ARGÜMANTASYON TABANLI ÖĞRENME ORTAMLARININ SINIF ÖĞRETMEN ADAYLARININ KAVRAMSAL ANLAMALARINA ETKİSİ: GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ ORGANİZMALAR ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 2, 622 - 642, 11.05.2021

Tülay Şenel Çoruhlu Müzeyyen Akyüz

https://doi.org/10.24315/tred.664297

Öz

Bu araştırmanın amacı; Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar (GDO) konusunda Argümantasyon Tabanlı Öğrenme Ortamlarının (ATÖO) sınıf öğretmen adaylarının kavramsal anlamaları üzerine etkisini araştırmaktır. Araştırmada basit deneysel yöntemden yararlanılmıştır. Çalışmanın örneklem grubunu Trabzon’da Eğitim Fakültesi ikinci sınıfta öğrenim gören toplam 45 sınıf öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada veriler; “kavramsal anlama testi” ve “yarı-yapılandırılmış mülâkat soruları” ile toplanılmıştır. Araştırma sonucunda; Argümantasyon Tabanlı Öğrenme Ortamları”nın sınıf öğretmen adaylarının GDO konusunda kavramsal anlamaları üzerinde anlamlı etkide bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır (t(44)= -13,833; p<.05). Öğretmen adaylarının bilimsel kanıtlar kullanarak delil oluşturmalarının GDO’nun tarımdan başka alanda kullanılması, ekosisteme yararları ve zararları, GDO kavramını içeren konularda kavramsal anlamalarına katkıda bulunduğu sonucuna varılabilir. Öğretmen adaylarının GDO ile ilgili “GDO’lar kimyasallar içerir” ve “GDO’lar hormunlu gıdalardır” gibi yanılgılarının tamamı ile giderilemediği söylenebilir. GDO, hormonlu gıda ve kimyasal içeren ürün farkını öğretmen adaylarının daha iyi kavramalarını sağlamak için öğrenmeye güdüyü arttırıcı oyunların kullanılması öneri olarak sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

