EĞİTİM BİLİMLERİ ANABİLİM DALINDA YAPILAN YÜKSEK LİSANS TEZLERİNE GENEL BİR BAKIŞ

Yıl 2017, Cilt: 19 Sayı: 1, 211 - 226, 30.06.2017

Menekşe Eskici , Semih Çayak

Öz

Bu çalışmanın amacı Trakya Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı’nda yapılmış yüksek
lisans tezlerini yöntem bakımından incelemek ve elde edilen bulgular
doğrultusunda öneriler geliştirmektir. Doküman analizine dayalı nitel bir
çalışma olan araştırmanın verilerini Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı’nda yazılmış 41 yüksek lisans tezi
oluşturmaktadır. Araştırmada tezler üzerinde şu sorular incelenmiştir: Tezlerin
yıllara göre dağılımları nasıldır, tezlerde hangi araştırma yöntemleri
kullanılmıştır, tezlerde hangi araştırma modelleri/desenleri kullanılmıştır,
tezlerde hangi örneklem/çalışma grubu ile çalışılmıştır, tezlerde hangi veri
toplama araçları kullanılmıştır ve tezlerin bilim dallarına göre dağılımları
nasıldır? Yapılan incelemeler neticesinde ulaşılan bulgular şunlardır: Trakya
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı’nda
tezler 2001-2015 yıllarında yapılmıştır, tezlerde en çok nicel araştırma
yöntemi ve tarama modeli kullanılmıştır. Veriler en çok öğretmenlerden elde
edilmiştir, veri toplama aracı olarak en çok ölçek kullanılmıştır ve en fazla
tez eğitim, yönetimi, teftişi, planlaması ve ekonomisi bilim dalında
yapılmıştır. Elde edilen bu bulgular doğrultusunda da bir takım öneriler
geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Analizi, Lisansüstü Eğitim, Eğitim Bilimler

