Vasiliy Aleksandroviç Potto, Kavkazskaya voyna v otdelnıh oçerkah, epizodah, legendah i biografiyah, V 5-ti tomah

Yıl 2019, Sayı: 1, 66 - 70, 17.09.2019

Hatice Kerimov

Öz

Vasiliy Aleksandroviç Potto, Kavkazskaya voyna v otdelnıh oçerkah, epizodah, legendah i biografiyah, V 5-ti tomah

Öz

XIX. yüzyılın sonuna kadar devam eden ve günümüzde de birçok sorun ve çatışmaya neden olan Kafkas Savaşları, Rus İmparatorluğu’nun en uzun işgal hareketidir. Bu savaşlar hakkındaki eserler, askeri harekâtlar sırasında ya da hemen sonrasında ortaya çıkmış, esasen Rus ordusunun askeri yetkilileri ve memurlarına ait olmakla birlikte olaylara dair resmi görüşü yansıtmışlardır. Aynı şekilde Rus ordusu bünyesinde görev yapan ve bazı savaşların bizzat katılımcısı olan askeri tarihçiler de Kafkasya’daki harp tarihini konu alan eserler kaleme almışlardır. Bunlar arasında devrim öncesi dönemde Rus ordusunun Kafkasya’daki askeri harekâtları ile Dağıstan ve Çeçenya dağlı halklarının ulusal kurtuluş mücadelesi hakkında geniş çaplı bilgiler veren askeri tarihçi General V. A. Potto’nun eserleri dikkat çekmektedir. 1836 tarihinde Tula Guberniyası’nda dünyaya gelen Potto, Novorossiysk Dragoon alayında askeri hizmete başlamış ve 1853-1856 yılları arasında devam eden Kırım Savaşındaki Kars kuşatmasına iştirak etmiştir. Sefer sonrasında ilk defa Kafkasya’yı ziyaret eden Potto, Rus Kazakları ve dağlı halkların sözlü öyküleri, şarkıları ile tarihsel geleneklerini toplamış ve tüm bu veriler bir dizi tarihi eserin temelini oluşturmuştur. Potto’nun ilk tarihi yazıları, Dragoon ve Dragoon subayı takma ismiyle Voyennıy Sbornik isimli dergide yayınlanmıştır.1

Anahtar Kelimeler

Vasiliy A. Potto, Kafkasya, Kafkas Savaşları, A.P. Yermolov, İ.F. Paskeviç

Kaynakça

• İstoriçeskiy oçerk Kavkazskih voyn ot ih naçala do prisoyedineniya Gruzii k Rossii, Pod redaktsiyey V.A. Potto, Tiflis: Tip. kanselyarii glavnonaçalstvuyuşego grajdanskoy çastyu na Kavkaze, 1889.
• Kavkazskaya voyna v otdelnıh oçerkah, epizodah, legendah i biografiyah, V 5-ti tomah, SPB: Tip. Y. Yevdokimova i tip. Okrujnogo ştaba Kavkazskogo voyennogo okruga, 1887-1899.
• Pamyatniki vremen utverjdeniya Russkogo vladıçestva na Kavkaze, Pod redaktsiyey V.A. Potto, Tiflis: Tip. Kavkazskogo voyennogo okruga, 1906.
• Potto,V.A., Dva veka Terskogo Kazaçestvo (1577-1801), Tom 1-2, Vladikavkaz: Elektropeçatnya tipografii Terskogo oblastno pravleniya, 1912.
• Potto,V.A., “Vospaminaniya o Zakavkazskom pohode 1853 i 1854 goda”, Voyennıy Sbornik, No: 1, 1860; V.A. Potto, “Neskolko dney na Kubani (İz putevıh zapisok, vedennıh na Kavkaze v 1853-1856 godah)”, Voyennıy Sbornik, No: 5, 1861.
• Utverjdeniye Russkogo vladıçestva na Kavkaze; K stoletiyu prisoyedineniya Gruzii k Rossii. 1801-1901, Pod redaktsiyey V.A. Potto, Tiflis: Tip. Kavkazskogo voyennogo okruga i Y. İ. Libermana, 1901-1908.