SUGGESTIONS FOR THE TERMINOLOGICAL UNITY IN TURKISH LANGUAGE IN TRANSPORTATION REGULATIONS

Yıl 2017, Cilt: 19 Sayı: 2, 319 - 340, 27.12.2017

Hakan Emanet

Öz

During the recent
years, logistics has been accepted as a discipline in Turkey and the rest of
the World. Like other disciplines, logistics has problems about terminology
during its development. A terminological unity is also needed for
transportation which is a large part of logistics applications and logistics
education. International carriage of goods is conducted under different
transportation modes and international regulations. Even though the expressions
in these regulations are similar, they use different expressions for basic
terms. In national regulations, carelessness in both translation and
preparation of the regulations increased the difference in expressions.
Differences in applications during practice further increases the confusion in
expressions.In this study, the expressions for five terms have been
investigated and the suggestions for these terms are proposed. The terms
investigated are; the parties to the contract of carriage, beneficiary of the
contract of carriage, carried physical object and consignment note.

Anahtar Kelimeler

Logistics, International Transportation, Contract of Carriage, Bill of Lading, Consignment Note

TAŞIMACILIK DÜZENLEMELERİNDE TÜRKÇE TERMİNOLOJİ BİRLİĞİ İÇİN ÖNERİLER

Öz

Lojistik, bütün dünyada ve Türkiye’de son yıllarda
bir disiplin olarak kabul edilmeye başlanmıştır. Bütün disiplinlerin gelişimi
aşamasında olduğu gibi lojistiğin de gelişim aşamasında terminoloji açısından
sorunları vardır. Lojistik uygulamaları ve eğimin-de önemli bir paya sahip olan
taşımacılık için de terminoloji birliğine ihtiyaç duyulmak-tadır. Uluslararası
eşya taşımacılığı, farklı taşımacılık türleri ile farklı uluslararası
düzenlemeler kapsamında gerçekleştirilmektedir. Bu düzenlemelerdeki ifadeler
genel olarak benzerlik gösterse de bazı temel kavramlar için farklı ifadeler
kullanılmaktadır. Ulusal düzenlemelerde ise gerek çeviri esnasındaki gerekse
düzenlemelerin hazırlanmasındaki özensizlik kavram farklılığını arttırmıştır.
Buna bir de uygulamadaki kullanım farklılıkları eklenince kavram karmaşası daha
da artmaktadır. Bu çalışmada, taşıma sözleşmesi ile ilgili beş kav-ramın uluslararası
ve ulusal temel düzenlemelerdeki ifadeleri incelenmiş ve bu kavramlar için
öneriler sunulmuştur. İncelenen kavramlar; taşıma sözleşmesinin tarafları,
lehine taşıma sözleşmesi yapılan kişi, taşınan maddi varlık ve taşıma
senedidir.  

Anahtar Kelimeler

Lojistik, Uluslararası Taşımacılık, Taşıma Sözleşmesi, Koniş-mento, Taşıma Senedi

