CUMHURİYET DÖNEMİ BALKAN GÖÇLERİNİN SOSYAL POLİTİKA AÇISINDAN ETKİLERİ

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 2, 423 - 445, 27.12.2018

Mustafa Hatipler

https://doi.org/10.26468/trakyasobed.428682

Cited By: 3

Öz

Göç ve sosyal politika birbirinden ayrılmayan ve birbirini tamamlayan iki önemli olgu olarak insanlık kadar eski bir tarihe dayanmaktadır. Göçün başladığı yerde ve sonlandığı yerde boyutları farklı olsa da mutlaka sosyal politikayla ilgili bir şeyler vardır. Bu yerlerin ilkinde, sosyal politikanın büyük eksikliği göçün oluşmasını ve ivedileşmesini sağlarken, ikicisinde de sosyal politikanın varlığı uyum ve yerleşmeyi çabuklaştırmaktadır. Bunda, göçün; sosyo-politik, sosyo-ekonomik, sosyo-psikolojik ve sosyo-kültürel faktörlerle iç içe olması etkindir. Tarih içinde, genel olarak, daha rahat ve daha huzurlu bir yaşam amacıyla yapılan göçler söz konusuyken, Balkanlardan Türkiye’ye yapılan göçlerde bunlara, ekonomik, siyasî, askerî ve dinî unsurları da ilave etmek gerekmektedir. Bu durum aslında, Cumhuriyet öncesi Osmanlı döneminde Balkanlardan yapılan göçler için geçerli olduğu kadar Cumhuriyet döneminde Balkanlardan ülkemize yapılan göçler için de geçerlidir. Bu noktada, Cumhuriyet öncesinde Osmanlı döneminde Balkanlardan ülkemize yapılan göçlerin nedenlerinin, Cumhuriyet döneminde Balkanlardan ülkemize yapılan göçlerin tetikleyicisi, hazırlayıcısı, hızlandırıcısı olduğunu söylemek mümkündür.  Cumhuriyet döneminde Balkanlardan ülkemize yapılan göçlerin hangi sebeple yapılmış olursa olsun, büyük insan ziyanlıklarına neden olduğu malumdur. Bu göçlerin nedenleri ve sonuçları ülkemizin insan profilinin, özellikle Balkanlardan göç etmiş olan insan profilinin geçmişi ve yaşadıklarının anlaşılması bakımından önemlidir. Geniş anlamda sosyal politikanın iştigal alanı ve gayretleri bu ziyanlığı azaltmak ve göç eden insanların yüreğindeki travmaları ortadan kaldırmaktır. Sosyal politika sadece göç edenler için değil, terk edilen yerde kalanlar için de,  göç edilen yerde birlikte olunacak olunanlar için de elzemdir. 

Anahtar Kelimeler

Göç, Ekonomi, Sosyal Politika

THE EFFECTS OF BALKAN MIGRATION IN THE REPUBLICAN PERIOD IN TERMS OF SOCIAL POLICY

Öz

Migration and social policy rely on a history as old as humanity as two important phenomena that do not separate from each other and complement each other.Although the size of the place where migration begins and ends is different, there is absolutely something about social policy.In the first of these places, while the great deficiency of social policy makes it possible for immigration to occur and to accelerate, in the second one also, the existence of social policy facilitates adaptation and settlement.In this,it is affective that immigration is intertwined with socio-political, socio-economic, socio-psychological and socio-cultural factors. Whereas, in the history, generally, migrations on the purpose of more comfortable and more peaceful life was a matter; in the migrations, which were from the Balkans to Turkey, economic, political, military and religious factors also should be added to these matters.This situation is,in fact, valid for migrations from the Balkans during the Republican period to our country as much as for migrations from the Balkans during the pre-Republican Ottoman period.At this point, it is possible to say that the reasons for the migration from the Balkans to our country during the pre-Republican Ottoman period were; the trigger, the preparator and the accelerator of the migrations made from the Balkans to our country during the Republican period. Whatever the reason for the migration from the Balkans to our country during the Republican era, it is known that it caused to great detriments of humanity.The causes and consequences of these migrations are important for understanding  with regards to the history and the experienced of the human profile of our country, especially the human profile that has emigrated from the Balkans.In a broad sense, the social politicy's field of activities and efforts are; to reduce this detriment and to remove trauma, in the heart of migrants.Social policy is not only essential for immigrants, but also for those who left in the abandoned place, and those who are to be together in the migrated place.

