Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Toprak Organik Maddesi ile Fosfor Adsorpsiyonu Arasındaki İlişkinin Langmuir Modeli ile Araştırılması

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 2, 59 - 70, 25.09.2017
https://doi.org/10.21657/topraksu.339839

Öz



Fosfor (P) bitki beslenmesinde makro besin maddesi
olarak büyük bir öneme sahiptir.  Toprak fosforu bünyesinde barındıran önemli bir doğal
kaynaktır. Fosfor toprakta
az  bulunmakla  birlikte çeşitli mekanizmaların da etkisindedir. Topraktaki fosforun adsorpsiyonuna etki eden özelliklerin teşhis edilmesi, fosforun
bitki tarafından daha etkin kullanılmasına yardımcı olacak stratejilerin geliştirilmesine imkan sağlayacaktır. Bu amaçla, Ankara-Sarayköy (Düver Serisi) ve Şanlıurfa-Koruklu (Harran
Serisi) bölgesinden alınan iki farklı toprakta, toprakların fraksiyonlarında, organik madde ile P-adsorpsiyonu arasındaki ilişki çalışılmıştır. Toprakların ve fraksiyonlarının P-adsorpsiyon maksimumları, içerisinde 0-50 mg P (KH PO ) kg-1konsantrasyonları
bulunan 0.01 M CaCl2 çözeltisi ile oda sıcaklığında (25OC) 24 saat dengeye getirilmesi ve çözeltideki P’un spektrofotometre ile okunması ile elde edilmiştir. Çalışma sonucunda, P-adsorpsiyonu 124-323 mg P kg-1 arasında elde edilmiştir. Her iki toprak
ve bu toprakların fraksiyonlarına ait (Harran serisi kil fraksiyonu
hariç) Langmuir adsorpsiyon izotermlerinde yüksek bir korelasyon (p<0.01) gözlenmiştir. Langmuir izoterminden hesaplanan yükleme enerjileri k=0.42-15.67 L mg-1 P arasında
ve ayırma faktörü 1-6.33x10-16 arasında hesaplanmış ve olayın adsorpsiyon lehinde gerçekleştiğini göstermiştir. Çalışma sonuçlarına göre organik maddenin her iki toprakta adsorpsiyon bölgelerini maskeleyerek P-adsorpsiyonunu azalttığını söylemek mümkündür. Sonuçlar
ayrıca toprak mineralojisinin
P adsorpsiyonunu
kontrol eden önemli bir faktör olduğunu da
göstermektedir.

