A Research on The Relation between the Healthy Life Style Behaviors and Self-Care Levels of the Students in Health and Social Programs of Vocational Collages

Yıl 2007, Cilt: 14 Sayı: 2, 101 - 109, 01.04.2007

Demet Ünalan Vesile Şenol Ahmet Öztürk Ünal Erkorkmaz

Öz

This study has been planned to determine the self-care agency and the behaviors of healthy-life-style of the students studying at both health and social vocational collages, to study the relations between these two, and to make the affecting factors clear. The mean point of the behaviors of healthy-life-style of the students who study on medical subjects is 118.46±21.38, and the mean point for the students of the social programs is 125.34±23.95. It has been found that there is an incredible variation between total mean point of the students' self realization, exercise and nourishment levels and healthy life style behaviors scale and self-care agency levels (p<0.05). The self-care agency mean point of the students in the medical programs has been significantly different from that of the social program students (p<0.05). The average of self-care agency of female students and the average exercise point of male students are widely different from that of the opposite sex (p<0.05). It has been revealed that there are meaningful variations in the health responsibility levels among various age groups, in the total point average of nourishment level and healthy life style behaviors scale according to the place of accommodation and in self-realization, exercise, nourishment, coping with stress and the scale of healthy life style behaviors according to the general state of health (p<0.05). The self-care agency of the non-smokers is seemingly different from that of the smokers (p<0.05). There is a statistical correlation between the levels of the healthy life style behaviors and the self-care agency (p<0,001). Key words: Students at vocational collages, Healthy-Life-Style Behaviors, Self-care agencyife

Anahtar Kelimeler

Students at vocational collages, Healthy-Life-Style Behaviors, Self-care agencyife

Meslek Yüksekokullarının Sağlık ve Sosyal Programlarında Öğrenim Gören Öğrencilerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Öz-Bakım Gücü Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Kesitsel tipteki bu araştırma, sağlık ve sosyal alanlardaki meslek yüksekokullarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile öz-bakım gücü düzeylerini belirlemek, bunlar arasındaki ilişkiyi incelemek ve etkileyen faktörleri ortaya koymak amacıyla planlanmıştır. Sağlık programlarında öğrenim gören öğrencilerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği (SYBDÖ) puan ortalaması 118,46±21,38, sosyal programlardakilerin ise 125,34±23,95'dir. Öğrencilerin eğitim programlarına göre; kendini gerçekleştirme, egzersiz ve beslenme düzeyi, sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği toplam puan ortalaması ve öz-bakım gücü düzeyleri arasında anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05). Sağlık programlarında öğrenim gören öğrencilerin öz-bakım gücü puan ortalaması, sosyal programlarda öğrenim gören öğrencilerinkinden anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p<0,05). Kız öğrencilerin öz-bakım gücü puan ortalamaları, erkek öğrencilerin ise egzersiz puanı ortalaması karşı cinse kıyasla anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p<0,05). Yaş grupları ile sağlık sorumluluğu düzeyi, kaldığı yer ile egzersiz, beslenme ve SYBDÖ toplam puan ortalaması ve genel sağlık algısı ile kendini gerçekleştirme, egzersiz, beslenme, stres yönetimi ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği puan ortalamaları arasında anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0,05). Sigara içmeyenlerin öz-bakım gücü puan ortalaması halen içenlerinkinden anlamlı düzeyde yüksektir (p<0,05). Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile öz- bakım gücü düzeyleri arasında istatistiksel açıdan anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0,001). Anahtar kelimeler: Meslek yüksekokulu öğrencileri, Sağlıklı yaşam biçimi davranışları, Öz-bakım gücü

Anahtar Kelimeler

Meslek yüksekokulu öğrencileri, Sağlıklı yaşam biçimi davranışları, Öz-bakım gücü

