Kariyer Psikolojik Danışmanlığına Yönelik Tutum Ölçeğinin Türkçe Formu: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 48, 0 - 0, 03.10.2017

Ayşe Büyükgöze Kavas

Öz

Bu çalışmanın amacı Rochlen, Mohr ve Hargrove (1999) tarafından geliştirilen Kariyer Psikolojik Danışmanlığına Yönelik Tutum Ölçeği’nin (KPDYTÖ) Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışmalarını yapmaktır. Çalışma kapsamında lisans öğrencilerinden oluşan birbirinden bağımsız iki farklı çalışma grubundan (N = 575, N = 466) veri toplanmıştır. Katılımcılara kişisel bilgi formu ile birlikte Kariyer Psikolojik Danışmanlığına Yönelik Tutum Ölçeği, Psikolojik Yardım Almaya Yönelik Tutum Ölçeği-R (Türküm, 2001) ve Psikolojik Yardım Alma Nedeniyle Kendini Damgalama Ölçeği uygulanmıştır. İlk çalışma grubu ile KPDYTÖ’nün iki faktörlü modeli (değer ve damgalanma) doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ile sınanmış ve uyum iyiliği indekslerinin kabul edilebilir düzeyde olduğu görülmüştür. İkinci çalışma grubu ile ölçeğe ilişkin iki faktörlü model tekrar sınanmış ve uyum iyiliği indekslerinin iyi düzeyde olduğu ve iki faktörlü yapının doğrulandığı görülmüştür. Ölçeğin ölçüt bağıntılı geçerliğinin incelenmesi amacıyla Psikolojik Yardım Almaya Yönelik Tutum Ölçeği-R ve Psikolojik Yardım Alma Nedeniyle Kendini Damgalama Ölçeği ile aralarındaki ilişkiye bakılmıştır. Alt ölçekler için iç tutarlık katsayısı ve test-tekrar test güvenirlik katsayısı hesaplanmış ve elde edilen katsayıların original çalışma bulgularıyla benzer olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, çalışma bulgularının KPDYTÖ’nin Türkçe formunun geçerli ve güvenirilir bir ölçek olduğunu destekler niteliktedir.

Anahtar Kelimeler

Kariyer psikolojik danışmanlığı, kariyer psikolojik danışmanlığına yönelik tutum, damgalanma, değer, doğrulayıcı faktör analizi

