A MEDIATOR ROLE OF SOCIAL MEDIA ATTITUDES ON THE RELATIONSHIP OF PROBLEMATIC INTERNET USE WITH SOCIAL SAFENESS AND PLEASURE IN ADOLESCENTS

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 1, 15 - 32, 30.06.2019

Emine Nur Akpınar Aydoğmuş , Melis Seray Özden Yıldırım

https://doi.org/10.26468/trakyasobed.437878

Cited By: 1

Öz

Bu
araştırmada, ergenlerdeki sosyal güvende hissetme ve memnuniyet ile problemli
internet kullanımı arasındaki ilişkide sosyal medya tutumlarının aracı rolünün
incelenmesi ve bu konuda yapılacak yeni çalışmalara yol göstermesi
amaçlanmıştır. Araştırmaya 2016-2017 eğitim öğretim yılında, Erzurum İli,
Palandöken İlçesi’nde bulunan liselerin 9.,10.,11. ve 12. sınıflarında öğrenim
gören toplam 461 öğrenci katılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde, SPSS
21.0 paket programından yararlanılarak frekans dağılımları, t testi, Pearson
Momentler Çarpımı Korelasyon ve Hiyerarşik Regresyon Analizleri kullanılmıştır.

Bu
araştırmada verileri toplamak için “Problemli İnternet
Kullanım Ölçeği – Ergen Formu”, “Sosyal Güvende Hissetme ve Memnuniyet Ölçeği”,
“Sosyal Medya Tutum Ölçeği” ve ergenlerin demografik özelliklerinin elde
edilmesi için “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda,
ergenlerde sosyal güvende hissetme ve memnuniyet ile problemli internet
kullanımı arasındaki ilişkide sosyal medya tutumlarının (paylaşım ihtiyacı ve
sosyal yetkinlik alt boyutları) aracı rolü olduğu görülmüştür. Ayrıca, sosyal
güvende hissetme ve memnuniyet ile problemli internet kullanımı arasında
negatif yönde; sosyal medya tutumlarının da hem sosyal güvende hissetme ve memnuniyet
ile hem de problemli internet kullanımı ile arasında pozitif yönde ilişkiler
saptanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Problemli internet kullanımı, Sosyal medya, Sosyal güvende hissetme ve memnuniyet

ERGENLERDE SOSYAL GÜVENDE HİSSETME VE MEMNUNİYET İLE PROBLEMLİ İNTERNET KULLANIMI ARASINDAKİ İLİŞKİDE SOSYAL MEDYA TUTUMLARININ ARACILIK ROLÜ

Öz

The purposes of this study are to examine
whether or not there is a mediator role of social media attitudes on the
relationship with problematic internet use and social safeness and pleasure of
adolescents and to lead new studies. 461 high school students who were educated
(9th, 10th, 11th and 12th grades) at high schools located in Erzurum, Turkey in
the 2016 -2017 academic year were enrolled in this study. In order to analysing
the data, frequency distribution, t Test, Pearson Product Moment Correlation
Coefficient and Hierarchical Regression Analyses were used by using SPSS 21.0.
In order to collect data from the participants “Problematic Internet Usage
Scale – Adolescent”, “Social Safeness and Pleasure Scale”, “Social Media
Attitudes Scale” and also to get demographical information “Demographical
Information Form” were used. At the end of the study, the meaningful mediator
role of social media attitudes (sub dimensions are social competence and need
for sharing) on the relationship between problematic internet use and social
safeness and pleasure on adolescents was seen. Also, there were positive
relationships between social safeness and pleasure and social media attitudes;
problematic internet use and social media attitudes. Beside there was a
negative relationship between social safeness and pleasure and problematic
internet use.

