Seyhan Havzası Akım Verilerinin Hidrolojik Kuraklık Analizi

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 1, 57 - 64, 27.03.2018

Mete Özfidaner Duygu Şapolyo Fatih Topaloğlu

https://doi.org/10.21657/topraksu.410140

Cited By: 12

Öz

Kuraklık, geniş alanlarda ve belirli bir zaman aralığında su kullanımının önemli derecede azalmasını

karakterize eden doğal bir olaydır. Dünyanın değişik bölgelerinde meydana gelen kuraklık, ekonomik

faaliyetleri, insan yaşamı ve çeşitli çevresel etmenlere etki eder. Küresel hidrolojik çevrimin karmaşık

olması nedeni ile kuraklığın kökenini belirlemek mümkün olamamaktadır. Bu çalışmada, Seyhan

havzasında ölçülmüş olan aylık ortalama akımlar kullanılarak akarsu kuraklık indisi (SDI) metoduna göre

kuraklığın saptanması hedeflenmiştir. Seyhan Havzası üzerinde bulunan 1801 ve 1818 nolu istasyonuna

ait 1967–2007 yılları arası aylık toplam akım verileri kullanılmıştır. SDI metoduna göre 3, 6, 9,12 aylık

dönemlerde kuraklık şiddetini ifade eden indeks değerleri elde edilmiştir. Her iki istasyonda da 9-12 aylık

referans dönemleri için SDI değerleri benzer sonuçlar elde edilmiştir. 3 ve 6 aylık dönemlerde kuraklık

değerleri 2000 yılından sonra önem kazanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kuraklık, Seyhan Havzası, Akım Kuraklık İndisi

