SÖMÜRGE SONRASI BENLİĞİ ANLATMAK: ASSIA DJEBAR’IN FANTAZYA’SI

Yıl 2018, , 447 - 458, 27.12.2018

Hülya Yıldız Bağçe

https://doi.org/10.26468/trakyasobed.446007

Öz

Bu çalışma, Cezayirli feminist yazar ve film yönetmeni Assia Djebar’ın Fantazya (1985) adlı otobiyografik/tarihsel anlatısı üzerine yapılan postkolonyal bir okumadır. Fantazya’da, Djebar farklı türden metinleri biraraya getirir: Fransa’nın Cezayir sömürgesine dair “resmi” kayıtlarını alarak, farklı katmanlardan oluşan anlatılarla yeniden yazar. Bu anlamda metin üç anlatı düzeyi içerir: Cezayir’in 1830’daki yenilgisine dair Fransız askerleri ve gazetecileri tarafından tutulan kronikler; 1950-1960 arasındaki bağımsızlık savaşına katılan Cezayirli kadınların deneyimlerini geriye dönük olarak anlattıkları sözel tarih kayıtları; ve yazarın kendisinin sömürge altındaki Cezayir’de büyüme deneyimi. Bu çok katmanlı metinde, Djebar hem Cezayirli kadınların Fransız sömürgesine karşı verdikleri bağımsızlık savaşındaki hem de ulus-devlet sürecindeki rolünü temsil etmeyi amaçlar. Ne sömürge dönemi resmi Fransız kayıtları ne de bağımsızlık sonrası ulusalcı retorik kadınların bu süreçteki rolünü hakkıyla teslim etse de, Djebar’ın kişisel anlatısı ve kadınların sözlü anlatıları, sömürgeci ve ulusçu anlatımların kontrapuanik bir şekilde okunmasına olanak sağlar. Bu makale, Fantazya’nın bir yandan sömürgeci şiddete diğer yandan da sömürge karşıtı mücadelenin kadınları sessizleştirme sürecine vurgu yaparak, hem resmi sömürgeci paradigmaları hem de bağımsızlık hareketine katılan Cezayirli kadınlara dair patriyarkal okumaları sorguladığını iddia eder.

Anahtar Kelimeler

Assia Djebar, Fantazya, postkolonyal anlatılar, ulus-devlet ve kadın, Cezayir Bağımsızlık Hareketi, Sözel Tarih

NARRATING THE DECOLONIZED SELF: ASSIA DJEBAR’S FANTASIA

Öz

This study presents a postcolonial reading of Algerian feminist writer and film director Assia Djebar’s autobiographical/historical narrative Fantasia An Algerian Cavalcade (1985). In Fantasia, Djebar juxtaposes different kinds of texts with each other: she takes the “official” records of the French colonial conquest of Algeria, which is itself a rewriting of a historical fact, and she rewrites it by complicating that narrative by layers of voices. The text includes three narrative layers: chronicles of the Algerian defeat of 1830 recorded by French soldiers and journalists; oral accounts of rural Algerian women who retrospectively narrate their participation in the independence struggle during 1950s and 1960s; and the author’s own experience growing up in colonial Algeria. In this multi-layered text, Djebar aims to represent a vignette of colonial Algeria, women’s involvement in the independence war against the French colonial power, and women’s role in the nation-building stage afterwards. While the official accounts of the French colonial occupation of Algeria and the nationalist rhetoric afterwards do not fully acknowledge the essential role of women, Djebar’s personal narrative and the oral histories of women allow the reader to make a contrapuntal reading of the colonial and nationalist histories. This study makes the argument that by emphasizing the various levels of resistance to colonial violence and silencing in anticolonial nationalist struggle, Fantasia challenges both the colonial official paradigms of the Algerian independence movement and the patriarchal understandings of the Algerian women who participated in the independence movement.

 

Anahtar Kelimeler

Assia Djebar, Fantasia, postcolonial narratives, nation-state and women, Algerian Independence Movement, Oral History

Kaynakça

• Achebe, C. (1964). “The Role of the Writer in a New Nation,” Nigerian Magazine, 81, pp. 157-60.
• Alloula, M. (1992). The Colonial Harem. Trans. Myrna Godzich and Wlad Godzich. Minneapolis: University of Minnesota Press.
• Blair, D. S. (1993). “Introduction.” Fantasia An Algerian Cavalcade. Trans. Dorothy S. Blair. Portsmouth, Nh: Heinemann.
• Cooke, M. (1993). “WO-man, Retelling the War Myth.” In M. Cooke and A. Woolacott (Eds.), Gendering War Talk (pp. 177-204). Eds. NJ: Princeton University Press.
• Djebar, A. (1992). Women of Algiers in Their Apartment. Trans. M. Jager. Charlottesville: University Press of Virginia.
• Djebar, A. (1993) Fantasia An Algerian Cavalcade. Trans. Dorothy S. Blair. Portsmouth, NH: Heinemann, . Donadey, A. (2000). “The Multilingual Strategies of Postcolonial Literature: Assia Djebar’s Algerian Palimpsest.” World Literature Today, 74.1, pp. 27-36.
• Fanon, F. (1968). The Wretched of the Earth. Trans. C. Farrington. New York: Grove Press.
• Ghaussy, S. (1994). “A Stepmother Tongue: ‘Feminine Writing’ in Assia Djebar’s Fantasia: An Algerian Cavalcade.” World Literature Today, 68.3, Summer, pp. 457-462.
• Jayawardena, K. (1986). Feminism and Nationalism in the Third World. London: Zed.
• Moghadam, V. (Ed.). (1994). Gender and National Identity: Women and Politics in Muslim Societies. London: Zed.
• Mohanty, C T, Russo, A. and Torres, L. (1991). Third World Women and the Politics of Feminism. Bloomington: Indiana University Press,.
• Thiong’o, N. (1986). Decolonising the Mind: The Politics of Language in African Literature. London: James Currey.
• Parker, A, Russo, M, Sommer, D, and Yeager, P. (Eds.). 1992. Nationalisms and Sexualities. New York and London: Routledge .
• Said, E. (1994). Orientalism. New York: Vintage Books.
• Said, E. (1994). Culture and Imperialism. New York: Vintage Books.
• Spivak, G. C. (1994).“Can the Subaltern Speak?” In P. Williams and L. Chrisman (Eds.). Colonial Discourse and Post-Colonial Theory (pp. 66- 11). New York: Columbia University Press. Yuval-Davis, N. and Anthias, F. 1989.Woman-Nation-State. London: Macmillan.