3. VE 4. SINIF TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ METİNLERDE SÖZ DİZİMİ

Yıl 2017, Cilt: 19 Sayı: 1, 129 - 141, 30.06.2017

Mustafa Volkan Coşkun Zeynep Ezgi Uysal Perihan Gülce Özkaya

Öz

Ders kitabı,
programda yer alan hedeflere yönelik konuların işlendiği; öğrencilere bilgi ve
becerilerin kazandırılmasını amaçlayan temel kaynaklardan biridir. Türkçe ders
kitaplarında yer alan metinler; öğrencide estetik duygular uyandırmak,
öğrencilere ana dili sevdirmek ve dil bilinci kazandırmak, dile ait kuralları
benimsetmek ve bu kuralların kalıcı bir şekilde uygulanmasına yardımcı olmak,
bilgi ve duygu bakımından öğrenciyi geliştirmek, ait oldukları kültüre ve
değerlere karşı ilgi uyandırmak, çeşitli mesajlar vererek onları eğitmek
hususlarında büyük bir önem arz etmektedir; çünkü Türkçe derslerinde,
metinlerden hareket ederek temel dil becerileri (okuma, yazma, konuşma,
dinleme) kazandırılmaya çalışılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, iki farklı yayın evi
(Özgün Matbaa, Engin Yayıncılık) tarafından hazırlanan ve Milli Eğitim
Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulu tarafından tavsiye edilen, ilköğretim 3. ve
4. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki üç ortak temaya (Birey ve Toplum, Atatürk,
Değerlerimiz) ait metinleri, söz dizimi bakımından incelemektir. Doküman
analizi ile yapılan bu çalışmada, 3. ve 4. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki
metinlerde bulunan anlamlı birimler tespit edilmiş; elde edilen veriler nitelik
ve nicelik yönlerinden karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe ders kitabı, söz dizimi, anlam

Kaynakça

• Banguoğlu, T. (1998). Türkçenin Grameri (5. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Coşkun, M. V. (2015). Türkçenin Ses Bilgisi. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
• Geçmen, C. (Ed.) (2015). 3. Sınıf Türkçe Ders Kitabı. Ankara: Özgün.
• Ergin, M. (2007). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Basım/Yayım/Tanıtım.
• Güneş, F. (2013). Yapılandırıcı Yaklaşımla Dil Bilgisi Öğretimi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(3), 171-187.
• Nur Baban, Y. (Ed.) (2015). 4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı. Ankara: Engin.
• Karahan, L. (1995). Türkçede Söz Dizimi - Cümle Tahlilleri- (3. Baskı). Ankara: Akçağ.
• Kerimoğlu, C. (2006). Türkçe Dil Bilgisi Öğretiminde Söz Dizimi ile İlgili Kabuller Üzerine II ( Cümle Öğeleri). Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 119-129.
• Kurudayıoğlu, M. (2014). Dünyada ve Türkiye’de Dil Bilgisi Öğretiminin Temel Problemleri. Murat Özbay (Ed.), Türkçe Eğitimi Açısından Dil Bilgisi Öğretimi içinde (s. 47-70). Ankara: Pegem Akademi.
• Özcaner, G. (2015). Türkiye Türkçesinin Söz Dizimi Üzerine Bir Açıklamalı Kaynakça Denemesi. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(16), 969-982.
• Üstünova, K. (2010). Yüzey Yapı- Derin Yapı Kavramları Üzerine.
• Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(4), 697-704.