The Relation of Tuberculosis to Life Events and its Perception

Yıl 2008, Cilt: 15 Sayı: 4, 249 - 255, 01.08.2008

Demet Ünalan Mustafa Baştürk Osman Ceyhan

Öz

Objective: The aim of this study is to search the relation of TB with life events and its perception. Materials-Methods: The study was conducted on 196 cares with active TB who applied to Dispensary of counteractig TB within 1-year. As a method to gather data in this study, the method of questionnaire was used. The questionaire consisted of two parts. The first part included defining information such as age, marital status, education level, social insurance and the second part included questions about the reactions of the cases to this disease, their ideas about the disease, the stressor they experienced, and questions which aimed at determining the effects of the disease on the patients and their relations with their environment. In statistical analysis, percentage and frequency calculations were made and qui-square was used. Results: The attitude of the cases to the disease was as follows: 75.5% showed acceptance, 43.4% experienced sadness and 28.6% experienced anxiety, pessimism anger. 56.3% of the first-time cases, 62.5% of the relapsed cases, 75.0% of the cases who had an interval during treatment had more than one stressor. It was seen that TB had nagative effects on individuals causing sleep-appetite problems (57.0%) and making them more introvert (40.3%), and it also effected the patients' relations with their environment causing problems such as isolation (10.7%) and being labelled (16.3%). Conclusions: Most of the cases are seen to have accepted the disease and they regard it as a curable disease. It has been seen that the disease leads to sleep-appetite problems for more than half of the cases, it causes isolation for 10.7% and labelling in 16.3% Key words: Tuberculosis, Stressor, Life Events, Perception.

Anahtar Kelimeler

Tuberculosis, Stressor, Life Events, Perception.

Tüberkülozun Yaşam Olayları ile İlişkisi ve Hastalığın Algılanması

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı; tüberkülozun yaşam olayları ile ilişkisi ve hastalığın algılanmasını araştırmaktır. Materyal-metod: Araştırma, bir yıllık süre içerisinde, Verem Savaş Dispanseri'ne başvuran 196 aktif tüberküloz olgusu üzerinde yapılmıştır. Araştırmada veri toplama tekniği olarak anket yöntemi kullanılmıştır. Anket formu iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde yaş, medeni durum, eğitim durumu, gelir gibi tanımlayıcı bilgiler, ikinci bölümde ise olguların hastalıklarına tepkileri, hastalıkları hakkındaki düşünceleri, yaşadıkları stresörler, hastalığın kişi ve çevreyle ilişkileri üzerine etkilerini belirlemeye yönelik sorular yer almaktadır. İstatistik analizlerde frekans ve yüzde hesaplamaları yapılmış, ki-kare testi kullanılmıştır. Bulgular: Olguların hastalıklarına; %75.5'i kabullenme, %43.4'ü üzülme, %28.6'sı ise korku, karamsarlık, endişe ve öfke yaşama gibi tepkiler gösterdikleri tespit edilmiştir. Yeni olguların %56.3'ünün, relaps olgularının %62.5'inin, tedaviye ara verip dönen olguların %75.0' inin bir ya da birden fazla stresör yaşadıkları ortaya konmuştur. Tüberküloz olgularında hastalığın %57.0'ında uyku-iştah alışkanlıklarında bozulma, %40.3'ünde içine kapanma gibi kişisel olumsuz etkiler, %16.3'ünde damgalanma, %10.7'sinde toplum tarafından dışlanma, gibi çevresel olumsuz etkiler oluşturduğu tespit edilmiştir. Sonuç: Olguların önemli oranı hastalıklarını kabullenmekte ve tedavisinin mümkün olduğunu düşünmektedir. Kadınların, ev hanımlarının, eğitim düzeyi düşük olanların, boşanmış/dul olanların, 66 ve üzeri yaş grubunda olanların hastalığını kadere bağlama yaklaşımı anlamlı oranda yüksek bulunmuştur. Olguların yarıdan fazlasında hastalığın uyku-iştah alışkanlıklarında bozulmaya sebep olduğu, %16.3'ünde damgalanma, %10.7'sinde toplum tarafından dışlanma etkileri olduğu ortaya konmuştur. Anahtar kelimeler: Tüberküloz, Stresör, Yaşam Olayları, Hastalığın Algılanması

Anahtar Kelimeler

Tüberküloz, Stresör, Yaşam Olayları, Hastalığın Algılanması

Kaynakça

• Liefooghe R, Michiels N, Habib S, Moran MB, De Muynck A. Perception and social consequences of tuberculosis: a focus group study of tuberculosis patients in Sialkot, Pakistan. Soc Sci Med 1995; 41:1685-92.
• Özkurt S, Kalkan Oğuzhanoğlu N, Özdel O, Altın R, Balkanlı H, Konya T, et al. Tüberkülozlu olguların tedaviye ve sosyal yaşama uyumlarının değerlendirilmesi. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2000;48(3):213-18.
• Aydın Bektaş H, AkdemirN. Akciğer Tüberkülozu olan hastaların hastalıklarına ilişkin bilgi düzeyleri. Toraks Dergisi 2005; 6(3):235-42.
• Coşkun F, Özyardımcı N. Tüberküloz epidemiyolojisi. Akciğer Arşivi 2003;4:61-5.
• Erdem M, Taşcı N. Tüberküloz hastalarında benlik saygısı düzeylerinin belirlenmesi. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2003;51(2):171-6.
• Aslan D, Altıntaş H, Emri S, Cesuroğlu T, Kotan O, Koyuncu S, et al. Self – evaluations of tuberculosis patients about their illnesses at Ankara Atatürk Sanatorium Training and research hospital, Turkey. Respiratory Medicine 2004; 98,626-31.
• Hansel NN, Wu AW, Chang B, Diette GB. Quality of life in tuberculosis: Patient and provider perspectives. Quality of life research 13:639-652,2004.