Kaynakça

  • Agbenin OJ (2003). Extractable Iron and Aluminium Effects on Phosphate Sorption in a Savanna Alfisol. Soil Science of America Journal, (67): 589–595 Almeida JA, Torrent J and Barron V (2004). Soil Colorphosphorus Pools and Phosphate Adsorption in Latosols Developed from Basalt in the South of Brazil. Agroveterinarias. Universidade Do Estado De Santa Catarina, desc. Caixa Postal 281 Allen D (2002). Standarditaion of Soil Test for Phosphorus. Chemistry Centere (Wa), Grains Research and Development Corporation: Part 1 Sorption. Arcak Ç (2003). Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Sarayköy Araştırma ve Deneme İstasyonu Toprakları. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü, Teknik Rapor No: 3, Ankara. Ayaz M, Saleem A and Memon M (2010). Phosphorus adsorption parameters in relation to soil characteristics. Journal Chemical Society of Pakistan, 32:129-139 Bennani F, Badraoui M and Mikou M (2005). Monocalcium Phosphota Monohydrate Concentration in Soil Suspension Amended with Organic Matter. Phys. Iv. France, 12: 159–163 Bouyoucus GJ (1951). A Recalibration of the Hydrometer Method for Making Mechanical Analysis of Soil. Brasil EC and Muraoka T (1995). Phosphorus Adsorption Capacity of Yellow Latosol and Red Yellow Podzolic Soil from Eastern Amazonia. Boletim Da Faculdate De Ciencias Agrarias Do Para, 24: 81–91 Campbell KL and Edwards DR (2001). Phosphorus and water quality. In: W F Ritter and A Shirmonhammadi (Eds.), Agricultural nonpoint source pollution, waterahed management and hydrology, Boca Raton, New York. Washington. D.C. pp. 91-107 Ceylan Ş, Kılınç R ve Karakaş D (2003). Bitlis Yöresi Topraklarının Fosfor Adsorpsiyon ve Fiksasyon Durumlarının Nükleer Yöntem ile Belirlenmesi Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 40(1):71-78 Çakmak M E (2007). Adsorpsiyon Teorisi. Available: http:// www.odevarsivi.com. Dada AO, Olalekan AP, Olatunya AM ve Dada O (2012). Langmuir, Freundlich, Temkin and Dubinin–Radushkevich Isotherms Studies of Equilibrium Sorption of Zn2+ Unto Phosphoric Acid Modified Rice Husk. Journal of Applied Chemistry, 3(1): 38-45 Derici MR and Ağca N (1999). Phosphorus Adsorption of the Soils of the Gaziantep Kayacık Plain. Tr. J. Agriculture and Forestry, Tübitak, 23(2): 395–400 Dinç U, Şenol S, Sayın M, Kapur S, Güzel N, Derici R, Yeşilsoy N Ş, Yeğingil İ, Sarı M, Kaya Z, Aydın M, Kettaş F, Berkman A, Çolak AK, Yılmaz K, Tunçgöğüs B, Çavuşgil V, Özbek H, Gülüt KY, Karaman C, Dinç O, Öztürk N, Kara EE (1988). Güneydoğu Anadolu Bölgesi Toprakları (GAT) 1. Harran Ovası. TUBİTAK Tarım ve Ormancılık Grubu Güdümlü Araştırma Projesi Kesin Sonuç Raporu, Proje TOAG-534 Duffera M and Robarge WP (1999). Soil Characteristics and Management Effects on Phosphorus Sorption by Highland Plateau Soils of Ethiopia. Soil Science Society of America Journal, 63(14): 551–462 Fox RL and Kamprath EG (1970). Phosphate Sorption Isotherm for Evaluating the Phosphate Requirements of Soil. Soil Science. Soc. Am. Proc, 34: 383–411 Guilherme LRG, Curi N, Silva MLN, Reno NB and Machado RAF (2000). Phosphorus Adsorption in Lowland Soils From Minas Gerais State Brazil. Revista Brasileira De Ciencia Do Solo, 24(1): 27–34 Guppy CN, Menzies NW, Blamey FPC and Moody PW (2005). Do Decomposing Organic Matter Residues Reduce Phosphorus Sorption in Highly Weathered Soils. Soil Science Society of America Journal, 69: 1405–1411 Hall KR, Eagleton, LC, Arcivos A and Vermeulen T (1966). Pore and Solid Diffusion Kinetics in Fixed Bed Adsorption Under Constant Pattern Conditions. Ind. Eng. Chem, 5: 1212–1219 Han X, Tang C, Song C, Wang S and Qiao Y (2005). Phosphorus Characteristics Correlate With Soil Fertility of Albic Luvisols. Plant and Soil, 270(1): 47–56 Hartge KH (1971). Die Physikalische Untersuchung Von Böden. Enke Verlag Stuttgart. pp. 31–50 Jackson ML (1958). Soil Chemical Analysis. Prentice-Hall. Inc. Eng. Cliffs. New Jersey, USA.
  • Jackson ML (1962). Soil Chemical Analysis. Prentice-Hall. Inc. Eng. Cliffs. N. J., USA. Jiao Y, Whalen JK and Hendershot WH (2007). Phosphate Sorption and Release in a Sady-Loam Soil as Influenced by Fertilizer Sources. Soil Science Soc. Am. J., 71: 118–124 Karthikeyan G and Ilango SS (2007). Fluoride Sorption Using Morringa Indica-Based Activated Carbon. Iranian Journal of Environmental Health Science & Engineering, 4(1): 21–28 Khan QU, Khan MJ, Rehman S ve Khan SU (2012). Impact of equilibrating time on phosphate adsorption and desorption behaviour in some selected saline sodic soils. Journal- Chemical Society of Pakistan 34(1):33-37 Klages MG, Olsen RA and Haby VA (1988). Relationship of Phosphorus Isotherm to Nahco3-Extractable Phosphorus as Affected by Soil Properties. Soil Science, 146: 85–91 Kordlaghari KP (2006). Sorption-Desorption Behavior of Phosphorus and Potassium in Four Soil Series of Isfahan. 