YENİLİĞİN EŞİĞİNDE BİR YESEVÎ RUHU: DURALİ YILMAZ

Yıl 2024, , 71 - 90, 05.06.2024

Salih Okumuş , Latif Akkaya

https://doi.org/10.26468/trakyasobed.1406989

Öz

Durali Yılmaz, akademik çalışmalarının yanı sıra edebî alanda da eser üreten çok yönlü bir sanatçıdır. Roman, ve hikaye ağırlıklı olarak ilgilendiği türlerdir. Bütün eserlerini gelenekçi bir dairede İslamî söylem ve Türk kültürüne ait temalar kullanarak oluşturmuştur. Tüm yönleriyle varlığını ispat etmiş bir Türk romanı olmadığını söyleyen Durali Yılmaz, tarihi geleneğinin olması itibariyle bir Türk hikâyesinin varlığını kabul eder. Bu düşünce onun hikâyeciliğinde öz güven kaynağı olmuştur. İlk hikâyelerinde çağının etkisine kapılarak içine kapanık, pasif karakterlerin yer aldığı bireysel ve toplumsal hikâyeler kurgulayan Durali Yılmaz, olgunluk döneminde git gide toplumsal temalara yaklaşır. Teknik açıdan hikâyelerinde deneycidir. Bu deney tutkusu onu yeni arayışlara sürükler. 2000’li yıllardan sonra yazdığı hikâyeleri deneme, anı, sohbet gibi türlere yaklaşır. 2022 yılında yayımladığı “Köprüler Kurmak Sonsuza” adlı hikâye kitabı bu tür hikâyelerden oluşan bir seçkidir. Bu seçki, daha önce yayımlanmayan iki hikâye ile başlar. Bu iki hikâyede poetik bakımdan hikâye türü özelinde yeni bir yol arayacağını sezdiren yazar, hikâyede tasarladığı yenilik fikrini aydınlatacak şekilde eser içeriğini sıralayarak tematik bir dizilim yapar. Seçkideki tematik yoğunlaşma; durum ve olaydan düşünce üzerinde yoğunlaşır. Durali Yılmaz’ın biyografisinden hareketle, hikâye türünde yapmak istediği yeniliği tespit etmeyi amaçlayan bu araştırmada metin analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda Durali Yılmaz’ın hikâye türünde düşünce üretimini esas alan reformcu bir hikâyecilik oluşturduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Durali Yılmaz, İslamî söylem, düşünce hikâyesi, Köprüler Kurmak Sonsuza., yenilik

Etik Beyan

Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarından bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun davrandığımızı; bu çalışma kapsamında elde edilmeyen tüm veri ve bilgiler için kaynak gösterdiğimizi ve bu kaynaklara kaynakçada yer verdiğimizi; kullanılan verilerde herhangi bir değişiklik yapmadığımızı, beyan ederiz. Herhangi bir zamanda, çalışmayla ilgili yaptığımız bu beyana aykırı bir durumun saptanması durumunda, ortaya çıkacak tüm ahlaki ve hukuki sonuçlara razı olduğumuzu bildiririz.

THE SPİRİT OF YESEVÎ ON THE THRESHOLD OF İNNOVATİON: DURALİ YILMAZ

Öz

Durali Yılmaz is a versatile artist who produces literary works in addition to his academic studies. His primary focus lies in novels and stories. He has crafted all his works within a traditional framework, utilizing Islamic discourse and themes from Turkish culture. While acknowledging the absence of a comprehensive Turkish novel that asserts itself in all its facets, Durali Yılmaz recognizes the existence of a Turkish story based on its historical tradition. This perspective has served as a source of confidence in his storytelling. In his initial stories, influenced by his era, Durali Yılmaz constructed individual and societal narratives featuring introverted, passive characters. As he matured, he increasingly approached societal themes. Technically, he is an experimenter in his storytelling, driven by a passion for experimentation that leads him to new pursuits. Post-2000, his stories begin to approach genres like essays, memoirs, and conversations. His story collection titled "Köprüler Kurmak Sonsuza" (Building Bridges to Infinity), published in 2022, consists of stories exploring these genres. The collection commences with two previously unpublished stories hinting at the author's intention to explore a new poetic path within the narrative genre. He organizes the content of the work in a thematic sequence, illuminating the innovative concept he envisions for the story. The thematic concentration in this collection accentuates a shift from focusing on situation and event to contemplation. Through a text analysis method in this research, based on Durali Yılmaz's biography, the aim was to identify the innovation he intended to bring to the narrative genre. The research concludes that Durali Yılmaz has established a reformist storytelling approach in the narrative genre, centered on generating thoughtful production.

