DETERMINATION OF TURKISH AIRSPACE (1914-1923)

Yıl 2013, Cilt: 15 Sayı: 1, 251 - 278, 01.03.2013

Abdurrahman Bozkurt

Öz

Before World War I, the Ottoman Empire who want to take precautions
against threats from air, tried to make regulations relating to the airspace. After the
examinations, by a regulation drawn up on June 4, 1914 Ottoman air space was determined. During World War I, aircraft of the Allied forces violated Ottoman’s
airspace.
Almost all of the air forces of the Ottoman was discharged after the Mudros
Armistice. Confiscated Ottoman aircraft were destroyed. After that, Ottoman State,
had to distribute the air organization. The Allies seized control of the air space in the
occupied areas. The Grand National Assembly of Turkey (GNAT)that has been
working with the goal of full independence, is supposed to be a complete and
unconditional sovereign of the air space. Indicating the stability after Mudanya
armistice GNAT was dominated airspace as a full and unconditional by Treaty of
Lausanne.

Anahtar Kelimeler

Air law, airspace, aircraft, air operations, air force

TÜRK HAVA SAHASININ BELİRLENMESİ (1914-1923)

Öz

I. Dünya Savaşı öncesinde havadan gelebilecek tehditlere karşı bir önlem almak isteyen Osmanlı Devleti, hava sahası ile ilgili düzenlemeler yapmaya çalışmıştı. Yapılan incelemelerin ardından 4 Haziran 1914 tarihinde hazırlanan bir nizamname ile Osmanlı hava sahası tespit edildi. Ancak I. Dünya Savaşı sırasında İtilaf Devletlerine ait hava taşıtları Osmanlı hava sahasını ihlal ettiler. Mondros Mütarekesi’nden sonra Osmanlı hava kuvvetlerinin hemen hemen tamamı dağıtıldı. El konulan Osmanlı hava taşıtları imha edildi. Bundan sonra Osmanlı Devleti hava teşkilatını dağıtmak zorunda kaldı. İtilaf Devletleri işgal ettikleri bölgelerde hava sahasının kontrolünü ele geçirdiler. Tam bağımsızlık hedefi ile çalışmalarını sürdüren Büyük Millet Meclisi (BMM)’nin, Türk hava sahasına tam ve koşulsuz olarak egemen olması gerekiyordu. Mudanya Mütarekesi’nden sonra kararlığını gösteren BMM, Lozan Antlaşması ile Türk hava sahasına tam ve koşulsuz olarak hâkim oldu

Anahtar Kelimeler

Hava hukuku, hava sahası, hava taşıtları, hava harekâtı, hava kuvvetleri