Anahtar Kelimeler

Problematic internet use, Social media, Social safeness and pleasure

Kaynakça

• Acier, D. & Kern, L. (2011). Problematic Internet use: Perceptions of addiction counsellors. Computers & Education, 56(4), 983-989.
• Akın, A., Uysal, R. & Citemel, N. (2013). Sosyal güvende Hissetme ve Memnuniyet Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 1-40. Retrieved from http://dergipark.ulakbim.gov.tr/mersinefd/article/view/ 1002000256/1002000238 in 7 February, 2017.
• Akın, A. & Akın, U. (2015). The mediating role of social safeness on the relationship between Facebook® use and life satisfaction. Psychological reports, 117(2), 341-353.
• Amichai-Hamburger, Y. & Barak, A. (2009). Internet and well-being. Yair Amichai-Hamburger (Ed.), into Technology and Psychological Well-being, (pp. 34-76) New York: Cambridge Universty Press.
• Atalay, R. (2014). Lise öğrencilerin sosyal medyaya ilişkin tutumları ile algıladıkları sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Aydoğdu, C. (2003). Televizyon ve bilgisayarın ( 18-24 yas) gençler üzerindeki psikolojik etkileri: Hendek örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Balci, S. & Gölcü, A. (2013). Facebook addiction among university students in Turkey:" Selçuk University Example". Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1(34), 255-278. Retrieved from http://sutad.selcuk.edu.tr/sutad/article/view/615/602 in 18 March, 2017.
• Balkaya Çetin, A. (2014). Ergenlerin internet ve problemli internet kullanım davranışlarının bazı psiko-sosyal özellikler acısından incelenmesi. Yayınlanmış Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. Bayraktutan, F. (2005). Aile içi ilişkiler acısından internet kullanımı; Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Baron, R. M. & Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social-psychological research: Conceptual, strategic and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1173-1182.
• Boyd, D. & Ellison, N. (2010). Social network sites: definition, history, and scholarship. IEEE Engineering Management Review, 3(38), 16-31.
• Caine, R. N., & Caine, G. (1991). Making connections: Teaching and the human brain.
• Caplan, S. E. (2002). Problematic internet use and psychosocial well- being: development of a theory-based cognitive-behavioural Instrument, Computers in Human Behavior, 18, 553-575.
• Caplan, S. E. (2006). Relations among loneliness, social anxiety, and problematic Internet use. CyberPsychology & Behavior, 10(2), 234-242.
• Carter, C. S. (1998). Neuroendocrine perspectives on social attachment and love. Psychoneuroendocrinology, 23(8), 779-818.
• Ceyhan, E., Ceyhan, A.A. & Gürcan, A. (2007). Problemli internet kullanımı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 7, 387-416.
• Ceyhan, E. (2008). Ergen ruh acısından bir risk faktörü: internet bağımlılığı, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 2008,15(2): 109-116. Retrieved from http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/index.php?cwid=9&vtadi=TTIP&c= ebsco&c=summon&c=ebsco&ano=98984_b07f6c9959b566717fe17a42143922c7 in 11 February, 2017.
• Ceyhan, A. A., & Ceyhan, E. (2009). Ergenlerde problemli internet kullanım ölçeği (PIKO-E) geliştirme çalışmaları. X. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi sözlü bildiri, Adana. Retrieved from http://genclikbirikimi.org/kunye-7280-bildiri-ergenlerde-problemli-internet-kullanim-olcegi-piko-e-gelistirme-calismalari-makale in 22 March, 2017.
• Ceyhan, A.A. (2011). Ergenlerin problemli internet kullanım düzeylerinin yordayıcıları. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 18(2), 85-93. Retrieved from https://www.ejmanager.com/mnstemps/46/46-1359359880.pdf in 6 April, 2017.
• Denti, L., Barbopoulos, I., Nilsson, I., Holmberg, L., Thulin, M., Wendeblad, M., et al. (2012). Sweden’s largest Facebook study. Gothenburg Research Institute School of Business, Economics and Law, University of Gothenburg. Retrieved from https://gupea.ub.gu.se/bitstream/2077/28893/1/gupea_2077_28893_ 1.pdf in 7 January, 2017.
• Depue, R. A. & Morrone-Strupinsky, J. V. (2005). A neurobehavioral model of affiliative bonding: Implications for conceptualizing a human trait of affiliation. Behavioral and Brain Sciences, 28(3), 313-349.