Kaynakça

• Ahmed, J. U. (2010). Documentary research method: new dimensions.Industrial Journal of Management ve Social Sciences, 4(1), 1-14.
• Akbulut H. İ, Şahin Ç, Çepni S. (2013). Doktora tez sürecinde karşılaşılan problemlerin belirlenmesi: eğitim fakültesi örneği. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 50-69
• Altın, N. (2004). Eğitim programları ve öğretim alanında yapılan yüksek lisans tezlerinin analizi(Ankara, Gazi ve Hacettepe Üniversitesi). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Altıparmak, M. ve Nakiboğlu, M. (2005). Fen bilimleri eğitimi lisansüstü tez çalışmalarında uygulanan nitel ve nicel yöntemler.Buca Eğitim Fakültesi Dergisi Özel Sayısı, 17,355-358.
• Astin, A. W. (1984). Student involvement: a developmental theory for higher education. Journal of college student personnel, 25(4), 297-308.
• Atkins, M., Brown, G. A., & Brown, G. (2002). Effective teaching in higher education. Londan: Routledge.
• Arık, R. S.ve Türkmen, M. (2009). Eğitim bilimleri alanında yayımlanan bilimsel dergilerde yer alan makalelerin incelenmesi. I. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi.
• Aydın, A.ve Uysal, Ş. (2011). Türkiye’de ve yurt dışında eğitim yönetimi alanında yapılan doktora tezlerinin konu, yöntem ve sonuçlar açısından değerlendirilmesi. Eurasian Journal of Educational Research, 42, 1-14.
• Balcı, A., ve Apaydın, Ç. (2009). Türkiye’de eğitim yönetimi araştırmalarının durumu: kuram ve uygulamada eğitim yönetimi dergisi örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(3), 325-344.
• Bailey, K.(1994).Methods of social research, Fourth Edition, New York: The FreePress.
• Bergan, S. (2003). Student participation in higher education governance. http://www.coe.int/t/dg4/highereducation/Governance/SB_student_participation_FR.pdf
• Bozan, M. (2012). Lisansüstü eğitimde nitelik arayışları. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4(2).
• Biggs, J. B.& Tang, C. (2011). Teaching for quality learning at university: What the student does. McGraw-Hill Education (UK): Open University Press.
• Chen, W. ve Hirschheim, R. (2004). A paradigmatic and methodological examination of information systems research from 1991 to 2001. Information systems journal, 14(3), 197-235.
• Cortese, A. D. (2003). The critical role of higher education in creating a sustainable future. Planning for Higher Education, 31(3), 15-22.
• Doğru, M., Gençosman, T., Ataalkın, A. N.ve Şeker, F. (2012). Fen bilimleri eğitiminde çalışılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin analizi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(1),49-64.
• Erdem, A. R. (2005). Üniversitenin var oluş nedeni (üniversitenin misyonu). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(17), 75-86.
• Erdem, D. (2011). Türkiye’de 2005–2006 yılları arasında yayımlanan eğitim bilimleri dergilerindeki makalelerin bazı özellikler açısından incelenmesi: betimsel bir analiz.Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 2(1), 140-147.
• Erdoğan, M., Marcinkowski, T.ve Ok, A. (2009). Content analysis of selected features of k‐8 environmental education research studies in turkey, 1997–2007. Environmental Education Research, 15(5).525-548.
• Eskici, M., & Aktaş, R. (2014). Üniversiteöğrencilerinin öğrenci kulüplerine yönelik görüşleri. E-AJI (Asian Journal of Instruction), 2(1 (ÖZEL)). e-ISSN, 2148, 2659.
• Farhoomand, A. F.ve Drury, D. H. (1999). A historiographical examination of information systems. Communications of the Association for Information Systems, 1, 1–27.
• Fazlıoğulları, O. ve Kurul, N. (2012). Türkiyedeki eğitim bilimleri doktora tezlerinin özellikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 43-75.
• Gopal, A. (2011). Internationalization of higher education: preparing faculty to teach cross-culturally. International Journal of Teaching and Learning in Higher Education, 23(3), 373-381.
• Gömleksiz, M., N. ve Bozpolat, E. (2013). Eğitim programları ve öğretim alanındaki lisansüstü tezlerin değerlendirilmesi. International Journal of Social Science, 6(7), 457-472.
• Guo, Z.ve Sheffield, J. (2008). A paradigmatic and methodological examination of knowledge management research: 2000 to 2004. Decision Support Systems,44(3), 673-688.
• Gürüz, K. (2003). Dünyada ve Türkiye’de yükseköğretim (tarihçe ve bugünkü sevk ve idare sistemleri) Ankara: ÖSYM. Hrastinski, S.ve Keller, C. (2007). An examination of research approaches that underlie research on educational technology: a review from 2000 to 2004.Journal of Educational Computing Research, 36(2), 175-190.
• Hsu, T. C. (2005). Research methods and data analysis procedures used by educational researchers. International Journal of Research ve Method in Education, 28(2), 109-133.
• Karadağ, E. (2009). Eğitim bilimleri alanında yapılmış doktora tezlerinin tematik açıdan incelemesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3).
• Karadağ, E. (2010). Eğitim bilimleri doktora tezlerinde kullanılan araştırma modelleri: nitelik düzeyleri ve analitik hata tipleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(1), 49-71.