Anahtar Kelimeler

Migration, Economy, Social Policy

Kaynakça

• Ağanoğlu, H. Y. (2001). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Balkanlar’ın Makûs Talihi: Göç, İstanbul, Kum Saati Yayınları.
• Akgür, Z.G. (1997). Türkiye’de Kırsal Kesimden Kente Göç ve Bölgeler Arası Dengesizlik (1970-1993), Ankara, T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Akşit,B.T. (1998). “Göç Araştırmalarında Hızlı Değerlendirme Metodolojisi,” Konferans: Türkiye’de İçgöç; 6-8 Haziran 1997, İstanbul, Tarih Vakfı Yayınları.
• Altan, Ö.Z. (2004). Sosyal Politika Dersleri, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Yayınları, No: 1592.
• Andrews, P.A. (1989). Ethnic Groups in the Republic of Turkey, Wiesbaden: Dr.Ludwig Reichert Verlag.
• Andriç, İ. (2014). Drina Köprüsü (Çevirmenler: Hasan Ali Ediz ve Nuriye Müstakimoğlu), 17. Baskı, İstanbul, İletişim Yayınları.
• Arı, K., (2014). “XIX. Yüzyıldan XX. Yüzyıla Uzanan Süreçte Balkanlardan Türkiye'ye Yönelik Göçlerin Nitelik ve Boyutlarını Belirleyen Temel Etkenler”, 14. Askerî Tarih Kongresi (3-7 Aralık 2012, İstanbul) Bildirileri I., Ankara, Genelkurmay Personel Başkanlığı, ATASE Daire Başkanlığı Yayınları.
• Aykaç,M., (2002). “Avrupa Birliği Sosyal Politikası: Muğlak Geçmiş ve Tartışmalı Gelecek,” Tüm Yönleriyle Türkiye-AB İlişkileri (Ed. Mustafa Aykaç ve Zeki Parlak), İstanbul, Elif Kitabevi Yayınları.
• Bakırcı, Ç.M., (2016). ”Dünya'daki Yoksulluk Verilerini Okumak: Veri Biliminde Hatalı Algı Yaratımı”, evrimagaci.org. Erişim Tarihi:10.05.2017
• Başel,H. (2003). “Sosyal Politika Açısından İç Göçler: Sivas’tan İstanbul’a Göç Örneği,” (Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, S.B.E.), İstanbul.
• Bozkurt, G.S. (2010). “Tito Sonrası Dönemde Eski Yugoslavya Bölgesindeki Türkler ve Müslümanlar”, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi / Journal of Turkish World Studies, X/2.
• Çavuşoğlu, H. (2007). “Yugoslavya-Makedonya” Topraklarından Türkiye’ye Göçler ve Nedenleri “Dindaşlar”dan “Soydaşlar”a “İslam Ümmeti”nden “Türk Milleti”ne”, bilig, S. 41.
• Dışişleri Bakanlığı. (1969). Dış Türkler (Belgeler), Ankara: T.C. Dışişleri Bakanlığı AZEM Dairesi.
• Doğanay, F. (1996). “Türkiye’ye Göçmen Olarak Gelenlerin Yerleşimi”, Ankara, DPT.YBM 1997, ftp://ftp.dpt.gov.tr/pub/ekutup96.
• Erdut,Z. (2004). “Günümüzde Sosyal Politikanın Açılımları,” I. Ulusal Sosyal Politika Kongresi, Ankara, DİSK Yayınları.
• Eren, A.C. (1966). Türkiye'de Göç ve Göçmen Meseleleri; Tanzimat Devri İlk Kurulan Göçmen Komisyonu, Çıkarılan Tüzükler, İstanbul.
• Ersöz, H.Y. (2004). Sosyal Politika Perspektifinden Yerel Yönetimler: İngiltere, İsveç ve Türkiye Örneği, İstanbul, Filiz Kitabevi.
