ORTAOKUL MÜDÜRLERİNE GÖRE OKUL GÜVENLİĞİNE YÖNELİK TEHDİTLER VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Yıl 2018, , 135 - 156, 27.12.2018

İsa Yıldırım , Durdağı Akan Muhammed Çiftçi

https://doi.org/10.26468/trakyasobed.502187

Cited By: 2

Öz

21. Yüzyılın ilk çeyreğinde basın ve
yayın kuruluşlarınca sıklıkla gündeme getirilen, kamuoyunu meşgul eden bir konu
olan okul güvenliği, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de araştırmacıların
dikkatini çekmektedir.  Bu konuda okul
güvenliği ile ilgili sorunlara vakıf olması beklenen okul müdürlerinin
düşünceleri ise eğitim sistemimize ilişkin politika üretici ve uygulayıcıların
izleyeceği yola ışık tutması açısından ayrı bir önem taşımaktadır. Çalışmada
ortaokul müdürleri tarafından okul güvenliğini tehdit eden etkenler, okul
güvenliğini sağlamak için alınan önlemler ve paydaşlara yapılan önerilerin
belirlenmesi amaçlanmıştır. Erzurum ili merkez ilçelerinden Yakutiye ve
Palandöken İlçelerinde görev yapmakta olan ortaokul müdürlerinden, amaçlı
örneklem yöntemlerinden maksimum çeşitlilik yöntemi kullanılarak seçilen 15
okul müdürü araştırma örneklemini oluşturmuştur. Nitel araştırma yönteminde,
temel nitel araştırma deseninde tasarlanan bu araştırmada veriler yarı
yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmış, içerik analizi yöntemi ile
çözümlenmiştir. Araştırma verilerinin çözümlenmesiyle elde edilen bulgulardan
okul güvenliğine yönelik tehditlerin yapısal ve eğitsel, okul güvenliğini
sağlamaya yönelik önlemlerin yönetsel ve eğitsel, okul güvenliğini sağlamaya yönelik
önerilerin ise işlemsel ve fiziksel olmak üzere ikişer temaya ayrılmıştır.
Yapısal tema kapsamındaki tehditler çoğunlukla okul müdürlerinin yetkisi ve
gücü dışında bulunmakta, üst yönetimin yetki alanında görülmektedir. Okul
güvenliğini tehdit eden fiziksel ve yönetsel tehditlerin, eğitsel tehditlere
göre daha kolay ve kesin sonuç alınır şekilde ortadan kaldırılabilir nitelikte
olduğu görülmüştür. Yönetsel güvenlik tehditlerinin çoğunluğunun insan, madde
kaynaklarının temini ve yönetimi ile ilişkili olduğu sonucuna varılmıştır.
Yönetsel önlemlerin çoğunlukla okul personeli ve öğrencilerin fiziksel
özgürlüğün sağlanmasına ilişkin düzenleme ve kontrol mekanizmalarını
güçlendirici özellikte olduğu, eğitsel önlemlerin ise veli, öğrenci ve öğretmen
davranışlarına yön verici önlemler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Okul
müdürlerinin ifade etmiş oldukları önerilerin tamamına yakını üst yönetimin
yetki alanına girmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Öğrenci güvenliği, Güvenli okul, Okulda şiddet

THREATS TOWARDS SCHOOL SECURITY AND SOLUTION SUGGESTIONS FOR SECONDARY SCHOOL PRINCIPALS

Öz

School security is an issue that has frequently been
brought up by the media organs and with which the public has been occupied
recently, and this issue attracts the attention of researchers in our country
as well as throughout the world. The opinions of school principals who are
expected to have a grasp of most of the problems as to school security, on the
other hand, are especially important in that they determine the way to be
followed by the policy makers and implementers related to education system. This
study aims to determine the threats jeopardizing school security, the measures
taken to ensure school security in line with this and the suggestion for the
share holders through school principals. The study sample consisted of 15
school principals working in Yakutiye and Palandöken, the central districts of
the Erzurum province, who were chosen by means of the maximum variation
sampling method, one of the purposeful sampling methods. The data in this
study, which was designed in the basic qualitative research, were collected
through semi-structured interview forms and analyzed using the content analysis
method. The findings obtained by analyzing the research data were divided into
two themes. With respect to this, the threats to school security were grouped
under two themes as structural and educational, the measures taken towards
ensuring school security as administrative and educational, and finally, the
suggestions for ensuring school security as procedural and physical. The
threats under the structural theme were mostly beyond the authority and power
of school principal sand was considered under the jurisdiction of the senior
administration. It was seen that the physical and administrative threats to
school security could be eliminated more easily and decisively than the
educational threats. Moreover, it was concluded that most of the administrative
security threats were associated with the supply of human and material sources
and their management.