Kaynakça

• Baş, Nurhan (2011). “Gümrük Alanında Çeviriye Yönelik Terminoloji Çalışmasında Karşılaşılan Sorunlar”. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 28, Sayı 2, 41-60.
• Canpolat, Ayşe Gül (2009). Hava Taşıma Sözleşmesinde Taşıyıcının Sorumluluğu. Ankara: Turhan Kitabevi. Cumalıoğlu, Emre (2011). Kırkambar Sözleşmesi. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Çağa, Tahir (1995). Deniz Ticareti Hukuku II, 5. Baskı. İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Çelikbaş, Nil Merve (2012). “Navlun Sözleşmesi ile Konişmento Arasındaki İlişki”. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Cilt 1, S: 8, 187-218.
• Çetinkaya, Ali (2005). “Türk Vergi Hukuku Açısından Navlun Sözleşmelerinin Değerlendirilmesi”. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 54, Sayı 1, 73-90.
• Gürlek, Mehmet ve Şen, Mesut (2014). “Türk Dili Çalışmalarında Terim Sorunu: Bir Durum Çalışması”. The Journal of Academic Social Science Studies, Number: 29 , p. 189-200, Autumn III.
• Kaner, İnci Deniz (2009). Deniz Ticareti Hukuku II, İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Kaya, Arslan (1998). “Taşıyıcının Kara Yolu İle Eşya Taşımasına İlişkin Uluslararası Sözleşme’de (CMR) Öngörülen Sorumluluğunun Esasları II”. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt 56, Sayı 1-4.
• Kender, Rayegan ve Çetingil, Ergun (1998). Deniz Ticareti Hukuku, 6. Baskı. İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Kula Değirmenci, Nil (2013). “Konişmentonun Hukuki İlişkiyi Belirleme İşlevinin İki Boyutu ve Bu İşlevin Özellikle Fob Satışlar Açısından Değerlendirilmesi”. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24: 143-165.
• Küçük, Orhan (2011). Lojistik İlkeleri ve Yönetimi, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Marina, Valerija, Marin, Igor and Snuviškienė,Genovaitė (2009). “The Comparative Analysis of English and Lithuanian Transport Terms and Some Methods of Developing Effective Science Writing Strategies by Non-Native Speakers Of English”. Transport, 24 (3): 218–224.
• Özdemir, Turkay (2005). Eşya Taşımalarına İlişkin Uluslararası Konvansiyonlar Bakımından Taşıyıcının Zıya ve/veya Hasar Sorumluluğu. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Pritchard, Boris (2013). “The English Element in the Development of Croatian Maritime Terminology”. Scientific Journal of Maritime Research, 27/1: 247-259.
• Sein, Karin ve Triin, Uusen-Nacke (2010). “Contracts of Carriage: Legislation and Case Law in Estonia”. Review of Central and East European Law, 35: 341-368.
• Seven, Vural. “Taşıma Hukuku”. http://www.taa.gov.tr/dosya/belge/ttkguncelsunumlari/vuralseven/yr-doc-vural-seven-tasima-hukuku.pdf. (Erişim Tarihi: 28.02.2013).
• Sevgi, Orhan ve Tecimen H. Barış (2008). “Ormancılık Bilimleri'nde Terim Çalışmaları”. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri B, 58(1): 1-8.
• Terzi, Nuray ve Bölükbaş, Özlem (2016). “Türkiye’de Lojistik Sektörü ve Lojistik Köyler” Global Business Research Congress (GBRC), Mayıs 26-27, 2016, İstanbul, 206-228.
• Tüzüner, Özlem (2012). “Karayoluyla Eşya Taşıma Sözleşmesinin Hukukî Niteliği ve İş Görme Amacı Güden Sözleşmelerle İlişkisi”. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, C.101, 167-196.
• Uysal, Hülya (2013). “İlk Dönem Türkçeleştirme Çalışmalarında (1932-1950) Öyküntü Yöntemi (Calque) ve Örnekleri”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, Cilt 20, Sayı 2, 111-134.
• Ülgen, Hüseyin (1988). Uluslararası Taşımacılık ve Hukuki Sorunları, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası, Yayın No: 1988-27 Yeşilova, Ecehan (2005). “CMR-Taşıma Senedinin İspat Kuvveti”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7(1): 237-273.
• Yetiş Şamlı, Kübra (2008). Uluslararası Kara, Hava ve Deniz Yoluyla Eşya Taşımalarında Taşıyıcının/Taşıyanın Sınırlı Sorumluluktan Yararlanma Hakkının Kaybı, İstanbul: On İki Levha Yay.
• Yumru, Dilek (2010). “Terim Üret(me)me Sorunu”, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:03, No:39: 10-19.
• http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.13108&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=taşıma (Erişim Tarihi: 01.06.2016).
• http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/0.1.2.pdf (Erişim Tarihi: 11.06.2016).
• http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2920.pdf (Erişim Tarihi: 14.06.2016).
• http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4925.pdf (Erişim Tarihi: 12.05.2016).
• http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/10/20101001-1-1.pdf (Erişim Tarihi: 02.04.2016).
• http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/22161.pdf&main=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/22161.pdf (Erişim Tarihi: 26.03.2016).
• http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/8937.pdf&main=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/8937.pdf (Erişim Tarihi: 13.05.2016).
• http://www.unece.org/fileadmin/DAM/trans/conventn/cmr_e.pdf (Erişim Tarihi: 01.06.2016).