Kaynakça

• Ekmekçi, M., 2008. Jeolojik Geçmişten Günümüze İklim Değişiklikleri: Küresel İklim Değişimi ve Türkiye. TMMOB İklim Değişimi Sempozyumu. 13-14 Mart, 2008, Ankara, s. 7-26 Erdoğan, F. 1989. Türkiye’de Yaygın Kuraklık, Meteoroloji Mühendisleri Odası Bülteni 2:1-4. Fereczadeh, M. 2001. Kuraklık Olayına Karşı Olan Bazı Yeni Önlemler ve Yöntemleri. Drought. FC. 777–786. Kanber, R., Kapur, B., Ünlü, M., Koç, D.L., Tekin, S., 2007. İklim Değişiminin Tarımsal Üretim Sistemleri Üzerine Etkisinin Değerlendirilmesine Yönelik Yeni Bir Yaklaşım: ICCAP Projesi. Ölçü Dergisi, 2007, Eylül sayısı, s. 44-49 Kayam, Y., O, Çetin. 2012. The Impact of Drought and Mitigation Strategies in Turkey, BALWOIS 2012 – Ohrid, Republic of Macedonia – 28 May-2June 2012. Kemali, K. ve Nikzad, M. 1990. Tarımsal Kuraklıkla İlgili Meteorolojik İndeksler. Nivar Dergisi. Kış 1990 9–19. Kıymaz, S., Güneş, V., Aşar, M. 2011. Standartlaştırılmış Yağış İndeksi İle Seyfe Gölünün Kuraklık Dönemlerinin Belirlenmesi. GOÜ, Ziraat Fakültesi Dergisi, 28(1), 91-102. Kimura, F., 2005: Trend in precipitation during the next 80 years in Turkey estimated by pseudo warming experiment. In: ResearchTeam for the ICCAP Project (ed.), The Progress Report of ICCAP, Research Institute for Humanity and Nature, Kyoto, Japan, 11-12 Kimura, F., Kitoh, A., Sumi, A., Asanuma, J., Tatagai, A., 2006. An assessment for downscaling methods for global warming in Turkey, The Advance Report of the Research Project on the Impact of Climate Changes on Agricultural Production System in Arid Areas, 11-14. Kömüşçü, A.U. 2001. An Analysis of Recent Drought Conditions in Turkey in Relation to Circulation Patterns. Drought Network News, (13) 5–6 Köse, Ö ve Dorum, A. 2002. Orta Anadolu Kapalı Havzası Kuraklık Parametrelerinin Olasılık Dağıılımı. Turkish J. Eng. Env. Sci. 26 , 85-93. c TÜBİTAK. Loukas, A.and Vasiliades, L. 2004. Probabilistic analysis of drought spatiotemporal characteristics inThessaly region, Greece. Natural Hazards and Earth System Science, Copernicus Publications on behalf of the European Geosciences Union, 4 (5/6), pp.719-731 Nalbantıs, I. and Tsakiris, G. 2009. Assessment of Hydrological Drought Revisited. Water Resource Management 23:881-897 Özfidaner, M. (2007). Türkiye Yağış Verilerinin Trend Analizi ve Nehir Akımları Üzerine Etkisi. Ç.Ü. Fen Bil. Enstitüsü Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, No: 3061, Adana, 73s. Özkan, K. 2001. Eğirdir Gölü Havzası’nın Kuraklık Etüdü ve Tarım-Ormancılık Açısından Değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi. Orman Fakültesi Dergisi. Seri: A, Sayı 2, 2001,ISSN: 1320–7085, 75–96. Öztürk ,D., Malkoç, F., Tuna, H. 2010. Doğu Karadeniz Havzasında SYİ İle Kuraklık Analizi ve Çevresel Etkileri. VI. Ulusal Hidroloji Kongresi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli. 32- 43 Pamuk, G., Özgürel, M. ve Topçuoğlu, K. 2004. Standart Yağış İndisi (SYI) ile Ege Bölgesinde Kuraklık Analizi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Dergisi. 2004, 41 (1):99-106 Rustemifer, F.F. 1997. 1990’ın Onluğunda Kuraklık Olayı. Bahar 1997. 19–28. İran. Sırdaş, S. ve Şen, Z. 2003. Meteorolojik kuraklık modellemesi ve Türkiye uygulaması. İTU Dergisi/D Mühendislik 2(2), 95–103. Sırdaş, S., (2002). Meteorolojik Kuraklık Modellemesi ve Türkiye Uygulamaları, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü (Doktora Tezi), İstanbul. p. 260 Tezcan, L., Ekmekçi, M., Atilla, Ö., Gürkan, D., Yalçınkaya, O., Otgonbayar, N., Saylu, M.E., Donma, S., Yılmazer, D., Akyatan, A.,Pelen, N., Topaloglu, F., İrvem, A., 2007. Seyhan Nehri Havzasında Tarım Güvenliği İçin Su Kaynakları Sistemlerinin İklim Değişikliğine Karşı Duyarlılıklarının Araştırılması. ICCAP Projesi Türk Grubu Sonuç Raporları, Kyoto, s. 1-24 Siyadeti, S. B. ve Ensari, J. 2001. Erak Çölünde Yeraltı Su Kaynaklarına Kuraklık Olayının Etkisi. Preceding of First National Conference on Drought Mitigation and Water Shortage. S.736-741 Topaloglu, F.; Irvem, A.; ve Özfidaner. M. 2012. Reevaluation of Trends in annual streamflows of Turkish rivers for the period 1968-2007. Fresenius Environmental Bulletin .21 (8): 2043-2050. Topaloğlu, F. 2001. Yağış Verilerinin İstatistiksel Ön Analizleri: Seyhan Havzası Örneği. I. Türkiye Su Kongresi, 8–10 Ocak 2001, İstanbul, Cilt I. Topaloğlu, F. 2006a. Regıonal Trend Detectıon of Turkısh Rıver Flows. Nordic Hydrology 37 (2): 165–182. Topaloğlu, F. 2006b. Trend Detectıon of Streamflow Varıables in Turkey. Fresenius Environmental Bulletin 15(7): 644–653. Tuna , H., Malkoc, F., Yılmaz, O. 2009. Çoruh Havzasında SYI ile Kuraklık Analizi ve Çevresel Etkileri. FORUM 2009, Doğu Karadeniz Bölgesi Hidroelektrik Enerji 50 Potansiyeli ve Bunun Ülke Enerji Politikalarındaki Yeri, 13-15 Kasım 2009, Trabzon. Turgu, E. ve Kömüşcü, A. 2010. SYI Kuraklık Serilerinin Trend Analizi Sürdürülebilir Kalkınma ve Hayat için Meteoroloji Sempozyumu 27-28 Mayıs. Ankara Türkeş, M. 1990. Türkiye’de Kurak Bölgeler ve Önemli Kurak Yıllar. İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü, Doktora Tezi, Istanbul Türkeş, M. 2002. Spatial and temporal variations in precipitation and aridity index series of Turkey. In: Mediterranean Climate Variability and Trends, Hans- Jürgen Bolle, (ed.), Regional Climate Studies. Springer Verlag, Heidelberg, 181–213. Türkeş, M. ve Tatlı, H. 2009. Use of the standardized precipitation index (SYI) and modified SPI for shaping the drought probabilities over Turkey. International Journal of Climatology 29: 2270–2282 Yürekli, K., Anlı, A. S., Örs, İ. ve Karahan, G. 2009. Sakarya Havzası Aylık Akımlarının Kuraklık Analizi, I. Ulusal Kuraklık ve Çölleşme Sempozyumu Bildiriler Kitabı, (779-784), Rixos Hotel, 16-18 Haziran, Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Enstitüsü, Konya.