• Geray, C. (1962). Türkiye’den ve Türkiye’ye Göçler (1923-1961), Türk İktisadî Gelişmesi Araştırma Projesi, Ankara, SBF Maliye Enst.
• Güven, S. (2001). Sosyal Politikanın Temelleri, 3. Bs., Bursa, Ezgi Kitabevi.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. (2006). Türkiye Göç ve Yerinden Olmuş Nüfus Araştırması, Ankara, Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Hall, A.L. (2004). Social Policy for Development, London, Sage Publication.
• Hatipler, M. (2003) Selanik’ten Edirne’ye İnsan Ziyanlığı, İstanbul, Asos Yayınları.
• Hoşgör, Ş. (1998). “Türkiye’de Kantitatif Yöntemlerle Dolaylı Göç Tahminleri, Sorunları ve Yaklaşımlar,” Konferans: Türkiye’de İçgöç; 6-8 Haziran 1997, İstanbul, Tarih Vakfı Yayınları.
• Hüseyin Raci Efendi. (2016). Zağra Müftüsünün Hatıraları (Çevirmen: M. Ertuğrul Düzdağ), İstanbul, İz yayıncılık.
• İBB APK Daire Başkanlığı Araştırma Müdürlüğü. (2004). İstanbul’u Bekleyen Sosyal Risklerin Araştırılması-2: İstanbul’a Muhtemel Göç Dalgaları, İstanbul, İBB APK Daire Başkanlığı, Gökçe Ofset.
• İçduygu, A. ve Sirkeci, İ. (1999). “Cumhuriyet Dönemi Türkiye’sinde Göç Hareketleri,” 75. Yılda Köylerden Şehirlere, İstanbul, Tarih Vakfı Yayınları.
• İçduygu, A. ve Ünalan, T. (1998). “Türkiye’de İçgöç: Sorunsal Alanları ve Araştırma Yöntemleri,” Konferans: Türkiye’de İçgöç; 6-8 Haziran 1997, İstanbul, Tarih Vakfı Yayınları.
• İpek, N. (1996). “Göçmen Köylerine Dair”, Tarih ve Toplum, Haziran 1996, C 25, S. 150 İzveren, A. (1968). Sosyal Politika ve Sosyal Sigortalar, Ankara, Sevinç Matbaası.
• Kalça, A. (1999). “Sanayileşme Temeline Dayanmayan Şehirleşme ve Kayıdtışı İstihdam,” Kent Yönetimi ve Çevre Politikaları (Sempozyum) ( Ed. İzzet Öztürk v.d.), İstanbul, İstaç Yayınları.
• Karpat, K. (2003). Osmanlı Nüfusu (1830–1914) Demografik ve Sosyal Özellikleri (Çev. Bahar Tırnakçı), İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Kemaloğlu İnginar, A. (2012). Bulgaristan’dan Türk Göçü (1985-1989), Ankara, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Kennett, P. (2001). Comparative Social Policy; Theory and Research, Philadelphia, Open University Press.
• “Kitlesel akınlar” http://www.goc.gov.tr/icerik3/kitlesel-akinlar_409_558_559 Erişim Tarihi:10.04.2018
• Kocaman, T ve Beyazıt, S. (1993). Türkiye’de İçgöçler ve Göç Edenlerin Sosyo-Ekonomik Nitelikleri, Ankara, DPT Yayınları.
• Koray, M. (2000). Sosyal Politika, Bursa, Ezgi Kitabevi.
• Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, (1996): Hizmet Uygulamaları Genel Envanteri, Uygulama Raporları ve Notları, Ankara
