001 ve 0.001) ve çok yüksek etki uzaklığı (805 m ve 744 m) vermiştir. Çalışmada Köprü' deki kil hariç tüm özellikler için küresel variogram modeli kullanılmıştır. Değişkenlerin varyasyon katsayılarının diğer alanlara göre yüksek olmasına rağmen, Köprü'de kuvvetli konumsal bağımlılığı gösteren düşük külçe yüzdelerine ve büyük etki uzaklığı değerleri bulunmuştur. Alanlar arasındaki farklılıklar değişkenler arasında istatistiksel olarak farklı ilişkilerin oluşmasına neden olmuştur.

Anahtar Kelimeler

-

Analysis of the Spatial Variability of Soil Properties in Different Physiographic Units

Öz

The success of a study in geostatistics depends partially on the intrinsic characteristics of the soil. This study aimed to identify and compare the spatial variability of soil properties in different physiographic units in Great Meandros Plain, Turkey. Soil samples were collected in Yuvaca (the river terrace), Köprü (the bottom of delta on the edge of a lagoon), and Sarıkemer (the back of the delta). Soils were sampled from the soil surface in 10 ha field using a regular grid with a 100 m distance in all fields. The numbers of the soil samples collected are 117 in Yuvaca and Köprü and 118 in Sarıkemer. Volumetric soil moisture content (SMC), EC, and soil texture were used for geostatistical analyzing. The semivariogram parameters and kriged contour maps showed different figures due to different intrinsic characteristics of the soils. Compared with Yuvaca and Sarıkemer, Köprü showed very low nugget values and high range values. For instance sand and silt percentages in Köprü resulted in very low nugget values (0.0001 ve 0.001) and high range values (805 m ve 744 m). Spherical variograms were adapted for all the properties except clay in Köprü. Although the coefficient of variation of the parameters was higher in Köprü than in the other areas, according to geostatistical calculations the lower nugget percentage and greater range indicated that there was strong spatial dependence. Dissimilarity in the fields resulted in statistically different correlations among the variables.

Anahtar Kelimeler

Jeostatistik, kestirim, etki uzaklığı, semivariogram modeli, konumsal değişkenlik, TDR, Geostatistics, kriging, range, semivariogram models, spatial variability, TDR,