Evaluation of Informing/not Informing the Partners of HIV Positive Individuals in Terms of Ethics and Regulations

Yıl 2010, Cilt: 17 Sayı: 3, 215 - 222, 01.06.2010

Mehmet Karataş Adnan Ataç Muharrem Uçar Muhammed Nabi Kantarcı

Öz

Informing the patients by their physicians is a normal process necessary for physician/patient relationship. Informing/not informing the patient's partner after informing him/her contains ethical dilemmas especially for sexually transmitted diseases. HIV positivity is generally hidden from the sexual partner of the patient and from the community as AIDS transmits by sexual contact. Although HIV can transmit via blood and breast feeding, sexual contact is the first to be remembered for transmission. This condition can cause the patients not to get treatment, to be fired or to get divorced. Medical records of a HIV positive patient must be kept by the physician because of confidentiality and privacy. But keeping this information would bring unprotected sexual contact between the HIV positive patient and his/her partner and harming another individual. Right of intimacy in health services is due to right of respect to secrecy of private life which is a basic human right. Recently, keeping the information about the privacy which has an important function for getting an effective treatment along with increasing efforts for keeping the patients'rights in health services and providing confidence in doctor/patient relationship have been a general rule. Different approaches have been developed for determining the limits of this rule. One of them suggests that secrets of the patient must be kept under every condition whereas the other suggests that professional secrets can be declared under circumstances that regulations warrant and if the community benefits are in question. This article discusses the use of various resources, compiled, ethical and legally discussed. Keywords: Ethics, Confidentiality, Disclosure, Legislation

Anahtar Kelimeler

-

HIV Pozitif Kişilerin Eşlerine Hastalığı Bildirme(me)nin Yasal ve Etik Açıdan Değerlendirilmesi

Öz

Hekime başvuran hastaların hastalıkları konusunda aydınlatılması her hekim/hasta arasında olması gereken normal bir süreçtir. Özellikle cinsel yolla bulaşan hastalıklarda, hekimin hastasını bilgilendirdikten sonra hastanın cinsel partnerini de konu hakkında bilgilendirme(me)si etik açıdan ikilemler içerir. AIDS'in cinsel temas ile bulaşması nedeniyle HIV pozitifliği, gerek toplumdan ulaşması söz konusu olsa da hastalığın bulaşmasında ilk akla gelen cinsel temas yoludur. Bu da HIV pozitif kişilerin tedaviye gitmemesine, duyulduğunda işinden atılmasına ya da eşiyle mahkemelik olup ayrılmasına neden olabilmektedir. HIV pozitif hastaya ait tıbbi bilgilerin gizlilik ve hasta mahremiyetine saygı nedeniyle hekim tarafından saklanması gerekir. Fakat bu bilgilerin saklanmasıyla birlikte HIV pozitif hastanın partneriyle korunmasız cinsel ilişkiye girmesi de başka bir kişinin zarar görmesini beraberinde getirecektir. Sağlık hizmetlerinde mahremiyet hakkı temel bir insan hakkı olan özel hayatın gizliliğine saygı hakkının gereğidir. Son zamanlarda sağlık hizmetlerinde hasta haklarının korunmasına ve hekim/hasta ilişkisinde güvenin sağlanmasına yönelik gösterilen çabaların artmasının yanı sıra hastanın etkin bir tedavi alabilmesinde önemli bir işleve sahip olan hastanın özel hayatı ile ilgili bilgilerin açıklanmaması da genel bir kural olmuştur. Sağlık hizmetlerinde bu kuralın sınırlarının belirlenmesi için farklı yaklaşımlar geliştirilmiştir. Bunlardan biri hastanın sırlarının her koşulda saklanması gerektiğini savunur. Diğeri ise hastanın sırlarının yasaların öngördüğü hallerde ve toplumun yararının söz konusu olduğu durumlarda meslek sırrı niteliğindeki bilginin açıklanabileceğini ileri sürer. Bu makalede konu çeşitli kaynaklardan yararlanılarak derlenip, etik ve yasal açıdan irdelenmiştir. Anahtar kelimeler: Etik, Gizlilik, Açıklama, Kanun

