Pamukta Farklı Lateral Aralıkları ve Azotun Fertigasyonda Uygulama Sıklığının Lif Verimi ile Besin İçeriğine Etkisi

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 1, 40 - 48, 27.03.2018

Neşe Üzen Öner Çetin

https://doi.org/10.21657/topraksu.410131

Öz

Bu araştırma, 2011-2012 yılları arasında, damla sulama ile sulanan pamukta, farklı lateral aralığı ve

azotun fertigasyonda farklı uygulama sıklığının lif verimi ile bitkilerdeki bazı makro ve mikro element

içeriğine etkisi araştırılmıştır. Deneme, bölünmüş parseller deneme deseninde tesadüf bloklarına göre

yürütülmüştür. Denemede, ana konular: L1: her sıraya bir lateral (lateral aralığı 0.70 m), L2: her 2

sıraya bir lateral (lateral aralığı 1.40 m) alt konular ise, F1: her sulamada (5 günde bir) N uygulaması

F2:her 2 sulamada (10 günde bir) N uygulaması F3:1/4’ünü ilk sulama ile ilk çiçeklenme arasında,

2/4’ünü ilk çiçeklenme ile ilk koza oluşumu arasında, 1/4’ini de ilk koza oluşumu ile son sulama arasında

uygulamak şeklinde olmuştur. En yüksek ortalama lif verim (1855 kg ha-1) her 2 sıraya 1 lateral ve

her 2 sulamada bir fertigasyon uygulamasından elde edilmiştir. Buna göre, azotun 1/5’ini topraktan,

kalanı her 2 sulamada (10 günde bir) eşit olarak (toplam 15-18 kez) fertigasyonla son sulama (% 10

koza açımı) dönemine kadar uygulanmalıdır. Bitki yapraklarındaki total N 2011 yılında % 1.66-3.05,

2012 yılında ise % 1.92-3.01 arasında değişmiştir. Azot uygulama sıklığı arttıkça bitkilerdeki N içeriği de

artmıştır. Maksimum Azot Kullanım Etkinliği (AKE) (11.1-17.4 kg lif ha-1 kg N-1) her iki sulamada bir (10

gün) fertigasyon uygulamasından elde edilmişir. Bitkilerdeki diğer makro ve mikro elemnetler ise P: %

0.19-0.27, K: % 1.56-1.72, Ca: % 2.6-5.6, Mg: % 0.13-0.37, Cu: 6.03-8.19 ppm, Zn: 3.55-15.81 ppm,

Mn: 43.90-91.92 ppm ve Fe: 161-381 ppm olarak tespit edilmiştir. Buna göre Zn hariç mikro element

yönünden bitkilerde bir eksiklik olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Azot, damla sulama, fertigasyon sıklığı, pamuk