• Kurtuluş, B. (1999). Amerika Birleşik Devletleri’ne Türk Beyin Göçü, İstanbul, Alfa Yayınları.
• Lewis, G.. (2000). “Introduction: Expanding the Social Policy Imaginary,” Rethinking Social Policy, Ed. Gail Lewis, London, Sage Publication.
• Murat, S. (2006). Dünden Bugüne İstanbul’un Nüfus ve Demografik Yapısı, İstanbul, İTO Yayınları, No: 2006-49.
• Mutluer, M. (2003). Uluslararası Göçler ve Türkiye, İstanbul, Çantay Kitabevi.
• Oran, B. (1993a). “Balkan Müslümanlarında Dinsel ve Ulusal Kimlik” (Yunanistan, Bulgaristan, Makedonya ve Kosova Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme) A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: 48, No:1-4, Ocak-Aralık, Ankara, Ankara Üniversitesi SBF Yayını.
• Oran, B. (1993b). “Balkan Türkleri Üzerine İncelemeler” (Bulgaristan, Makedonya, Kosova) A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: 48, No: 1-4, Ocak-Aralık, Ankara, Ankara Üniversitesi SBF Yayını.
• Özcan, Y.Z. (1998). “İçgöçün Tanımı ve Veriler ile İlgili Bazı Sorunlar,” Konferans: Türkiye’de İçgöç; 6-8 Haziran 1997, İstanbul, Tarih Vakfı Yayınları.
• Özer, A. (2000). Kentleşme ve Yerel Yönetimler, Ankara, Ürün Yayınları.
• Şenses, F. (2006). Küreselleşmenin Öteki Yüzü: Yoksulluk, 4. Bs., İstanbul, İletişim Yayınları.
• Şimşir, B.N. (1986). Bulgaristan Türkleri, Ankara, Bilgi Yayınevi.
• Talas, C. (1990). Toplumsal Politika, Ankara, İmge Kitabevi.
• Taşçı, F. (2007). “1980 Sonrası Türkiye’de Sosyal Yardımların Analizi,” (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, S.B.E.), İstanbul.
• Taşçı, F. (2009). “Bir Sosyal Politika Sorunu Olarak Göç”, Kamu-İş; C:10, S:4/2009 Taylor-Gooby, P. (1997). “European Welfare Futures: The Views of Key Influentials in Six European Countries on Likely Developments in Social Policy,” Social Policy and Administration, Vol. 31, No: 1.
• TBMM Tutanak Dergisi, (07 Haziran 1989). Dönem 18, Toplantı 2, C. 28.
• Tekeli, İ. (1998). “Türkiye’de İçgöç Sorunsalı Yeniden Tanımlanma Aşamasına Geldi,” Konferans: Türkiye’de İçgöç; 6-8 Haziran 1997, İstanbul, Tarih Vakfı Yayınları.
• Tekeli, İ ve Erder, L. (1978). Yerleşme Yapısının Uyum Süreci Olarak İç Göçler, Ankara, Hacettepe Üniversitesi Yayınları
• User, İ., (1997). “Evlilik Göçü,” II. Ulusal Sosyoloji Kongresi: Toplum ve Göç, 20-22 Kasım 1996, Ankara, DİE Matbaası.
• Yalçın, C. (2004). Göç Sosyolojisi, Ankara, Anı Yayıncılık.
• Zaim, S., (2005). Türkiye’nin Yirminci Yüzyılı, C. III, 2. Bs., İstanbul, İşaret Yayınları.
• Zaim, S.. (2006). “IV. Oturum Değerlendirmesi: Türkiye’den Göçler,” Uluslararası Göç Sempozyumu Bildiriler; 8-11 Aralık 2005, İstanbul, Zeytinburnu Belediyesi.