BİR DÖNÜŞÜMÜN BAŞLANGIÇ HİKÂYESİ: KARA ELMAS VE ENDÜSTRİ DEVRİMİ

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 2, 1021 - 1042, 18.12.2020

Ragıp Yılmaz Derviş Tuğrul Koyuncu

https://doi.org/10.26468/trakyasobed.757598

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmada, “kara elmas” olarak tabir edilen kömürün, Endüstri Devrimi’ndeki etkisi ve dünya ekonomisinde hegemon güç haline gelen İngiltere’de meydana getirdiği değişimlerdeki rolü incelenmiştir. Kömür, doğanın insana sunduğu çok önemli bir enerji kaynağıdır. Kömürün elde edilmesi için doğanın dönüştürülmesi gerekir. İnsan, doğanın dönüştürülmesi sürecinde etken bir varlık olarak yer alırken, kendisini de dönüştürür. Bu süreçte doğadan elde edilen kömür, insan ile girdiği ilişkide, hem doğanın hem de insanın dönüşümünü hızlandırmış ve Endüstri Devrimi’nin temel enerji kaynağı olmuştur. Bununla birlikte kömürün elde edilmesine yönelik yeni teknolojiler geliştirilmiş, taşınması için ulaşım sektöründe yenilikler yapılmış ve üretim gündelik rolünden sıyrılıp, makineleşme ile birlikte kütle halinde yapılmaya başlanmıştır. Bu gelişmeler ilk defa, düşük maliyetli kömürü avantaja dönüştüren İngiltere’de ortaya çıkmıştır. İngiltere, kömürü kullanarak Endüstri Devrimi’ni başlatırken, kendi içinde kentleşmeden-işçi hareketlerine kadar ekonomik ve siyasal değişmeleri de yaşamıştır. Diğer yandan kömür ve onun etrafında oluşan yenilikler, İngiltere’nin dünya ekonomisini ve siyasetini yönlendirmesinde yardımcı olmuştur. Sonuç olarak, her ne kadar bir enerji kaynağı şeklinde düşünülse de toplumsal bir madde olan kömür, İngiltere’ye liderlik rolünü verdirirken, Endüstri Devrimi sonrasında eskiye dönüşün mümkün olmadığı bir dünya yaratılmasında aracı rolünü üstlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Doğa, Kömür, Endüstri Devrimi, İngiltere, Politik Ekonomi

THE HISTORY OF HOW A TRANSFORMATIN BEGAN: BLACK DIAMOND AND INDUSRIAL REVOLUTION

Öz

In this study, the effect of coal, which is called "black diamond", in the Industrial Revolution, and its role in the variances it has made in the UK, which has become hegemonic power in the world economy, have been examined. Coal is a very important energy source that nature gives people. Nature must be transformed in order to draw coal. While human being is an active entity in the process of transforming nature, it also transforms itself. In the mutual relationship with human, coal has also become the main energy source of the Industrial Revolution, which will accelerate the transformation of both nature and human. However, new technologies for coal drawing have been developed, innovations have been made in the transportation sector for transportation, and production has started to be stripped from its daily role and made in mass. These developments first appeared in England, which turned low-cost coal into an advantage. While England started the Industrial Revolution using coal, it also experienced economic and political changes from urbanization to labor movements. On the other hand, coal and the innovations around it have helped Britain guide the world economy and politics. As a result, coal, which is a social substance, gave England its leadership role, while playing the intermediary role in creating a world where it is not possible to bring back the past after the Industrial Revolution.