Anahtar Kelimeler

Student safety, Safe school, School violence

Kaynakça

• Adkins, V. L.,Stephens, R., Cal, A., Alotaibi, M., Albahoth, W., ve Alsubaie, T. (2016).Danger K12: Are Us Schools ReallySafe?. Conference of the İntrenational Journal of Arts&Sciences, 09(01): 53-64.
• Akçay, D., ve Yıldırımlar, A. (2018). Çocukların Okul Ortamında Kaza Geçirme ve Güvenlik Tedbirlerine Yönelik Ebeveyn Davranışlarının İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 11(1).
• Balkıs, M., Duru, E., ve Buluş, M. (2005). Şiddete yönelik tutumların özyeterlik, medya, şiddete yönelik inanç, arkadaş grubu ve okula bağımlılık duygusu ile ilişkisi. Ege Eğitim Dergisi, 6(2), 81-97.
• Balyer, A. (2012). Çağdaş okul müdürlerinin değişen rolleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2).
• Cerit, Y. (2007). İlköğretim okulu müdürlerinin öğretmenlere yönelik yıldırma davranışları. (Ed.) Solak A. Okullarda şiddet ve çocuk suçluluğu. Ankara: Hegem Yayınları; s. 151-169.
• Çalık, T., Kurt,T., ve Çalık, C. (2011). Güvenli okulun oluşturulmasında okul iklimi: Kavramsal bir çözümleme. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(4), 73-84.
• Çankaya, İ. (2011). Sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları istenmeyen öğrenci davranışları ve bu davranışlarla başa çıkma yolları. TurkishStudies, 6(2), 307-316.
• Çelik, V. (2008). Sınıf yönetimi. (4. Baskı) Nobel Yayın Dağıtım. Ankara
• Çınar, İ. (2007). Okullarda Şiddet: Dağın İki Yamacını Görebilmek. Okullarda Şiddet ve Çocuk Suçluluğu (Ed.: Adem Solak), Hegem Yayınları, Ankara.
• Delice, O. E., ve Arslan, M. M. (2018) Koruyucu Güvenlik Önlemlerine Yönelik Okul Yöneticilerinin Ve Öğretmenlerin Görüşleri. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1), 57-75.
• Dinkes, R.,Cataldi, E. F., Kena, G., ve Baum, K. (2006). Indicators of School CrimeandSafety: NCES 2007-003. National Center for Education Statistics. Dinkes.
• Dönmez, B. (2001). Okul güvenliği sorunu ve okul yöneticisinin rolü. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 7(1), 63-74.
• EARGED, (2009). http://www.meb.gov.tr/earged/earged/Okul_guvenligi.pdf adresinden 31.01.2017 tarihinde elde edilmiştir.
• EBS, (2014). 19. Milli eğitim şurası gündem maddelerine ilişkin görüş ve öneriler. Memur-Sen Konfederasyonu Eğitim-Bir-Sen Eğitimciler Birliği Sendikası. Ankara. http://www.egitimbirsen.org.tr/ebs_files/files/yayinlarimiz/19MilliEgitimSurasiweb.pdf adresinden 01.02.2017 tarihinde elde edilmiştir.
• Ekici, C. E., ve Burgaz, B. (2009). İstenmeyen öğrenci davranışlarının öğretmen ve okuldan kaynaklanan nedenleri. Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22, 91-111.
• Eraslan, R., ve Aycan, S. (2008). Bir ilköğretim okulu ikinci kademe öğrencilerinde okul kazası görülme sıklığının incelenmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 2(1).
• Erkal, S.,ve Yertutan, C. (2012). Çocukların Okulda Kaza Geçirme Durumu ve Okulda Kaza Geçirmelerini Önlemeye Yönelik Ebeveyn Davranışlarının İncelenmesi. http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr/makaleler/sibelerkalcananyertutan.pdf , adresinden 31.01.2017 tarihinde elde edilmiştir.
• Gökçe, F. (2012). Öğretmen ve velilerin, öğrencilerin okulda geçirdikleri zaman, ders ve dinlenme süreleri ile tatiller ve okul dönemleri konusundaki görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 2541-2560.
• Günay, G., ve Özbilen, F. M. (2014). İlköğretim öğretmenlerinin okul nöbet görevleri üzerine bir değerlendirme. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3).
• Hoy, W. K., Miskel, C. G., ve Turan, S. (2010). Eğitim yönetimi: Teori, araştırma ve uygulama. Nobel Yayın Dağıtım.