Kaynakça

• Ægisdóttir, S., Gerstein, L. H. ve Canel Çınarbaş, D. (2008). Methodological issues in cross cultural counseling research: Equivalence, bias, and translations. The Counseling Psychologist, 36, 188-219.
• Al-Darmaki, F. R. (2012). Relationships between career counseling attitudes and self-esteem and self-efficacy among Emirati university students. Journal of Career Development, 39, 143-16.
• Anderson, W. ve Niles, S. (1995). Career and personal concerns expressed by career counseling clients. Career Development Quarterly, 43, 240-245.
• Betz, N. ve Corning, A. (1993). The inseparability of “career” and “personal” counseling. Career Development Quarterly, 42, 137-142.
• Büyüköztürk, Ş. (2004). Veri analizi el kitabı (4. bs.). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Byrne, B. M. (2009). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming (2. bs.). New York: Routledge/Taylor & Francis.
• Carlton, P. A. ve Deane, F. P. (2000). Impact of attitudes and suicidal ideation on adolescents’ intentions to seek professional psychological help. Journal of Adolescence, 23, 35-45.
• Di Fabio, A. ve Bernaud, J-L. (2008). The help-seeking in career counseling. Journal of Vocational Behavior, 72, 60-66.
• Eisenberg, D., Hunt, J. ve Speer, N. (2012). Help seeking for mental health on college campuses: Review of evidence and next steps for research and practice. Harvard Review of Psychiatry, 20, 222-232.
• Fischer, E. H. ve Farina, A. (1995). Attitudes toward seeking professional psychological help: A shortened form and considerations for research. Journal of College Student Development, 36, 368-373.
• Fischer, E. H. ve Turner, J. L. (1970). Orientations to seeking professional help: Development and research utility of an attitude scale. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 35, 79-90.
• Fouad, N. A., Guillen, A., Harris-Hodge, E., Henry, C., Novakovic, A., Terry, S. ve Kantamneni, N. (2006). Need, awareness, and use of career services for college students. Journal of Career Assessment, 14(4), 407-420.
• Graef, S. T., Tokar, D. M. ve Kaut, K. P. (2010). Relations of masculinity ideology, conformity to masculine role norms, and masculine gender role conflict to men's attitudes toward and willingness to seek career counseling. Psychology of Men & Masculinity, 11, 319-333.
• Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling (2. bs.). New York: Guilford.
• Koydemir, S., Erel, O., Yumurtacı, D. ve Şahin, G. N. (2010). Psychological help-seeking attitudes and barriers to help-seeking among Turkish university students. International Journal for the Advancement of Counselling, 32, 274-289.
• Kuzgun, Y. (2000). Meslek danışmanlığı. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Lewis, J. (2001). Career and personal counseling: Comparing process and outcome. Journal of Employment Counseling, 38, 82-90.
• Ludwikowsk, W. M. A., Vogel, D. ve Armstrong, P. I. (2009). Attitudes toward career counseling: The role of public and self-stigma. Journal of Counseling Psychology, 56, 408-416.
• Nam, S. K., Chu, H. J., Lee, M. K., Lee, J. H., Kim, N. ve Lee, S. M. (2010). A meta-analysis of gender differences in attitudes toward seeking professional psychological help. Journal of American College Health, 59, 110- 116.
• Niles, S. G. ve Harris-Bowlsbey, J. (2005). Career development interventions in the 21st Century (2. bs.). New Jersey: Pearson Merrill Prentice Hall.
• Özyürek, R. (2013). Kariyer psikolojik danışmanlığı kuramları. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Rochlen, A. B. ve O’Brien, K. M. (2002). The relation of male gender role conflict and attitudes toward career counseling to interest in and preferences for different career counseling styles. Psychology of Men & Masculinity, 3, 9-21.
• Rochlen, A. B., Blazina, C. ve Raghunathan, R. (2002). Gender role conflict, attitudes toward career counseling, career decision-making, and perceptions of career counseling advertising brochures. Psychology of Men and Masculinity, 3(2), 127-137.
• Rochlen, A. B., Mohr, J. J. ve Hargrove, B. K. (1999). Development of the attitudes toward career counseling Scale. Journal of Counseling Psychology, 46, 196-206.
• Spokane, A. R. (1992). Career intervention and counseling theory for adults: Toward a consensus model. H. D. Lea ve Z. B. Beibowitz (Ed.), Adult career development içinde (s. 42-54). Alexandria, VA: National Career Development Association.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6. bs.). Boston: Pearson.
• Topkaya, N. (2011, Ekim). Psikolojik yardım alma nedeniyle kendini damgalama ölçeği'nin geçer lik ve güvenirlik çalışması. XI. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi’nde sunulan bildiri, Ege Üniversitesi, İzmir.
• Türküm, S. (1997). Psikolojik Yardım Almaya İlişkin Tutum Ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. IV Ulusal Psikolojik Danışma Kongresi' nde sunulan bildiri, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Türküm, S. (2001). Stresle başa çıkma biçimi, iyimserlik, bilişsel çarpıtma düzeyleri ve psikolojik yardım almaya ilişkin tutumlar arasındaki ilişkiler: Ege Üniversitesi öğrencileri üzerinde bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 1-16.
• Türküm, S. (2005). Who seeks help? Examining the differences in attitude of Turkish university students toward seeking psychological help by gender, gender roles, and help-seeking experiences. The Journal of Men’s Studies, 13, 389-401.
• Vogel, D. L. ve Wester, S. R. (2003). To seek help or not to seek help: The risks of self-disclosure. Journal of Counseling Psychology, 50, 351-361.
• Vogel, D. L., Wade, N. G. ve Hackler, A. H. (2007). Perceived public stigma and the willingness to seek counseling: The mediating roles of self-stigma and attitudes toward counseling. Journal of Counseling Psychology, 54, 40-50.
• Vogel, D. L., Wade, N. ve Haake, S. (2006). Measuring the self-stigma associated with seeking psychological help. Journal of Counseling Psychology, 53, 325-337.
• Yeşilyaprak, B. (2011). Mesleki rehberlik ve kariyer danışmanlığı: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.