Anahtar Kelimeler

Etik, Gizlilik, Açıklama, Kanun

Kaynakça

• British Medical Association. Medical Ethics Today. First edition. UK: BMJ Publishing Group; 1993. p.36-68.
• Lo B. Resolving Ethical Dilemmas. Second edition. USA: Lippincott Williams&Wilkins; 2000. p.42-51.
• Sert G. Tıp Etiği ve Mahremiyet Hakkı. Birinci baskı. İstanbul: Babil Yayınları; 2008. p.86-168.
• Çokar M, Anıl S, Sert G, Sözen Ş, Kayar HY. AIDS, İnsan Hakları ve Yasalar. Türkiye’de AIDS Konusundaki Yasal Düzenlemeler ve Öneriler. Birinci baskı. İstanbul: Pozitif Yaşam Derneği Yayınları; 2005. p.6-129.
• Kayar HY. HIV/AIDS... Sorunlar ve Hak İhlalleri. http://www.turkhukuksitesi.com/makale_717.htm, 25.06.2010
• Kayar HY. HIV/AIDS ve Kadınlar.
• http://www.turkhukuksitesi.com/makale_719.htm, 25.06.2010
• Kuhse H. Confidentiality and the AMA’s new code of ethics: An imprudent formulation? In: Kuhse H, Singer P, eds. Bioethics An Antology. 1st ed. UK: Blackwell Publishers; 1999. p.493-496.
• Aydın E. Hekim-hasta ilişkisinin etik yönü. T Klinikleri J Med Ethics-Law-Hist 1998;6(1):8-13.
• Sert G. Hasta Hakları. Uluslararası Bildirgeler ve Tıp Etiği Açısından. Birinci baskı. İstanbul: Babil Yayınları; 2004. p.177- 205.
• Türk Tabipleri Birliği. Sağlıkla İlgili Uluslararası Belgeler. Füsun Sayek TTB Raporları/Kitapları. İkinci baskı. Ankara: TTB Yayınları; 2009. p.13-217.
• Elçioğlu Ö. Hasta hakları açısından hekimlik sırrı. T Klinikleri J Med Ethics-Law-Hist 1997;5(1):16-19.
• Beauchamp TL, Childress JF. Principles of Biomedical Ethics. Third edition. USA: Oxford University Press; 1989. p.67-365.
• British Medical Association. Rights and Responsibilities of Doctors. Second edition. UK: BMJ Publishing Group; 1992. p.36-53.
• American Medical Association. Code of Medical Ethics. First edition. USA: AMA Press; 2002. p.122-147.
• Slowther A, Kleinman I. Confidentiality. In: Singer PA, Viens AM, eds. The Cambridge Textbook of Bioethics. 1st ed. UK: Cambridge University Press; 2008. p.43-48.
• Sert G. Özel Hayatın Gizliliği Hakkının Tıp Etiği Açısından Önemi ve HIV (+) ile Yaşayanlar. Pozitif Yazılar. Pozitif Yaşam Derneği. 2007:200-228.
• Veatch RM. Case Studies in Medical Ethics. Second printing. Massachusetts: Harvard University Press; 1978. p.117.
• Siegler M. The Confidentiality of medical information. In: Beauchamp TL, Walters L, Kahn JP, Mastroianni AC, eds. Contemporary Issues In Bioethics. 7th ed. USA: Thomson Wadsworth; 2008. p.137-139.
• Siegler M. Confidentiality in medicine: A decrepit concept. In: Kuhse H, Singer P, eds. Bioethics An Antology. 1st ed. UK: Blackwell Publishers; 1999. p.490-492.
• Hasta Hakları Yönetmeliği. Resmi Gazete. 01/08/1998. sayı:23420.
• Türk Ceza Kanunu. Resmi Gazete. 12/10/2004. sayı:25611.
• Umumi Hıfzıssıhha Kanunu. Resmi Gazete. 06/05/1930. sayı:1489.
• Leblebicioğlu H. HIV/AIDS: Epidemiyoloji. Türkiye Klinikleri J Int Med Sci. 2007;3(28):7-10.
• Öztürk R. HIV enfeksiyonu: Korunma, kontrol ve aşılama. Türkiye Klinikleri J Int Med Sci. 2007;3(28):93-99.
• Kayar HY. AIDS (HIV) Bulaştıran Kocaya Ceza. http://www.turkhukuksitesi.com/showthread.php?t=3454, 25.06.2010
• Biyoloji ve Tıbbın Uygulanması Bakımından İnsan Hakları ve İnsan Haysiyetinin Korunması Sözleşmesi: İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun. Resmi Gazete. 09/12/2003. sayı:25311.
• Tıbbi Deontoloji Tüzüğü. Resmi Gazete. 19/02/1960. sayı:10436.
• Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun. Resmi Gazete. 14/04/1928. sayı:863.
• Türk Tabipleri Birliği Kanunu. Resmi Gazete. 31/01/1953. sayı:8323.