argümantasyon

Kaynakça

• Acar, O. (2008). Argumentation skills and conceptual knowledge of undergraduate students in a physics by inquiry class. Unpublished doctoral dissertation, The Ohio State University, Ohio.
• Akgün, A., Çinici, A., Demirtaş, F., Gülmez, H., & Özden, M. (2013). 8. sınıf öğrencilerinin genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO) hakkındaki bilgi düzeyleri ve biyoteknolojiye yönelik tutumlarının incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 94-115.
• Akgün, A., Çinici, A., Deniz, Ş. M., Herdem, K., Karabiber, H. L., & Özden, M. (2014). Kavram karikatürleriyle desteklenmiş argümantasyon temelli uygulamaların etkinliğinin incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(18), 571-596.
• Ambrožič-Dolinšek, J., & Šorgo, A. (2009). Opinion about Genetically Modified Organisms (GMOs) among Students of Elementary Education. Acta Biologica Slovenica, 52(2), 21-31.
• Asterhan, C. S. C., & Schwarz, B. B. (2009). The role of argumentation and explanation in conceptual change: Indications from protocol analyses of peer-to-peer dialogue. Cognitive Science, 33, 373-399.
• Aydeniz, M., & Dogan, A. (2016). Exploring the impact of argumentation on pre-service science teachers’ conceptual understanding of chemical equilibrium. Chemistry Education Research and Practice, 17, 111-119.
• Aydeniz, M., Çetin, P. S., Kaya, E., & Pabuçcu, A. (2012). Argumentation and students’ conceptual understanding of properties and behaviors of gases. International Journal of Science and Mathematics Education, 10, 1303-1324.
• Ayyıldız, N., Beyatlı, Y., Çiçek, Y., Eker, İ., & Yiğit, H. (23-30 Haziran 2009). Fen ve teknoloji, fizik, kimya, biyoloji ve matematik proje danışmanlığı eğitimi çalışma programı çalıştayı (Proje Raporu 2009-2). Gebze: TÜSSİDE, TÜBİTAK-BİDEB.
• Bağ, H., & Çalık, M. (2017). İlköğretim düzeyinde yapılan argümantasyon çalışmalarına yönelik tematik içerik analizi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 42(190), 281-303.
• Bayraktar, S., & Cinar, D. (2014). Evaluation of the effects of argumentation based science teaching on 5th grade students’ conceptual understanding of the subjects related to “Matter and change”. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 2(1), 49-77.
• Bell, R. L., & Lederman, N. G. (2003). Understandings of the nature of science and decision making on science and technology based issues. Science Education, 87, 352-377.
• Buber, A., & Coban, U. G. (2017). The effects of learning activities based on argumentation on conceptual understanding of 7th graders about “Force and motion” unit and establishing thinking friendly classroom environment. European Journal of Educational Research, 6(3), 367-384.
• Celep, N. (2015). Argümantasyona dayalı sorgulayıcı eğitim modelinin 10. sınıf öğrencilerinin gaz kavramlarını anlamalarına etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Cetin, P. S. (2014). Explicit argumentation instruction to facilitate conceptual understanding and argumentation skills. Research in Science and Technological Education, 32(1), 1-20.
• Choi, A., Hand, B., & Nam J. (2010). Implementation of the Science Writing Heuristic (SWH) approach in 8th grade science classrooms. International Journal of Science and Mathematics Education, 9, 1111-1133.
• Cin, M., & Turkoguz, S. (2013). Effects of argumentation based concept cartoon activities on students' scientific process skills. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 10(2), 142-156.
• Çetiner, S. (2010). Genetiği değiştirilmiş organizma (GDO) nedir? Sorular ve yanıtlar-1. Uluslararası Ekonomik Sorunlar Dergisi, 10(38), 40-54.
• Çoruhlu-Şenel, T. (2013). Güneş sistemi ve ötesi uzay bilmecesi ünitesinde zenginleştirilmiş 5E öğretim modeline göre geliştirilen rehber materyallerin etkililiğinin belirlenmesi. Doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Dawson, V. M., & Venville, G. J. (2010). The impact of a classroom intervention on grade 10 students’ argumentation skills, informal reasoning and conceptual understanding of science. Journal of Research in Science Teaching, 47(8), 952-977.
• Demir, B., & Düzleyen, E. (2012, Haziran). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin GDO bilgi düzeylerinin incelenmesi. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulan bildiri, Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Niğde.
• Demirel, R. (2016). Argümantasyon destekli öğretimin öğrencilerin kavramsal anlama ve tartışma istekliliklerine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(3), 1087-1108.
• Doruk, M., Duran, M., & Kaplan, A. (2017). An examination of the effectiveness of argumentation-based probability teaching on middle school students’ achievements and anxieties. Journal of Theory and Practice in Education, 13(1), 55-87.