18. World Congress of Soil Science, Philadelphia, Pennsylvania, USA. Lajthal K and Harrison AF (2002). Strategies of Phosphorus Acquisition and Conservation by Plant Species and Communities. Phosphorus in the Global Envirenment. Institute of Terrestrial Ecology, Merlewood Research Station, Grange Over Sands, Cumbria La11 6ju.UK. Lin Z, Wu X, Wang XP and Yu YM (1991). Phosphorus Nutrition in Tea Soil in Red Earth Region of China. Proceeding of The International Symposium on Tea Science Shizuoka, Japan, pp. 722–726 Low KS and Lee CK (1995). Crome Waste as Adsorbent for the Removel of Arsenic (V) from Aqueous Solution. Environ. Technol., 16: 65–71 Martin A E and Reeve R (1955). A Rapid Manometric Method for Determining Soil Carbonate. Soil Sci. 79: 187- 197 Mcbeath TM, Lombi E and Mclaughlin M (2004). Sorption of Orthophosphate and Pyrophosphate in Australian soils. 3rd Australian New Zealand Soils Conference, 5 – 9 Moazed H, Hoseini Y, Naseri AA ve Abbasi F (2010). Determining Phosphorus Adsorption İsotherm in Soil and its Relation Soil Characteristics. İnternational Journal of Soil Sciences, 5(3):131-139 Nagda GK, Ghole VS and Diwan AM (2006). Tendu Levels Refuse as a Biosorbent for Cod Removal From Molasses Fermentation Based Bulk Drug Industry Effluent. Journal of Applied Science and Environmental Management, 10(3): 15–20 Ni WZ, Zhang YS and Sun X (1995). Effect of Organic Manure on Phosphorus Adsorption-Desorption and Availability in Paddy Soil Derived From Red Earth. Pedosphere, 5(4): 357–361 Nwoke OC, Vanlauwe B, Diels J, Sanginga N and Osonubi O (2004). The Distribution of Phosphorus Fractions and Desorption Characteristics of Some Soils in Te Moist Savanna Zone of West Africa. Nutrient Cyling in Agroecosystems, 69(2): 127–141 Olsen SR, Cole V, Watanable FS and Dean LA (1954). Estimation of Avaible Phosphorus in Soils by Extraction With Sodium Bicarbonate. U. S. Dept. of Agr. Cir., 939, Washington. D.C. Page AL Miller RH and Keeney DR (1982). Methods of Soil Analysis. Chemical and Mikrobiological Properties. Second Edition. American Society of Agronomy, Inc. Soil Science Society of America, Inc. Publisher Madison, Wisconsin, USA. Pant HK and Reddy KR (2001). Phosphorus Sorption Characteristics of Estuarine Sediments Under Different Redox Conditions. Journal of Environmental Quality, 30: 1474–1480 Pereira JR and De Faria CMB (1997). Phosphorus Sorption in Some Soils of the Semi-Arid Region of the Brazilian Northeast. Aceito Para Publicaçao, Cpatsa. Pierzynski GM (2000). Methods of Phosphorus Analysis for Soils, Sediments, Residuals and Waters. Department of Agronomy, Southern Cooperative Series Bulletin No: 396, 2004 Throckmorton Plant Sciences Ctr. Kansas State University, Ks 66506–5501, Manhattan. Polemio M and Rhoades J D (1977). Determining Cation Exchange Capacity: New Procedure for Calcareous and Gypsiferous Soils. Soil Sci. Soc. Am. J. 41: 524-528 Potarzycki J, Gaj R and Schnug E (2004). Phosphorus Adsorption in Soils After 20 Years of Organic and Mineral Fertilization. Landbauforschung Volkenrode, 54: 13–20 Richards LA (1954). Diagnosis and Improvement Saline and Alkaline Soils. U. S. Dep. Agr. Handbook 60. Sahu NC and Sahu SS (1991). Adsorption of Phosphorus and Potassium by Clays and Clay-Organic Complexes of Some Soils of West Bengal. Environment and Ecologjy, 9(4): 959– 962 Sardı K and Csatho H (2002). Studies on The Phosphorus Adsorption of Diffrent Soil Types and Nutrient Levels. 17.Wcss., Thailand. Sharma KN, Harjit S, Vıg AC and Singh H (1994). Influence of Continuous Cropping and Fertilization on Adsorption and Desorption of Soil Phosphorus. Fertilizer Research, 40(2): 121– 128 Shen J, Rengel Z, Tang C, <nd Zhang F (2003). Role of Phosphorus Nutrition in Development of Cluster Roots and Release of Carboxylates in Soil-Grown Lupinus Albus. Plant and Soil 248:199-206 Tsado PA, Osunde OA, Igwe CA, Deboye MKA ve Lawal BA (2012). Phosphorus sorption characteristics of some selected soil of the Nigerian Guinea Savanna. Int. J. Agr. Sci. 2(7): 613- 618. Valladares GS, Pereira MG and Dos Anjos UHC (2003). Phosphate Sorption in Low Activity Clay Soils. Bragantia Campinas, 62(1): 111–118 Walkley A and Black IA (1934). An Examination of the Degtjareff Method for Determining Soil Organic Matter and a Proposed Modification of the Cromic Acid Titration Method. Soil Sci. 37: 29-38 Wogi L, Msaky JJ, Rwehumbiza FBR ve Kibret K (2015). Phosphorus Adsorption Isotherm: A Key Aspect for Soil Phosphorus Fertility Management. American Journal of Experimental Agriculture 6(2): 74-82.
  • Yu W, X Ding X, Xue S, Li S, Liao X ve Wang R (2013). Effects of organic-matter application on phosphorus adsorption of three soil parent materials. Journal of Soil Science and Plant Nutrition. [online], 13(4): 1003-1017, http://dx.doi.org/10.4067/S0718-95162013005000079. Yurtsever N (1984). Deneysel İstatistik Metotlar. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Yayınları, Yayın No:121. Ankara. Yusran FH (2010). The Relationship between Phosphate Adsorption and Soil Organic Carbon from Organic Matter Addition. J. Trop. Soils, 15(1): 1-10 Zhang NWZ and Sun X (1995). Effect of Organic Manure on Phosphorus Adsorption-Desorption and Availability in Paddy Soil Derived from Earth. Pedosphere, 5(4): 357–361 Zhou M and Li Y (2001). Phosphorus Sorption Characteristics of Calcareous Soils and Limestone from the Southern Everglades and Adjacent Farmlands. Soil Science Society of America Journal, 65(5): 1404-1412 Zhuan-xi L, Bo Z, Jia-liang T and Tao W (2009). Ecological Engineering. pp 35-57
Toplam 3 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Bölüm Makaleler
Yazarlar