• Ellison, N.B., Steinfield, C. & Lampe, C. (2007). The benefits of facebook ‘‘friends:’’ social capital and college students’ use of online social network sites. Journal of Computer-Mediated Communication, 12, 1143–1168.
• Gilbert, P., McEwan, K., Mitra, R., Richter, A., Franks, L., Mills, A. & Gale, C. (2009). An exploration of different types of positive affect in students and in patients with bipolar disorder. Clinical Neuropsychiatry, 6(4), 135-143.
• Gilbert, P., McEwan, K., Hay, J., Irons, C. & Cheung, M. (2007). Social rank and attachment in people with a bipolar disorder. Clinical Psychology & Psychotherapy, 14(1), 48-53. Retrieved from http://ccare.stanford.edu/ wp-content/uploads/2014/02/Gilbert-et-al-2009-exploration-of-different-types-positive-affect-in-students-and-patients1.pdf in 17 May, 2017.
• Gölge, E. &. Arlı, M. (2002). Üniversite öğrencilerinin üniversite dışında bilgisayar ve internet kullanma durumları. VIII. Türkiye’de Internet Konferansı. İstanbul: Harbiye Askeri Müze ve Kültür Sitesi. Retrieved from http://inet-tr.org.tr/inetconf8/bildiri/135.doc in 16 March, 2017.
• Griffiths, M. (2000). Internet addiction: fact or fiction?. The Psychologist, 12(5); 246-251. Retrieved from https://search.proquest.com/docview/ 211804327?accountid=8403 in 12 December, 2016.
• Grohol, J. (1999). Internet addiction guide. Retrieved from http://psychcentral.com/netaddiction in 7 December, 2016.
• Günüç, S. & Kayri, M. (2009). Türkiye’de internet bağımlılık profili ve internet bağımlılık ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik güvenirlik çalışması”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakultesi Dergisi, 39, 220-232. Retrieved from http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/index.php?cwid=9&vtadi=TSOS&c =ebsco&c=summon&c=ebsco&ano=122007_89abcee47a0944594199ca50c3425ba1 in February, 2016.
• Huang, Y. R. (2006). Identity and intimacy crises and their relationship to internet dependence among college students. CyberPsychology & Behavior, 9(5), 571-576. doi: 10.1089/cpb.2006.9.571 .
• Internet World Stats. (2017). Retrieved from http://www.internetworldstats.com/ stats.htm in August, 2017.
• Jenkins-Guarnieri, M. A., Wright, S. L. & Hudiburgh, L. M. (2012). The relationships among attachment style, personality traits, interpersonal competency, and Facebook use. Journal of Applied Developmental Psychology, 33(6), 294-301.
• Kalpidou, M., Costin, D. & Morris, J. (2011). The relationship between facebook and the well-being of undergraduate college students. CyberPsychology, Behavior, and Social Networking, 14(4), 183-189.
• Karataş A. & Balaman, F. (2012). Lise öğrencilerinin internet ortamında sosyal paylaşım sitelerini kullanım amaçları ve sosyal paylaşım unsurları. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1), 497-504. Retrieved from http://www.yasambilimleridergisi.com/makale/pdf/1356265060.pdf in May, 2017.
• Karaca, M. (2007). Sosyolojik bir olgu olarak internet gençliği: Elâzığ Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elâzığ.
• Koç, M., & Gülyağcı, S. (2013). Facebook addiction among Turkish college students: the role of psychological health, demographic, and usage characteristics. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 16(4), 279-284.
• Liu, C. Y. & Kuo, F. Y. (2007). A study of Internet addiction through the lens of the interpersonal theory. CyberPsychology & Behavior, 10(6), 799-804.
• McKenna, K. Y. & Bargh, J. A. (2000). Plan 9 from cyberspace: The implications of the Internet for personality and social psychology. Personality and social psychology review, 4(1), 57-75.
• Mikami, A. Y., Szwedo, D. E., Allen, J. P., Evans, M. A. & Hare, A. L. (2010). Adolescent peer relationships and behavior problems predict young adults’ communication on social networking websites. Developmental psychology, 46(1), 46-56.
• Morahan-Martin, J. & Schumacher, P. (2003). Loneliness and social uses of the Internet. Computers in Human Behavior, 19(6), 659-671.
• Otrar, M & Argın, S. (2015). Öğrencilerin sosyal medyaya ilişkin tutumlarını belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirme çalışması, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi/Journal of Research in Education and Teaching, 4(1), 37. Retrieved from http://www.jret.org/FileUpload/ ks281142/File/37 .otrar.pdf in 3 January, 2017.