Anahtar Kelimeler

Durali Yılmaz, İslamic discourse, thought story, innovation, Building Bridges to Infinity.

Kaynakça

• Akar, M. (Direktör). (2023, Nisan 11). Prof. Dr. Durali Yılmaz ile edebiyat üzerine (104. bölüm) [Video]. İçinde Millet Kıraathanesi. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=YRZnBnfQmcs&t=2931s
• Algar. (2023, Haziran 28). Arslan Baba. Tdv İslâm ansiklopedisi. https://islamansiklopedisi.org.tr/arslan-baba
• Alhalic. (2016). Diktatör toplumun aklını tutsak eder. Alhalic.
• Ayvazoğlu, B. (1996). Yahya Kemal eve dönen adam ansiklopedik biyografi (2. baskı). Ötüken Yayınları.
• Çanakpınar, N. B. (2019). Durali Yılmaz’ın romanları üzerine bir inceleme / A research on the novels of Durali Yılmaz (601312) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi]. Yök Tez Merkezi.
• Demir, B. (2021). Modern Türk öykücülüğünde İslami söylem (1960-1990) / Islamic discourse in modern Turkish story (1960-1990) (698659) [Yayımlanmamış doktora tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi]. Yök Tez Merkezi. Demir, R. (1999). Melhameler ve bir onyedinci yüzyıl Osmanlı âlim ve edîbi Cevrî Çelebi’nin Melhame’si. İçinde E. Güler (Ed.), Osmanlı (ss. 431-441). Yeni Türkiye Yayınları.
• Emecen, F. (2023, Kasım 27). Seli̇m II. Tdv İslâm ansiklopedisi. https://islamansiklopedisi.org.tr/selim-ii
• Ertuğrul, Ö. T. (1998). Yazar, doğum sancısı çeken bir ana gibidir; kelimeleri sayfalara döker ve kurtulur. Kültür Dünyası, 19.
• Kahraman, Â. (2015). Modern Türk hikâyesi: Kavram, gelişim seyri, tematik ve karşılaştirmalı okumalar (1. baskı). Büyüyenay Yayınları.
• Kazancıgil, A. (2000). Türkiye’de modern devletin oluşumu ve Kemalizm. İçinde E. Kalaycıoğlu & A. Y. Sarıbay (Ed.), Türkiye’de politik değişim ve modernleşme (ss. 137-154). Alfa Yayınları.
• Kolay, S. (2013). Durali Yılmaz’ın öyküleri üzerine bir inceleme (328835) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi]. Yök Tez Merkezi.
• Miyasoğlu, M. (2002). Edebiyatımızda İslamî çizgiler. Kitap-lık, 53, 20-30.
• Okumuş, S., & Uğurlu, Y. S. (2012). Mehmed Çavuşoğlu’nun yegâne hikâyesi: Gürgen. 1, 98-108.
• Özkoyuncu, H. (2023, Temmuz 3). Mısır’da 250. 000 basılan Türk romanı Donuklar ve Durali̇ Yılmaz. Icn news. https://www.icn.com.tr/2022/kultur-sanat/misirda-250-000-basilan-turk-romani-donuklar-ve-durali-yilmaz-60348/
• Rıdvan, T. (2016). İnsanlığın taşlaşması. Alhayat.
• Turaboğlu, S. (Direktör). (2023, Ocak 26). Büyük Türk romanını oluşturan unsurlar nelerdir? (88. bölüm) [Video]. İçinde İki Mısra Arası. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=AkfssTJiuHM
• Ünsal, K. (2010). Nâmık Kemâl: Celâleddin Harzemşah. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 15(39), Article 39.
• Yılmaz, D. (1982). Kaynaklarımıza yönelmek. Mavera, 6(69), 19.
• Yılmaz, D. (1998). Cemiyetle hesaplaşmak yerine yapıcı ve öğretici bir roman. Kültür Dünyası, 2(9), 26-29.
• Yılmaz, D. (2006). Bir yüzü sanat, bir yüzü bilime dönük adam: Mehmed Çavuşoğlu. Osmanlı Araştırmaları, 27(27), Article 27.
• Yılmaz, D. (2022). Köprüler kurmak sonsuza (1. Baskı). Akıl Fikir Yayınları.