• Karadağ, R. (2014). Okuma ilgisi, tutumları ve alışkanlığı konusunda yapılmış çalışmaların lisansüstü tezlere dayalı analizi: YÖK ve Proquest veri tabanları örneklemi. Pamukale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 1-17.
• Karaman, S., ve Bakırcı, F. (2010). Türkiye’de lisansüstü eğitim: sorunlar ve çözüm önerileri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 94-114.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi (21. Basım). Ankara:Nobel Yayın Dağıtım.
• Karakütük, K. (1989). Türkiye’de lisansüstü eğitim, sorunları ve çözüm önerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. Cilt:22, Sayı:1, s. 505-528.
• Kaya, S. (2014). Eğitim programları ve öğretimi anabilim dalı lisansüstü eğitimin değerlendirilmesi. International Journal of Human Sciences,11(2), 802-826.
• Kurnaz, M. A., & Alev, N. (2009). İlköğretim ve ortaöğretim lisansüstü öğrencilerinin ders seçimi yaklaşımları ve ilgili sorunları. Türk Fen Eğitim Dergisi, 6(3), 38-52.
• Küçükoğlu, Ave Ozan, C. (2013). Sınıf öğretmenliği alanındaki lisansüstü tezlere yönelik bir içerik analizi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi,4(12), 27-47.
• Kyllonen, P. C. (2012). The ımportance of higher education and the role of noncognitive attributes in college success. Pensamiento Educativo. Revista de Investigación Educacional Latinoamericana 2012, 49(2), 84-100.
• Mogalakwe, M. (2006). The use of documentary research methods in social research, African Sociological Rewiev, 10(1).
• Nelson, J. K.ve Coorough, C. (1994). Content analysis of the PhD versus EdD dissertation. The Journal of Experimental Education, 62(2), 158-168.
• Orlikowski, W.ve Baroudi, J. J. (1991). Studying information technology in organizations: research approaches and assumptions. Information Systems Research, 2, 1–28.
• Ortaş, İ. (2004). Öğretim üyesi ya da bilim insanı kimdir? Pivolka, 3 (12), 11-16.
• Ozan, C.ve Köse, E. (2014). Eğitim programları ve öğretim alanındaki araştırma eğilimleri. Sakarya University Journal of Education, 4(1), 116-136.
• Özdem, G.ve Sarı, E. (2008). Yükseköğretimde yeni bakış açılarıyla birlikte yeni kurulan üniversitelerden beklenen işlevler (Giresun Üniversitesi örneği).Üniversite ve Toplum, 8(1), 1-15.
• Saracaloğlu, A. S.ve Dursun, F. (2010). Türkiye’de eğitim programları ve öğretim alanındaki lisansüstü tezlerinin incelenmesi. 1. Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, Balıkesir Üniversitesi, Ayvalık.
• Sayan, Y. & Aksu, H. (2005). Akademik personel olmadan lisansüstü eğitim yapan bireylerin karşılaştıkları sorunlar üzerine nitel bir çalışma: Dokuz Eylül Üniversitesi-Balıkesir Üniversitesi durum belirlemesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 59-66.
• Scott, J., 1990, A matter of record, documentary sources in social research, Cambridge: Polity Press.
• Sert, G., Kurtoğlu, M., Akıncı, A. ve Seferoğlu, S. S. (2012, Şubat). Öğretmenlerin teknoloji kullanma durumlarını inceleyen araştırmalara bir bakış: Bir içerik analizi çalışması. Akademik BilişimKonferansı, Uşak Üniversitesi.
• Silverman, D. 1993. Interpreting qualitative data. Methods for analyzing talk, text and ınteraction. London: Sage.
• Sönmez, V., & Alacapınar, F. G. (2011). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara:Anı Yayıncılık.
• Şahin, D., Calp, Ş., Bulut, P.ve Kuşdemir, Y. (2013). Sınıf öğretmenliği eğitimi bilim dalında yapılmış lisansüstü tezlerin çeşitli kriterlere göre incelenmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 5(3), 187-205.
• Şahin, İ., Zoraloğlu, Y. R. ve Şahin Fırat, N. (2011). Üniversite öğrencilerinin yaşam amaçları, eğitsel hedefleri, üniversite öğreniminden beklentileri ve memnuniyet durumları.Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi [Educational Administration: Theory and Practice], 17(3), 429-452
• Tatık, R. Ş. ve Doğan, S. (2014). Marmara üniversitesi eğitim yönetimi ve denetimi alanındaki yüksek lisans tezlerinin incelenmesi, The Journal of Academic Social Science Studies, 25-I, 399-400
• Tavşancıl, E., Çokluk, Ö., Çıtak, G. G., Kezer, F., Yıldırım, Ö. Y., Bilican, S., Büyükturan, E.B., Şekercioğlu, G., Yalçın, N. Erdem, D. ve Özmen, D.T. (2010). Eğitim bilimleri enstitülerinde tamamlanmış lisansüstü tezlerin incelenmesi (2000–2008). Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Kesin Raporu.
• Tsai, C. C.ve Lydia Wen, M. (2005). Research And Trends In Science Education From 1998 To 2002: A Content Analysis Of Publication In Selected Journals. International Journal Of Science Education, 27(1), 3-14.
• Yıldız, A. (2004). Türkiye’deki Yetişkin Eğitimi Araştırmalarına Toplu Bakış. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(1), 78-97.
• Yıldız, S. (2014). Üniversiteler ne vaat ediyor? Türkiye'deki üniversitelerin basın ilanları üzerine bir içerik analizi. Anadolu University Journal of Social Sciences, 14(2).
• Yıldırım, A.ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.