• Öztürk, O., Odabaşıoğlu, G., Eraslan, D., Genç, Y. & Kalyoncu, O. A. (2007). Internet bağımlılığı: kliniği ve tedavisi. Bağımlılık Dergisi, 8(1), 36-41. Retrieved from http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/index.php?cwid=9&vtadi =TTIP&c=ebsco&c=summon&c=ebsco&ano=72294_3bd5e6c92c910e2247017e05ffff9fc6 in 5 January, 2017.
• Sayımer, İ. (2008). Sanal ortamda halkla ilişkiler. İstanbul: Beta Yayınları
• Scott, D. M. (2015). The new rules of marketing and PR: How to use social media, online video, mobile applications, blogs, news releases, and viral marketing to reach buyers directly. New York: John Wiley & Sons Press.
• Şendağ, S., & Odabaşı, H. F. (2009). Effects of an online problem based learning course on content knowledge acquisition and critical thinking skills. Computers & Education, 53(1), 132-141.
• Subrahmanyam, K. & Lin, G. (2007). Adolescents on the net: Internet use and well-being. Adolescence, 42(168), 659-677. Retrieved from http://www.cdmc.ucla.edu/For_Parents_and_Educators_files/adolescents web2007.pdf in 18 July, 2017.
• Suler, J. (1996). Why is this thing eating my life. Computer and cyberspace addiction at the “Palace.” Retrieved from http://www1. rider. edu/, suler/psycyber/cybaddict. In 9 December, 2016.
• Şimşek, M.S., Akgemici, T., & Çelik, A. (2001). Davranış bilimlerine giriş ve örgütlerde davranış. Nobel Yayin Dagitim: Ankara.
• Suler, J. R. (1999). To get what you need: healthy and pathological Internet use. CyberPsychology & Behavior, 2(5), 385-393. Retrieved from https://doi.org/10.1089/cpb.1999.2.385 in 13 December, 2016.
• Thompson, S. H., & Lougheed, E. (2012). Frazzled by bacebook? an exploratory study of gender differences in social network communication among undergraduate men and women. College Student Journal, 46(1), 88-98. Retrieved from http://eds.a.ebscohost.com/eds/pdfviewer/ pdfviewer? vid=0&sid=ea693dc1-0df2-4a34-a5e0-48fa1fa8aad9%40sessionmgr4009 in June 2017.
• TUIK. (2016). Available from http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri. do?id=21779 in 13 February, 2017.
• Tuncer, N. (2001). İnternet: Çocuklar ve yasalar. Türk Kütüphaneciliği, 15(4), 427-435.
• Tung, C.J. & Yang, S.C. (2007). Comparison of internet addicts and nonaddicts in taiwanese high school, Computers in Human Behavior, 23, 79-96. Retrieved from https://doi.org/10.1016/j.chb.2004.03.037
• Treuer, T., Fabian, Z. & Furedi, J. (2001). Internet addiction associated with features of impulse control disorder: is it a real psychiatric disorder?. Journal of Affective disorders, 66(2), 283.
• Tsai, C.C., Lin, S.S.J. & Tsai, M.J. (2001). Developing an Internet attitude scale for high school students, Computers and Education, 37(1), pp.41–51.
• Uysal, R. (2015). The predictive roles of social safeness and flourishing on problematic facebook use. South African Journal of Psychology, 45(2), 182-193. Retrieved from 10.1177/0081246314560010.
• Vural, Z.B.A. & Bat, M. (2010). Yeni bir iletisim ortamı olarak sosyal medya: Ege Universitesi İletişim Fakültesine bonelik bir arastirma, Yasar Universitesi Dergisi, Izmir. Retrieved from http://www.tasam.org/Files/Icerik/File /yeni_bir_iletisim_ortami_olarak_sosyal_medya_45f56af6-aa86-4840-a8db-21f4bb4ab1dd.pdf in 21 February, 2017.
• Wolf, E.M. & Beard, K.W. (2001). Modification in the proposed diagnostic criteria for internet addiction. Cyber Psychology and Behavior, 4(3), 377-383.
• Widyanto, L. & McMurran, M. (2004). The psychometric properties of the internet addiction test. Cyberpsychology & Behavior, 7 (4), 443-450.
• Yen, Y. Y., Yen, C. F., Chen, C. S., Wang, P. W., Chang, Y. H. & Ko, C. H. (2012). Social anxiety in online and real-life interaction and their associated factors. CyberPsychology, Behavior, and Social Networking, 15(1), 7-12.
• Young, K.S. (1996). Psychology of computer use: Xl. Addictive use of the internet: a case that breaks the stereotype. Psychological Reports, 79. pp.899-902. Retrieved from http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.2466/pr0.1996. 79.3.899 in 13 December, 2016.