• Duschl, R. A., Jimenez-Aleixandre, M. P., & Rodriguez, A. B. (2000). “Doing the lesson” or “doing science”: Argument in high school genetics. Science Education, 84(6), 757-792.
• Erdoğan, M., Özel, M., Prokop, P., & Uşak, M. (2009). Lise öğrencilerinin biyoteknoloji uygulamalarına yönelik bilgileri ve tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(1), 297-328.
• Fettahlıoğlu, P. (2013). Yeni öğrenme - öğretme yaklaşımları ve uygulama örnekleri. G. Ekici (Ed.), Argümantasyona dayalı öğrenme - öğretme yaklaşımı (s. 158-198). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Grimberg, B. I., & Hand, B. (2009). Cognitive pathways: Analysis of students' written texts for science understanding. International Journal of Science Education, 31(4), 503-521.
• Gumrah, A., & Kabapınar, F. (2010, Şubat). Designing and evaluating a specific teaching intervention on chemical changes based on the notion of argumentation in science. Paper presented at Proceedings of The 2nd World Conference on Educational Sciences (WCES), Istanbul, Turkey.
• Güven, D., Muğaloğlu, E., & Topçu, M. S. (2014). Fen eğitiminde sosyobilimsel konular: Türkiye örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 14(6), 2327-2348.
• Hasde, M., Kılıç, S., Koçak, N., & Türker, T. (2010). Tıp fakültesi öğrencilerinin GDO hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 52, 198-204.
• Heikkinen, H. W., & Voska, K. W. (2000). Identification and analysis of student conception used to solve chemical equilibrium problems. Journal of Research in Science Teaching, 37(2), 160-176.
• Kabataş-Memiş, E. K. (2017). Türkiye'de argümantasyon konusunda gerçekleştirilen tezlerin analizi: Bir meta-sentez çalışması. 1. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 6(1), 47-65.
• Kaya, E. (2013). Argumentation practices in classroom: Pre-service teachers’ conceptual understanding of chemical equilibrium. International Journal of Science Education, 35(7), 1139-1158.
• Kurt, M., & Temelli, A. (2011). Üniversite öğrencilerinin transgenik ürünler (GDO) konusundaki bilgi ve görüşlerinin belirlenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 4(2), 247-261.
• Mann, M., & Treagust, D. F. (1998). A pencil and paper instrument to diagnose students’ conception of breathing, gas exchange and respiration. Australian Science Teachers Journal, 44(2), 55-59.
• Nemet, F., & Zohar, A. (2002). Fostering students' knowledge and argumentation skills through dilemmas in human genetics. Journal of Research in Science Teaching, 39(1), 35-62.
• Osborne, J. (2005). The role of argument in science education. Research and The Quality of Science Education, 7, 367-380.
• Özdemir, O. (2003). Genetik olarak değiştirilmiş organizmaların (GDO’ların) doğal çevreye etkileri ve AB açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Öztürk, A. B. (2015). Biçimsel olmayan mantık yaklaşımı neden hatalıdır ve nasıl aşılmalıdır? Kaygı Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 24, 91-116.
• Öztürk, M. (2013). Argümantasyonun kavramsal anlamaya, tartışmacı tutum ve özyeterlik inancına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Patronis, T., Potari, D., & Spiliotopoulou, V. (1999). Students' argumentation in decision-making on a socio-scientific issue: Implications for teaching. International Journal of Science Education, 21(7), 745-754.
• Pektaş, M., & Sönmez, E. (2017). Ortaokul öğrencilerine müfredat dışında uygulanan bazı biyoteknoloji etkinliklerinin bilimin doğası görüşleri ve biyoteknoloji bilgilerine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(5), 2019-2036.
• Sinan, O. (2015). Öğrencilerin biyoteknoloji ile ilgili bilgi ve tutumların farklı değişkenlere göre incelenmesi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 183-201.
• Sönmez, A. (2011). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının GDO'lu besinler hakkındaki bilgileri, risk algıları, tutumları ve böyle bir konunun öğretimine yönelik öz yeterlilikleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ahi Evran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırşehir.
• Sürmeli, H. (2008). Üniversite öğrencilerinin biyoteknoloji ve genetik mühendisliği çalışmaları ile ilgili tutum, bilgi ve biyoetik görüşlerinin değerlendirilmesi, Yayınlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Şen, Ş., & Yılmaz, A. (2014). Kimya öğretmen adaylarına göre kavram yanılgılarının nedenleri. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 59-95.
• Şimşek, H., & Yıldırım, A. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yalçın Çelik, A. (2010). Bilimsel tartışma esaslı öğretim yaklaşımının lise öğrencilerinin kavramsal anlamaları, kimya dersine karşı tutumları, tartışma isteklilikleri ve kalitesi üzerine etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Yalmancı, S. G. (2016). Lise öğrencilerinin genetiği değiştirilmiş organizmalara yönelik algılarının belirlenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(37), 89-111.