• Işık, H. (2004). Okul güvenliği: kavramsal bir çözümleme. Milli Eğitim Dergisi, 164, 1-10.
• İksara. (2013). http://content.bahcesehir.edu.tr/public/files/files/CSG_Okul_V5.pdf (Erişim tarihi 31.01.2017)
• Köktaş, Ş. K. (2003). Sınıf yönetimi. Adana: Nobel Yayınları.
• Lindle, J. C. (2008). School safety: real or imagined fear?. Educational Policy, 22(1), 28-44.
• Maslow, A. H. (1954). Personality and motivation. Harlow, England: Longman, 1, 987.
• Memduhoğlu, H. B., Taşdan, M. (2007). Okul ve öğrenci güvenliği: Kavramsal bir çözümleme. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(34), 69-83.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Ed.). Nobel.
• Miles, M. B., ve Huberman, M. A. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook (2nd ed.).Thousand Oaks, Calif.: Sage.
• Miller, A. (2003 revised). Violence in U.S. Public Schools: 2000 School Survey on Crimeand Safety (NCES 2004-314). U.S. Department of Education. Washington, DC: National Center for Education Statistics.
• O’reilly, E. M. ve Verdugo, R. R. (1999). Safe school indicators: the data and social policy. Education and Urban Society, 31 (3), 334-348.
• Okutan, M. (2017). Disiplin problemlerinin sürekliliği. Pegem Atıf İndeksi, 2-9.
• Ozan, Z.Ç. (2008).Okul ortamını güvensiz yapan etkenlerde öğretmenin ve yöneticilerin rolü. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul
• Öğülmüş, S. (2006). Okullarda şiddet ve alınabilecek önlemler. Eğitime Bakış, 2(7), 16-24.
• Özpolat, V., ve Bayındır, N. (2007). Vaka Sorgulama Tekniği İle Okulda Fiziksel Ceza Çocuk Saldırganlığı. (Ed.) Solak A. Okullarda şiddet ve çocuk suçluluğu. Ankara: Hegem Yayınları; s. 37-54.
• Öztürk, N., Atlı, A., ve Kutlu, M. (2014). Ortaokul öğrencileri arasındaki zorbalık olaylarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı / 15- 3, s. 43-63 DOI: 10.17679/iuefd.15365258
• Öztürk, O. (2016). https://osmanozturk.com.tr/guvenli-okul-guvenli-gelecek/ adresinden 31.01.2017 tarihinde elde edilmiştir.
• Patrick, D. (2014). http://www.smma.com/ideas/designing-safer-schools sitesinden 27.01.17 tarihinde alınmıştır.
• Taş, A. (2008). Sınıf Yönetimini Etkileyen Etkenler, Etkili Sınıf Yönetimi İçinde (4. Baskı) (edt: Hüseyin Kıran), Ankara: Anı yayıncılık.
• TTK. (2017). http://ttkb.meb.gov.tr/www/haftalik-ders-cizelgeleri/kategori/7 adresinden 30.01.2017 tarihinde elde edilmiştir.
• Turhan, M.,ve Turan, M. (2012). Ortaöğretim kurumlarında güvenlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi [Educational Administration: Theory and Practice],18(1), 121-142.
• Üstün A., Yılmaz M., ve Kırbaş S.(2007). Gençleri şiddete yönelten nedenler. Solak A. (Ed.) Okullarda şiddet ve çocuk suçluluğu. Ankara: Hegem Yayınları; s. 109-30.
• Varjas K. ,Henrich C. C., ve Meyers J. (2009). Urban Middle School Students' Perceptions of Bullying, Cyberbullying, and School Safety, Journal of School Violence, 8:2, 159-176, DOI: 10.1080/15388220802074165
• Wanatt, C. L. (1996). Defining Safe Schools. Journal for a Just and Caring Education, 2(2), 121-32.
• Welsh, W. N. (2001). Effects of student and school factors on five measures of school disorder. Justice Quarterly, 18(4), 911-947.
• Welsh, W. N., Greene, J. R. ve Jenkıns, P. H. (1999). School disorder: the influence of individual, institutional, community factors. Criminology, 37(1), 73-115.
• Yılmaz, K.G. (2010). İlköğretim birinci kademe öğrencilerinin Okul güvenliğine ilişkin algılarının İncelenmesi: Sultanbeyli ilçesi örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim dalı. İstanbul
• Zorlu, Y. (2016). Medyadaki şiddet ve etkileri. Humanities Sciences, 11(1), 13-32.