Kaynakça

• Ankerman D, Large R, (1977). Soil and plant analysis. A&L Agricultural Laboratories, Memphis, Tn, USA. 82 pp. Aujla MS, Thind HS, Buttar GS (2005). Cotton yield and water use efficiency at various levels of water and N through drip ırrigation under two methods of planting. Agricultural Water Management, 17(2): 167–169. Bar-Yosef B, Sheikhoslami MR (1976). distribution of water and ıons in soils ırrigated and fertilized from a trickle source. Soil Sci Soc Am J, 40:575–582. Bremner JM (1965). Organic forms of nitrogen. In: Black, C.A. (Ed.). Methods of Soil Analysis. Part 2 American Society of Agronomy, Madison, WI, pp. 1238±1255. Bronson KF, Onken AB, Keeling JW, Booker JD, Torbert HA (2001). Nitrogen response in cotton as affected by tillage system and irrigation level. Soil Sci. Soc. Am. J. 65: 1153– 1163. Bukarlı MN (2007). Diyarbakır koşullarında kükürt uygulamasının pamuğun verim ve kalite özelliklerine etkisi. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enst., Yüksek Lisans Tezi, Adana, s. 79. Chua TT, Bronson KF, Booker JD, Keeling JW, Mosier AR, Bordovsky JP, Lascano RJ, Green CJ, Segarra E (2003). In- Season nitrogen status sensing in irrigated cotton I. Yields and Nitrogen-15 Recovery Soil Sci. Soc. Am. J. 67: 1428- 1438. Efe L, Yarpuz E (2011). The effect of zinc application methods on seed cotton yield, lint and seed quality of cotton (Gossypium hirsutum L.) in east Mediterranean region of Turkey. African Journal of Biotechnology. 10: 8782-8789. Erdal Ü, Sökmen Ö (2017). Organik ve konvansiyonel pamuk yetiştiriciliğinde toprak özelliklerinin karşılaştırılması. I.Uluslararası Organik Tarım ve Biyoçeşitlilik Sempozyumu, Bayburt Turkey, 27-29 Eylül 2017. Follet RH, Lindsay WL (1970). Profile distribution of zinc, iron, manganese and copper in Colorado soils. Colorado Exp. Station Tech. Bull. 1 10. USA. Gardiner DT, Miller RW (2008). Soils in Our Environment. 11th Edition, Pearson/Prentice Hall, Upper Saddle Hill, Ne Jersey, USA. Gormus O (2002). Effects of rate and time of potassium application on cotton yield and quality in Turkey. J. Agron. Crop Sci. 188: 382-388. Horneck, DA, Miller RO (1998) .Determination of total nitrogen in plant tissue. In: Kalra, Y.P., Eds., Handbook of Reference Methods for Plant Analysis, Soil and Plant Analysis Council, Inc. CRC Press, Boca Raton, pp.75-83. Hou Z, Li P, Li B, Gong J, Wang, Y (2007). Effects of fertigation scheme on N uptake and N use efficiency in cotton. Plant Soil290:115–126. Kacar B (1972). Bitki ve toprağın kimyasal analizleri: II, bitki analizleri. Ankara Üniv. Zir. Fak. Yayınları, No: 453, Ankara. Karademir Ç, Karademir E, Doran İ, Altıkat A (2005). Diyarbakır ekolojik koşullarında farklı azot ve fosfor uygulamalarının pamukta verim ve lif teknolojik özelliklerine etkisi. GOÜ Ziraat Fak. Dergisi, 22(1), 55-61 Kızılgöz İ, Sakin EA, Rıza Ö, Almaca A (2011). Tuzlu ve tuzsuz topraklarda yetiştirilen pamuk (gossypium hirsutum L.) bitkisinin makro ve mikro element kapsamlarının karşılaştırılması. Uludağ Üni. Ziraat Fak. Dergisi 25(2):19-30. Livingston S (2007). Correcting nitrogen deficiencies in cotton with urea based products Urea. http://agfacts.tamu. edu/D11/Extension (19.04.2007) Miller RJ, Rolston DE, Rauschkolb RS, Wolfe DE (1981) Labeled N uptake by drip-irrigated tomatoes. Agron J 73: 256–270 Mitchell CC, Baker WH (2009). Reference sufficiency ranges, field crops: cotton. reference sufficiency ranges for plant analysis in the southern region of the united states. Southern Cooprative Series Bulletin, 394. NC Özer MS (1992). Harran ovası koşullarında pamuğun fosforlu gübre isteği, Köy Hizmetleri Şanlıurfa Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları Genel Yayın No: 71, Rapor Seri No: R-47, Şanlıurfa. Özer SM, Dağdeviren İ (1986). Harran ovası koşullarında pamuğun azotlu gübre isteği. Köy Hizmetleri Araştırma Enstitüsü Yayınları, Yayın No:25, Rapor Serisi No:17, Şanlıurfa Papadopoulos I (1985). Constant feeding of field-grown tomatoes irrigated with sulphate water. Plant Soil 88: 231– 236. Papadopoulos I (1988). N fertigation of trickle-irrigated potato. Fert Res 16: 157–167. Qi T, Hou Z, Ye J, Ruan M, Lu X, Hao ZZ, Shi L (2009). Effects of nitrogen rate and fertigation frequency on nitrogen uptake and yield of hybrid cotton. Cotton Science 2009 ，21(5)378-382. Ravandere HN, Hadole SS, Sarap PA, Patil DB (2003). Studies fertilizer and fertigation impact seed cotton yield and fertilizer use economy. Annals of Plant Physiology. Vol:17, IS–2 PS. 203–204. Reuter DJ, Robinson JD (1986). Plant analyisis: An interpretation manuel. Inkata Press, Melbourne. Rochester I, Ceeney S, Maas S, Gordon R, Hanna L, Hill J (2009). Monitoring nitrogen use efficiency in cotton crops. The Australian Cotton Grower, April-May 2009, 42-43. Silvertooth JC (2001). Nitrogen management for cotton. University of Arizona, Cooperative Extension pub. AZ 1200. (http://ag.arizona.edu/crops/cotton/soilmgt/nitrogen_ management.html) Uzen N, Cetin O (2016). Effects of nitrogen fertigation frequency on yield and nitrogen retention in drip-irrigated cotton. Journal of Plant Nutrition Volume 39, 2016 - Issue 14 p.2126-2135 Yıldırım O (2003). Sulama sistemlerinin tasarımı. Ankara Üni. Ziraat Fakültesi, Yayın No: 1536, Ders Kitabı:489, Ankara, 348 S. Yurtsever N (1984). Deneysel istatistik metotları. T.C. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Toprak ve Gübre Araş. Enst. Müd. Yayınları, Gen Yayın No:121, Teknik Yayın No: 56, Ankara