Çanakkale İli Karamenderes Alt Havzası Taşkın Ovasının Çeltik Yetiştiriciliğine Uygunluğunun Arazi Değerlendirmesi

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 2, 18 - 24, 25.11.2016

Timuçin Everest Hasan Özcan

https://doi.org/10.21657/topraksu.269053

Öz

Bu çalışma, Karamenderes havzası taşkın ovasının alt havzasını oluşturan Kumkale ovasında gerçekleştirilmiştir. Daha önce detaylı toprak etüt ve haritalama çalışması yapılan 3545 da alanda, arazilerin çeltik yetiştiriciliğine uygunluğu değerlendirilmiştir. Çalışmada, Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) kullanılarak oluşturulan veri tabanında her bir çeltik parselinin arazi değerlendirme haritası üzerindeki konumu sorgulanmış ve (FAO, 1977)'de belirtilen arazi uygunluk sınıfları içindeki yeri değerlendirilmiştir. (FAO, 1 977)'nin ön gördüğü prensiplere göre çalışma alanına toprak özellikleri (üst toprak tekstürü, alt toprak tekstürü, derinlik, kireç içeriği, vertik özellik, drenaj koşulları, yüzey taşlılığı, tuzluluk, organik madde içeriği ve pH), topoğrafya, bölge jeolojisi, iklim özellikleri ve sosyo-ekonomik verilere göre bir değerlendirme çalışması yapılmıştır. Çalışma sonucunda çeltik tarımı yapılan arazilerinin % 38,89'unun S1 (çok uygun), % 26,1 6'sının S3 (az uygun) ve % 34,45' inin N1 (geçici uygun değil) sınıfında olduğu belirlenmiştir. Çalışma alanında uygun olmayan bölgelerde yapılan üretim çeltik parsellerinde ve çevresinde taban suyu yükselmesi, diğer arazilere istenmeyen su hareketi, su kalitesindeki olumsuz etkiler, üretim maliyetinin artması ve üreticiler arası bazı sosyolojik problemlere neden olmaktadır. İncelenen alandaki ruhsatlandırmalar sürdürülebilir bir tarım açısından çok önemli sorunlar oluşturacak potansiyele sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Arazi değerlendirme, coğrafi bilgi sistemi, çeltik

Kaynakça

• Peşkircioğlu M, Torunlar H, Alsancak S B, Özaydın K A, Mermer A, Şahin M, Tugaç M G, Aydoğmuş O, Emeklier, Y, Yıldırım Y E, Kodal S (2013). Türkiye'de çeltik (Oryza sativa L.) yetiştirmeye uygun potansiyel alanların coğrafi bilgi sistem teknikleri ile belirlenmesi, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2013, 22 (1): 20-25.
• Prasad B, Sinha, S K (2000). Long-term effects of fertilizer and organic manures on crop yields, Nutrient balance and soil properties in rice-wheat cropping system in Bihar. pp: 105- 1 19 in long-term soil fertility experiments in rice-wheat cropping systems. rice-wheat consortium paper series 6. New Delhi, INDIA.
• Samanta S, Pal B, Pal D . (201 1). Land suitability analysis for rice cultivation based on multi-criteria decision approach through GIS. International Journal of Science & Emerging Technologies, 2( 1).
• T. Everest, H. Özcan
• Saygın, F (2013). Coğrafi bilgi sistem modellemesi ile arazı uygunluk sınıflarının belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü yüksek lisans tezi.
• Seck P A, Diagne A, Mohanty S, Wopereis M C S (2012). Crops that feed the world 7: Rice food security, 2012, 4, 7-24.
• Sürek (2002). Çeltik tarımı, Hasad yayıncılık, İstanbul.
• Temizel K E (2012). Tava sulama yönteminin planlanması ve çiftçiye adaptasyonu sağlayabilecek grafiksel bir yaklaşım, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 2012 (9) 26-32.
• TÜİK (2015). Türkiye İstatistik Kurumu, temel tarımsal istatistikler, 2015. www.tuik.gov.tr
• Verburg P H, Steeg J, Veldkamp A, Willemen L (2009). From land cover change to land function dynamics: A major challenge to improve land characterization, Journal of Environmental Management, 90: 1327-1335.