ÖĞRETMEN YETİŞTİRMEDE ÖĞRENCİLERİN AKADEMİK, MESLEKİ VE KİŞİSEL GELİŞİMLERİNE İLİŞKİN YÖNETSEL UYGULAMALAR

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 1, 253 - 272, 06.06.2022

Şefika Melike Çağatay Recep Cengiz Akçay

https://doi.org/10.26468/trakyasobed.930987

Öz

Bu araştırmanın amacı eğitim fakültelerindeki öğretmen yetiştirme sürecinde öğretmen adaylarının gelişimine ilişkin yöneticilerin yönetsel uygulamalarını belirlemektir. Öğretmen adayının, öğretmenlik mesleğine hazır olması için gerekli becerilerle donatılması eğitim fakültelerinin en önemli görevidir. Öğretmen adayının mesleki, kişisel ve akademik gelişim süreçlerine fakülte ve bölüm yönetimlerinin bakış açısı eğitim fakültesinin niteliğini oluşturur. Araştırma deseni nitel durum çalışmasıdır. A ve B durumu, eğitim fakültelerinin fakülte olma tarihi ile sınırlandırılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılan araştırmada iki durum içinde toplam 6 dekan ve 17 bölüm başkanı ile görüşme yapılmıştır. Bu görüşmeler içerik analizi ile kod, kategori ve tema oluşturma şeklinde analiz edilmiştir. Öğretmen adayının gelişiminde başlıca belirleyiciler; akademisyenlerin kalitesi, fakülte ve üniversitede düzenlenen etkinlikler, öğretmen yetiştirme programının içeriği, yönetsel insiyatif kullanabilme, öğretmen adayının öğretmen olma motivasyonu, fakültenin bulunduğu yerleşim biriminin özellikleri şeklindedir. Yönetsel güçlükler olarak da, bütçe ve kaynak sıkıntısı, yetkinin sınırlılığı, akademisyenlerin işbirliğine karşı isteksizliği, bürokratik engeller olarak öne çıkmaktadır. Öğretmen adayının tüm yönleri ile nitelikli donanıma sahip mezun olması ve meslek yaşantısında da bu kazanımları sürdürebilmesi için, fakültelerin olanaklarının yönetim ve akademisyenler ile işbirliğinde işe koşulmasına ilişkin öneriler ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

öğretmen yetiştirme, eğitim fakülteleri, akademik gelişim, mesleki gelişim, kişisel gelişim, yükseköğretimin yönetimi

ADMINISTRATIVE IMPLEMENTATIONS IN TEACHER TRAINING RELATED TO ACADEMIC, PROFESSIONAL AND PERSONAL DEVELOPMENT OF PROSPECTIVE TEACHERS

Öz

The aim of this study is to determine the managerial practices of administrators regarding the development of prospective teachers in the process of teacher training in education faculties. The most important task of education faculties is to equip the prospective teacher with the necessary skills to be ready for the teaching profession. The perspective of the faculty and department administrations on the professional, personal and academic development processes of the prospective teacher constitutes the quality of the education faculty. The research design is a qualitative case study. Case A and Case B status is limited to the date of education of education faculties. In the study, in which semi-structured interview form was used, a total of 6 deans and 17 department heads were interviewed in two situations. These interviews were analyzed in the form of creating codes, categories and themes with content analysis. The main determinants in the development of the prospective teacher. The quality of the academicians, the activities organized at the faculty and the university, the content of the teacher training program, the ability to use managerial initiative, the prospective teachers’ motivation to become a teacher, and the characteristics of the settlement where the faculty is located. As managerial difficulties, budget and resource shortages, limitation of authority, unwillingness of academicians to cooperate stand out as bureaucratic obstacles. In order for the prospective teacher to graduate with all aspects and to maintain these gains in his professional life, suggestions have emerged regarding the use of the facilities of the faculties in cooperation with the administration and academicians.

Anahtar Kelimeler

Teacher Training, Education Faculties, academic development, career development, personal development, higher education management

Kaynakça

• Akçay, R.C. (2006). Türk Eğitim Sistemi. Anı Yayıncılık
• Akyüz, Y. (2012). Türkiye’de Öğretmenlerin Toplumsal Değişmedeki Etkileri (1839-1950) (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Bakanlar Kurulu Kararları (1982). Resmi Gazete, 17609, 18 Şubat 1982.
• Başaran, İ. E. (2000). Yönetim. Ankara: Feryal Matbaası.
• Birnbaum, R. (1988). How Colleges Work?. San Fransisco: Jossey-Bass, Inc.
• Bursalıoğlu, Z.(2002). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış (12. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Bolman, L. G., Deal, T. E. (2013) Organizasyonları Yeniden Yapılandırmak, Yetenek, Tercih ve Liderlik (Çev. A. Aypay ve A. Tanrıöğen). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Cameron, K. (1978). “Measuring Organizational Effectiveness in Institutions of Higher Education”. Administrative Science Quarterly, 23(4), 604-632.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni (M. Bütün ve Ş. B. Demir, Çev.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Erkan, S., Özbay, Y., Çankaya-Cihangir, Z., Terzi, Ş. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Yaşadıkları Problemler ve Psikolojik Yardım Arama Gönüllükleri, Eğitim ve Bilim, 37(164), 94-107.
• Glesne, C. (2013). Nitel Araştırmaya Giriş. (Çev. P. Ersoy. ve A. Yalçınoğlu) (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gökmenoğlu, T ve Kiraz, E. (2011). Öğretmen Adaylarının Üniversitelerde Sunulan Sosyal ve Akademik Olanakları Değerlendirme Durumları: ODTÜ Örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 393-410.
• Karakütük, K., Tunç, B., Özdem, G., ve Bülbül, T. (2008). Eğitim Fakültelerinin Öğretim Üyesi Profili. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayın 205.
• Kavak, Y., Aydın, A. ve Altun, S. (2007). Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Fakülteleri (1982-2007) Öğretmenin Üniversitede Yetiştirilmesinin Değerlendirilmesi. Yükseköğretim Kurulu Yayını. Yayın No:2007-5.
• Küçükahmet, L. (2007). 2006-2007 Öğretim Yılında Uygulanmaya Başlanan Öğretmen Yetiştirme Lisans Programlarının Değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 5(2), 203-218.
• Merriam, S. B. (1998). Qualitative Research and Case Study Applications in Education. San Fransisco: Jossey-Bass.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook (2nd Ed.). Thousand Oaks: Sage Publications.
• Minzberg, H. (2014). Örgütler ve Yapıları. ( Çev. A. Aypay). Ankara: Nobel Kitap.
• Punch, K. F. (2005). Sosyal Araştırmalara Giriş. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Şahin, İ (2011). Öğretmen Adaylarının Öğretmen İstihdamı ve Mesleki Geleceklerine İlişkin Görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1167-1184.
• Şahin, İ. (2014). Öğretmen Adaylarının Nasıl Yetiştirildiklerine İlişkin Görüşleri, Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(1), 241-258.
• Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (1982). Resmi Gazete, 17760, 20 Temmuz 1982.