Kaynakça

• Aykut M, Ceyhan O, Çetinkaya F ve ark. Gençlik döneminin özellikleri ve sağlık sorunları (eds: Öztürk Y, Günay O). Aile Sağlığı El Kitabı. Erciyes Üniversitesi yayınları No: 83, Kayseri,1995;115-9.
• Dirican R, Bilgen N. Gençlerin sağlık sorunları. Halk Sağlığı (Toplum Hekimliği). 1993;419-428, Uludağ Üniversitesi Basımevi.
• Bakoğlu E, Yetkin A. Hipertansiyonlu hastaların öz-bakım gücünün değerlendirilmesi. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2000;4(1):41-9.
• Kara B. Öz-Bakım tanımı ve kavramsal yönü. Sendrom, 2001;13(7):105-8.
• Erci B, Okanlı A. The relationship between suicide attempt and self-care agency. International Journal of Human Sciences, ISSN: 1303-5134. 2004;1(1).
• Parissopoulos S, Kotzabassaki S. Orem’s Theory, transactional analysis and the managements of elderly rehabilitation. ICUS NURS WEB J-ISSUE 17-January-March 2004 (Nursing. Gr). http://www.nursing.gr/index1.html
• Oran NT, San Turgay A. Hemşirelik eğitiminin öğrencilerde sağlık davranışlarını geliştirmeye etkisi. I. Ulusal Sağlığı Geliştirme ve Sağlık Eğitimi Sempozyumu (uluslar arası katılımlı), 24-26 Kasım 2004, Ankara.
• Pasinlioğlu T, Gözüm S. Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan sağlık personelinin sağlık davranışları. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 1998;2(2):60-8.
• Altun İ. Kocaeli’nde yaşayan halkın sağlıkla ilgili tutumlarına ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına ilişkin bir çalışma. Sağlık ve Toplum Dergisi 2002;12(3):41-51.
• Walker SN, Sechrist KR, Pender NJ. The health-promoting lifestyle profile: development and psychometric characteristics. Nurs Res. 1987 Mar-Apr;36(2):76-81.
• Süzek H, Çakmak O. Muğla Sağlık Yüksek Okulu Öğrencilerinin Sosyo-Demoğrafik Özelliklerinin Öz-Bakım Güçlerine Etkisinin Belirlenmesi. Uluslar arası İnsan Bilimleri Dergisi, ISSN: 1303-5134, 2004;1(1).
• Ergül A, Erol S. Lise öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. IX. Halk Sağlığı Kongresi Bildiri Kitabı, 2004, Ankara.
• Esin MN. Endüstriyel alanda çalışan işçilerin sağlık davranışlarının saptanması ve geliştirilmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). İ.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 1997, İstanbul.
• Kearney BY, Fleischer BJ. Development of an instrument to measure exercise of self- care agency. Res Nurs Health. 1979;2(1):25-34.
• Nahcıvan N. Sağlıklı gençlerde “öz-bakım gücü” ve aile ortamının etkisi, (Yayınlanmamış doktora tezi) İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.1993, İstanbul.
• Özdamar K. SPSS ile Biyoistatistik. Eylül 2003, Eskişehir.
• Özbaşaran F, Çakmakcı Çetinkaya A, Güngör N. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sağlık davranışları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2004;7(3):43-55.
• Güdücü Tüfekçi F, Arıkan D. Sağlıklı adölesanların öz-bakım gücü ile anne babalarının öz-bakım gücünün karşılaştırılması ve sosyo-demografik özelliklerle ilişkisi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2002;5(1):45-52.
• Batı H, Tezer E, Duman E, Önen E, Yılmaz C, Fadıoğlu Ç, Esen A. Üniversite öğrencilerinde sağlıklı yaşam biçimi davranışı değerlendirmesi, 8. Halk Sağlığı Günleri, 23-25 Haziran 2003, Sivas.
• Peltzer K. Health-promoting and personality among black South African students Social Behavior and Personality, 2002;30 (4):417-22.
• Walker SN,Volkan K, Sechrist KR, Pender NJ. Health- promoting life styles of older adulths: comparison with young and middle-aged adults, correlates and patterns. Adv Nurs Sci. 1988;11(1):76-90.
• Akduman S, Bolışık B, Sönmez S. Sağlıklı ergenlerin öz-bakım güçlerinin incelenmesi. Hemşirelik Forumu Dergisi Ocak- Şubat 2004;7(1):17-21.
• Ersoy AF, Arpacı F. Üniversite öğrencilerinin konut koşulları ve konutta yaşamayı tercih etme nedenlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, Bahar 2003:sayı 158.
• Erengin H.K., Dedeoğlu N. Sağlıkta eşitsizliğin gösterilmesi. Toplum ve Hekim, 1998; 13(2): 105-9.