UĞURLU-ZEYTİNLİK: GÖKÇEADA’DA TARİH ÖNCESİ DÖNEMLERE AİT YENİ BİR YERLEŞME

Yıl 2012, Cilt: 2 Sayı: 04, 1 - 16, 01.09.2012

Burçin Erdoğu

Öz

Gökçeada Uğurlu-Zeytinlik şimdiye
kadar Doğu Ege Adalarında bulunmuş olan en erken yerleşmedir. Yerleşmede
sürdürülen kazı çalışmaları Neolitik öğelerin Avrupa’ya aktarımı konusunda kuşku
götürmez derecede önemli veriler sağlamaktadır. Üç senelik kazı çalışmalarımız
Uğurlu-Zeytinlik’in Ege bölgesindeki en önemli Neolitik Çağ yerleşmelerinden biri
olduğunu göstermiştir. Adaya en erken yerleşenlerin Neolitik Çağ’da, MÖ 6500
yıllarında Anadolu’dan geldikleri saptanmıştır. MÖ 5000’lere kadar adada ana
karadan bağımsız gelişen yerel bir kültür gözükür. Daha sonra Batı Anadolu
Kumtepe IA-Beşik Sivritepe Kültürü Doğu Ege Adalarının büyük bir bölümüne hâkim
olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Gökçeada, Uğurlu, Neolitik Çağ, Kalkolitik Çağ, Avrupa’nın Neolitikleşmesi

Kaynakça

• Bertram, Jan-K.-Necmi Karul. “From Anatolia to Europe: The ceramic sequence of Hoca Çeşme in Turkish Thrace”, C. Lichter (ed.) Byzas 2 - How Did Farming Reach Europe? Anatolian-European Relations from the Second Half of the 7th Through the First Half of the 6th Millennium Cal BC, İstanbul 2005, s.117-130.
• Budja, Miha,. “The Neolitization of Europe, Slovenian Aspect”, Procilo XXI, 1993, s.163-193.
• Çilingiroğlu, Altan-Çiler Çilingiroğlu. “Ulucak”, M. Özdoğan and N. Başgelen (eds.), Turkiye’de Neolitik Dönem: Yeni Kazılar, Yeni Bulgular, Arkeoloji ve Sanat, İstanbul 2007, s.361-372.
• Çilingiroğlu, Çiler, Central-West Anatolia at the end of 7th and Beginning of 6th Millennium BCE in the Light of Pottery from Ulucak (Izmir). Dissertation zur Erlangung des akademischen Grades Doktor der Philosophie der Fakultat fur Kulturwissenschaften der Eberhard-Karls-Universitat Tubingen, Tubingen 2009.
• Erdoğu, Burçin, “A Preliminary Report from the 2009 and 2010 Field Seasons at Uğurlu on the Island of Gökçeada”, Anatolica XXXVII, 2011, s. 45-65.
• Gabriel, Utta, Kontinuität und Wandel im spätneolithischen / chalkolithischen Westanatolien. Die Marmara- und Ägäisregion als Vermittler zwischen Asien und Europa? Doktor der Philosophie der Fakultat fur Kulturwissenschaften der Eberhard-Karls-Universitat Tubingen, Tubingen 2010.
• Gurova, Maria, “Towards an understanding of Early Neolithic populations: Flint perspective from Bulgaria”. Documenta Praehistorica XXX, 2008, s. 111-129.
• Harmankaya, Savaş-Burçin Erdoğu, “The prehistoric sites of Gökçeada, Turkey”, M. Özdoğan, H. Hauptmann and N. Başgelen (eds.), From Villages to Towns: Studies presented to Ufuk Esin, İstanbul 2003, s. 459-479.
• Hiller, Stefan-Vassil Nikolov, Karanovo. Die Ausgrabungen in Südsektor, 1984- 1992, Salzburg–Sofia 1997.
• Hiller, Stefan-Vassil Nikolov, (eds.) Karanovo III. Beiträge zum Neolithikum in Südosteuropa Österreichisch-Bulgarische Ausgrabungen und Forschungen in Karanovo, Band III, Vienna 2000.
• Karul, Necmi-Mert B. Avcı. “Neolithic Communities in The Eastern Marmara Region: Aktopraklık C”, Anatolica XXXVII, 2011, s.1-15.
• Lambeck, Kurt, “Sea-level change and shore-line evaluation in Aegean Greece since upper Palaeolithic time”, Antiquity 70, 1996, s. 588-611.
• Nikolov, Vassil, “The Neolithic and Chalcolithic Periods in Northern Thrace”. Tüba-Ar 6, 2003, s. 21-83.
• Özbek, Onur-K. Erol. “Etude petrographique des haches polies du Hamaylıtarla et Fenerkaradutlar (Turquie)”, Anatolia Antiqua, IX, 2001,s. 1-7.
• Özdoğan, Mehmet, “The beginning of Neolithic economies in Southeastern Europe: An Anatolian perspective”. European Journal of Archaeology 5, 1997, s.1-33.
• Roodenberg, Jacob-A. van As-S. Alpaslan Roodenberg, “Barçın Höyük in the Plain of Yenişehir (2005-2006). A preliminary note on the fieldwork, pottery and human remains of the prehistoric levels”, Anatolica XXXIV, 2008, s. 53-60.
• Roodenberg, Jacob-A. van As, L. Jacobs-M.H. Wijnen, “Early settlement in the plain of Yenişehir (NW Anatolia). The basal occupation layers at Menteşe”, Anatolica XXIX, 2003, s. 17-59.
• Souvatzi, G. Stella, A Social Archaeology of Households in Neolithic Greece. Cambridge 2008.
• Takaoğlu, Turan, “The Late Neolithic in Eastern Aegean. Excavations at Gülpınar in the Troad”. Hesperia 75, 2006, s.289-315.
• Thissen, Laurens, “The Pottery of Ilıpınar, Phases X to VA”, J.J. Roodenberg and L.C. Thissen (eds.), The Ilıpınar Excavations II, Leiden 2001, s. 3-154.
• Tringham, Ruth, “Southeastern Europe in the transition to agriculture in Europe: bridge, buffer or mosaic”, T.D. Price (ed), Europe’s First Farmers, Cambridge 2000, s. 19-56.
• Zvelebil, Marek, “The social context of the agricultural tarnsition in Europe”, C. Renfrew ve K. Boyle (eds.), Archaeogenetics: DNA and the population prehistory of Europe, Cambridge 2000, s. 57-79.