İlknur Yurdakul Bu kişi benim

Sadık Usta

Yayımlanma Tarihi 25 Eylül 2017
Yayımlandığı Sayı Yıl 2017 Cilt: 6 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Yurdakul, İ., & Usta, S. (2017). Toprak Organik Maddesi ile Fosfor Adsorpsiyonu Arasındaki İlişkinin Langmuir Modeli ile Araştırılması. Toprak Su Dergisi, 6(2), 59-70. https://doi.org/10.21657/topraksu.339839
AMA Yurdakul İ, Usta S. Toprak Organik Maddesi ile Fosfor Adsorpsiyonu Arasındaki İlişkinin Langmuir Modeli ile Araştırılması. TSD. Eylül 2017;6(2):59-70. doi:10.21657/topraksu.339839
Chicago Yurdakul, İlknur, ve Sadık Usta. “Toprak Organik Maddesi Ile Fosfor Adsorpsiyonu Arasındaki İlişkinin Langmuir Modeli Ile Araştırılması”. Toprak Su Dergisi 6, sy. 2 (Eylül 2017): 59-70. https://doi.org/10.21657/topraksu.339839.
EndNote Yurdakul İ, Usta S (01 Eylül 2017) Toprak Organik Maddesi ile Fosfor Adsorpsiyonu Arasındaki İlişkinin Langmuir Modeli ile Araştırılması. Toprak Su Dergisi 6 2 59–70.
IEEE İ. Yurdakul ve S. Usta, “Toprak Organik Maddesi ile Fosfor Adsorpsiyonu Arasındaki İlişkinin Langmuir Modeli ile Araştırılması”, TSD, c. 6, sy. 2, ss. 59–70, 2017, doi: 10.21657/topraksu.339839.
ISNAD Yurdakul, İlknur - Usta, Sadık. “Toprak Organik Maddesi Ile Fosfor Adsorpsiyonu Arasındaki İlişkinin Langmuir Modeli Ile Araştırılması”. Toprak Su Dergisi 6/2 (Eylül 2017), 59-70. https://doi.org/10.21657/topraksu.339839.
JAMA Yurdakul İ, Usta S. Toprak Organik Maddesi ile Fosfor Adsorpsiyonu Arasındaki İlişkinin Langmuir Modeli ile Araştırılması. TSD. 2017;6:59–70.
MLA Yurdakul, İlknur ve Sadık Usta. “Toprak Organik Maddesi Ile Fosfor Adsorpsiyonu Arasındaki İlişkinin Langmuir Modeli Ile Araştırılması”. Toprak Su Dergisi, c. 6, sy. 2, 2017, ss. 59-70, doi:10.21657/topraksu.339839.
Vancouver Yurdakul İ, Usta S. Toprak Organik Maddesi ile Fosfor Adsorpsiyonu Arasındaki İlişkinin Langmuir Modeli ile Araştırılması. TSD. 2017;6(2):59-70.

Cited By

Kapak Tasarım : Hüseyin Oğuzhan BEŞEN
Grafik Tasarım : Filiz ERYILMAZ
Basım Yeri : Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı - Eğitim Yayım ve Yayınlar Dairesi Başkanlığı
İvedik Caddesi Bankacılar Sokak No : 10 Yenimahalle, Ankara Türkiye