THOUGHTS ON POETRY JOURNAL NUMBER OF TURC 302

Yıl 2020, , 193 - 208, 17.02.2020

Ahmet Mermer Elif Nur Anbar

https://doi.org/10.33207/trkede.569194

Öz

TURC 302 NUMARALI MECMÛ‘A-İ EŞ‘ÂR ÜZERİNE DÜŞÜNCELER

Öz

Konularının
insan merkezli oluşu sebebiyle sosyal bilimler içerisinde yer alan her bilim
dalı birbiriyle yakından ilgilidir. Dönem ve yüzyıl bazında dikkate aldığımızda
siyasî hareketlerin ekonomiyi ekonominin insanların yaşayış tarzını dolayısıyla
da düşünce yapısını etkilediğini görürüz. Bahsettiğimiz bu sıralamanın etkisi
altında kalan bilim dallarından birisi de edebiyattır. Bu bilim dalı bazında
bir araştırma yapılırken incelenmesi gerek belli başlı kaynaklar bulunmaktadır.
Konuya Osmanlı İmparatorluğu döneminde gelişme gösteren Divan Edebiyatı
çerçevesinde yaklaştığımızda manzum eser noktasında karşımıza ilk olarak
şairlerin mürettep divanları çıkmaktadır. Şairlerin hayatları bağlamında ise
tezkireleri görmekteyiz. Bu unsurların akabinde karşımıza çıkan bir diğer
kaynak şiir mecmu’âlarıdır. Mecmu’âların, şiirden anlayan ve dönemin sanat
faaliyetlerini yakından takip eden kişiler tarafından hazırlandığı
bilinmektedir. Bu fikirle yola çıktığımızda dönemin entelektüel yapısına dair
bilgi edinmemiz mümkün olacaktır. İçerdiği şairler ve şiirler dışında
mecmu’âlarda göz ardı edilmemesi gereken bir diğer konu da kullanılan kâğıtların
menşei, yapısal özellikleri ve varsa üzerlerindeki desenleridir. Çünkü bu
unsurlar derleyicinin içerisinde bulunduğu sosyo-ekonomik yapı hatta
desenlerden yola çıktığımızda mimarî ve el sanatlarına dair bilgiler de edinmek
mümkündür. Çalışmamızda özellikle XV. ve XVI. yüzyılları ihtiva eden Mecmu’â-i
Eş’âr belirttiğimiz hususlar dâhilinde incelenecek ve eserin Edirneli Emrî ile ilgisi
üzerine açıklamalar yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

XV. Yüzyıl, XVI. Yüzyıl, Divan Edebiyatı, Mecmu’â, Kültür, Kâğıt, Edirneli Emrî

Kaynakça

• Canım, Rıdvan, Tezkiretü’ş-şu’arâ ve Tabrisatü’n-Nuzema (İnceleme-Metin), Atatürk Kültür Mekezi Yayınları, Ankara 2000.
• Çağman, Filiz, Kat’ı: Osmanlı Dünyasında Kağıt Oyma Sanatı ve Sanatçıları, Aygaz Yayınları, İstanbul 2014.
• Demiriz, Yıldız, “Osmanlı Çini Sanatı”, https://www.tarihtarih.com/?Syf=26&Syz=384539 ,erişim tarihi: 05.03.2019.
• Develioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugât, Aydın Yayınevi, İstanbul 2015.
• Eminoğlu, Mehmet, Osmanlı Vesikalarını Okumaya Giriş, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2010.
• İpekten, Halûk vd., Heşt Behişt, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü , Ankara ,2017
• İsen, Mustafa, Künhü’l ahbâr’ın Tezkire Kısmı, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara 1994.
• Kılıç, Filiz, Meşâ’irü’ş-şu’arâ İnceleme-Metin, 3C.,İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yayınları, İstanbul 2010.
• Kurnaz Cemal-Çeltik Halil, “Şairlerin Gözüyle Mecmua”, Turkish Studies, Volume: 8/1, Winter 2013,s.21-49.
• Solmaz, Süleyman, Ahdî ve Gülşen-i Şu’arâsı (İnceleme-Metin), Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara 2005.
• Sönmez, Nedim, “16. Yüzyıl Avrupa Albümlerinde Türk Kâğıdı”, basıldığı sergi kataloğu: Alter Ego: Amitiés et réseaux du XVIe au XXIe siècle / Alter Ego.Freundschaften und Netzwerkevom 16. bis zum 21. Jahrhundert (November 30, 2016 -February 12, 2017 at the Bibliothèque Nationale et Universitaire à Strasbourg), 2016, page:156-157.
• Sungurhan, Aysun, Beyânî Tezkiresi, İnceleme-Tenkitli Metin, (Yüksek Lisans Tezi Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü), Ankara 1994.
• ____________, Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-şu’arâ-İnceleme-Tenkitli Metin, 2C., (Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü), Ankara 1999.