Anahtar Kelimeler

Nature, Coal, Industrial Revolution, England, Political Economy

Kaynakça

• Allen, R. C. (2012). The British Industrial Revolution in Global Perspective. Cambridge: Cambridge University Press.
• Amin, S. (2018). Emperyalizm ve Eşitsiz Gelişme. (S. Lim, Çev.) İstanbul: Yordam Kitap.
• Appleby, J. (2012). Amansız Devrim Kapitalizm Tarihi. (A. C. Akkoyunlu, Çev.) İstanbul: Alfa Yayınları.
• Bayly, C. A. (2014). Modern Dünyanın Doğuşu Küresel Bağlantılar ve Karşılaştırmalar 1780-1917. (N. Şellaki, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Beaud, M. (2018). Kapitalizmin Tarihi 1500-2010. (F. Başkaya, Çev.) İstanbul: Yordam Kitabevi.
• Bekmen, A. (2012). Marksizm: Praksisin Teorisi. H. B. Örs içinde, 19. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Modern Siyasal İdeolojiler (s. 163-252). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Black, J. (2020). İngiltere Tarihi. (A. Yıldız, Çev.) Ankara: Doğu-Batı Yayınları.
• Bouilding, K. (1999). Yirminci Asrın Manası. (E. Güngör, Çev.) İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Braudel, F. (1993). Maddi Uygarlık, Ekonomi ve Kapitalizm XV. ve XVI. Yüzyıllar III. Cilt. (M. A. Kılıçbay, Çev.) Ankara: Gece Yayınları.
• Burkett, P. (2003). The Value Problem in Ecological Economics Lessons form the Physiocrats and Marx. Organization & Environment, 16(2), 137-167.
• Caudwell, C. (1949). III. Man and Nature: A Study in Bourgeois History. https://www.marxists.org/: https://www.marxists.org/archive/caudwell/1949/further-studies/ch03.htm adresinden alındı
• Crafts, N. F., & Harley, C. K. (1992). Output Growth and the British Industrial Revolution: A Restatement of the Crafts-Harley View. Economic History Review, 44, 703-730.
• Crafts, N., & Venables, A. (2003). Globalization in History A Geographical Perspective. M. D. Bordo, A. M. Taylor, & J. G. Williamson (Dü.), Globalization in Historical Perspective içinde (s. 323-363). Chicago: Chicago University Press.
• Deane, P. (1994). İlk Sanayi İnkılâbı. (T. Güran, Çev.) Ankara: Atatürk, Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Dowd, D. (2006). Kapitalizm ve Kapitalizmin İktisadı Eleştirel Bir Tarih. (C. Gerçek, Çev.) İstanbul: Yordam Kitap.
• Ercan, F. (2009). Toplumlar ve Ekonomiler. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Findlay, R., & O'Rourke, K. (2013). Güç ve Refah İkinci Binyılda Ticaret, Savaş ve Dünya Ekonomisi. (A. Ataseven, Çev.) İstanbul: Küre Yayınları.
• Freeman, C., & Louca, Francisco. (2013). Zaman Akıp Giderken Sanayi Devriminden Bilgi Devrimine. (O. S. Binatlı, Çev.) İstanbul: İthaki Yayınları.
• Freeman, C., & Soete, L. (2004). Yenilik İktisadı. (E. Türkcan, Çev.) Ankara: Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu.
• Freyer, H. (2014). Sanayi Çağı. (M. R. Ayas, Dü.) Ankara: Doğu-Batı Yayınları.
• Gimpel, J. (2004). Ortaçağda Endüstri Devrimi. (N. Özüaydın, Çev.) Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
• Harvey, D. (2010). Marx'ın Kapitali İçin Kılavuz. (B. O. Doğan, Çev.) İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Harvey, D. (2015). Kozmopolitlik ve Özgürlük Coğrafyaları. (Z. C. Başeren, Çev.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Heinrich, M. (2017). Kapital'e Giriş. (K. R. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Yordam Kitap.
• Heller, H. (2017). Kapitalizmin Doğuşu 21. Yüzyıldan Kapitalizme Bakış. (G. Aydın, Çev.) Doruk Yayınları.
• Hobsbawm, E. (2012). Devrim Çağı 1789-1848. (M. S. Şener, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi.
• Hobsbawm, E. J. (2008). Sanayi ve İmparatorluk. (A. Ersoy, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi.
• Huberman, L. (2007). Feodal Toplumdan Yirminci Yüzyıla. (M. Belge, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kennedy, P. (2005). Büyük Güçlerin Yükseliş ve Çöküşleri (16. Yüzyıldan Günümüze Ekonomik Değişim ve Askeri Çatışmalar). (A. Ataseven, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Kontradieff, N. D. (2010). İktisadi Yaşamın Uzun Dalgaları Irving Fisher ve John M. Keynes Üzerine. (U. S. Akalın, Çev.) İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Landes, D. S. (1969). The Unbound Prometheus: Technological Change and Industrial Development in Western Europe from 1750 to the Present. Cambridge: Cambridge University Press.
• Landes, D. S. (1995). Kapitalizmin Doğuşu. (S. E. Gündüz, Çev.) İstanbul: İnsan Yayınları.
• Levitt, K. P. (2009). Bir Kalkınma İktisatçısı Olarak Karl Polanyi. F. Şenses içinde, Neoliberal Küreselleşme ve Kalkınma Seçme Yazılar (E. P. Mater, Çev., s. 63-88). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mandel, E. (2008). Marx'ın Kapitali. (O. S. Binatlı, Çev.) İstanbul: Yazın Yayıncılık.
• Marx, K. (2011). Kapital Cilt: 1 Ekonomi Politiğin Eleştirisi. (M. Selik, Çev.) İstanbul: Yordam Kitap.
• Marx, K., & Engels, F. (2018). Alman İdeolojisi (Feuerbach). (S. Belli, Çev.) Ankara: Sol Yayınları.
• McNeil, W. H. (2008). Dünya Tarihi. (A. Şenel, Çev.) Ankara: İmge Kitabevi.
• Merriman, J. (2018). Modern Avrupa Tarihi. (Ş. Alpagur, Çev.) İstanbul: Say Yayınları.
• Mitchell, T. (2009). Carbon Democracy. Economy and Society, 38(3), 399-432.
• Nef, J. U. (1971). Sanayileşmenin Kültür Temelleri. (E. Güngör, Çev.) İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Obstfeld, M., & Taylor, A. (2003). Globalization and Capital Markets. M. D. Bordo, A. M. Taylor , & J. G. Williamson (Dü.), Globalization in Historical Perspective içinde (s. 121-187). Chicago: University of Chicago Press.
• Polanyi , K. (2006). Büyük Bönüşüm Çağımızın Siyasal ve Ekonomik Kökenleri. (A. Buğra, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Pomeranz, K. (2000). The Great Divergence China, Europe and the Making of the Modern World Economy . Princeton: Princeton University Press.
• Ricardo, D. (2008). Siyasal İktisadın ve Vergilendirmenin İlkeleri. (B. Zeren, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Smith, A. (2009). Milletlerin Zenginliği. (H. Derin, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Tez, Z. (2011). Alet ve Makinelerin Kültürel Tarihi. İstanbul: Doruk Yayımcılık.